Adların mənası - T-Z hərfləri

T
Tacavər – (Fars.) Padşah, hökmdar.
Tacəddin – (Ər.) Dinin tacı.
Taci – (Ər.) Tacla əlaqədar.
Tacik – (Fars.) İran və Türküstanda yaşayan İran əsilli, Farsca danışan xalqdan olan kimsə.
Tacim – (Ər.) Durğu, nöktələmə, nöktələtmə.
Tacir – Ticarətlə məşğul olan adam.
Tacisər – (Ər.) Baş tacı, ən çox sevilən, sayılan.
Tacnur – (Ər.) Işıqda nurdan tac.
Tağı – Dindar, mömin.
Tahir – (Ər.) 1.Təmiz, pak, günahsız. 2.Ciddi. 2.Türk musiqisinin sadə bir məqamı. 3.Hər cür günah və
ayıbdan arı olduğundan Rəsulullah (səs) -ə bu ad verilmişdir.
Tahirə – 1.Nurlu, inadlı. 2.Təmiz, saf.
Tahiyyə – (Ər.) 1.”Allah ömür versin” deməkdir. Salam vermə, xeyir-dua etmək. 2.Mülk, malikiyyət.
Taif – (Ər.) Təvaf edən, dönən, gəzən.
Taifə – (Ər.) Bölük, qrup, dəstə, təriqət, qövm, qəbilə, tayfa.
Tale – 1.Bəxt,qismət. 2.Allah,tanrı. 3.Tülü edən,doğan, çıxan.
Taleh – 1.Yolagəlməz, islaholunmaz. 2.Təqsirkar, günahkar.3.Insan talei.
Talib (Talibə) – (Ər.) Axtaran, arzu edən. İstəyən,tələb rdən. 2.Müştəri, alıcı. 3.Bir qızla evlənmək
istəyən(oğlan). 4.Şagird, tələbə, mədrəsə tələbəsi, tələbə.5.Tövbə edən, günahlarına görə peşmanlıq duyub
Allahdan əfv diləyən, müsəlman.
Talik – (Ər.) 1.Gülərüzlü.2.Düz söz söyləyən.
Taliyə – (Ər.) 1.Sonradan gələn, bir şeyin arxası ilə gedən. İkinci dərəcədə olan. 2.Quran oxuyan.
Talu – (Tür.) 1.Seçmə, seçilmiş, gözəl. 2.İki kürək sümüyü arası. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Tamam – 1.Tam, bütöv, hamı, hamısı. 2.Son, axır. 3.Gözəllik.
Tamara – Şahanə. 2.Gözəl qiz(Rus).
Tamaşa – (Ər.) 1.Baxıb seyr etmə. 2.Gəzmə, gəzinti. 2.Hazır mətn əsasında quraşdırılmış dram, faciə və ya
komediya.
75
Tamerlan – 1.Igid,cəsur. 2.Dəmirdən, möhkəm.
Tamilla – İsmətli, gözəl (Fransiz).
Tamilə – Üzüntülü, ehtiraslı əzabverən.
Tapdıq – Tapıntı, tapılmış.
Tarkan – (Tür.) 1.İslamdan əvvəl türklərin istifadə etdiyi ad, vəkil, vəzir, bəy kimi adlar. 2.Imtiyazlı, hörmətli
adam. 3.Dağınıq.
Tarxun – (Ər.) Həkimlikdə istifadə edilən ətırlı bir bitki. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Tarik – (Ər.) Səhər ulduzu, zöhrə, venera, yol.
Tariyel – Igid, cəngavər.
Tayfun – (Tür.) Böyük okean və Çin dənizində görülən şiddətli fırtına.
Tayfur – (Ər.) 1.Kiçik bir quş növü. 2.Tayfuriye təriqətini quran Bəyazid Bəstami Əbu Zeyd Tayfurun adı.
Taymas – (Türk – Tatar) Düzgün yoldan sapmayan.
Telli – 1.Uzun saçlı. 2. Bəzənmiş, bəzəkli.
Telmiyə – (Ər.) 1.Parıldatma, rəng, rəngləmə. 2.Sətirləri başqa – başqa dillərdə olan şeir.
Telvin – (Ər.) Rəngvermə, boyama.
Temircan – (Tür.) Dəmir kimi möhkəm kimsə.
Temirxan – (Tür.) Dəmir kimi möhkəm güclü hökmdar. – Teymur xan.
Tengiz – (Tür.) Dəniz.
Terkan – (Tür.) Qoruyucu, gözətçi.
Terkeş – (Tür.) Oğuz yazılarında adı keçən bir qəhrəmanın adı.
Teymur – Qüdrətli, müzəffər, qüvvətli, möhkəm, dəmirdən.
Teymilla – Tanrının xidmətçisi.
Teyyub – Xoş, ürəyəyatan.
Tezay – Tez çıxan ay.
Tezcan – (Tür.) Təlaşlı, həyəcanlı, gözləməyə dözə bilməyən, səbrsiz. -Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Tezqan – (Tür.) Qanı qaynayan, həyəcanlı kimsə.
Təbəri – (Ər.) Böyük İslam tarixçilərindən biri.
Təbəssüm – (Ər.) Gülümsəmə.
Təbrik – Təbrik, bərəkət.
Təbriz – Inam.
Təhiyyə – (Ər.) 1.Salam. Salamvermə. 2.Xeyr duaetmə. 3.Davamlılıq. 4.Mülk, mülikiyyət.
Təhmasib – Sağlam, güclü.
Təhminə – Güclü, qüvvətli, nəhəng.
Tələt – (Ər.) Görkəm, zahir, sifət, üz, çöhrə, üz gözəlliyi. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Təmizcan – (Tür.) İçi təmiz olan kimsə.
Təmizxan – (Tür.) Yaxşı ixtisaslı lider.
76
Tənzil (Tənzilə) – (Ər.) Bir şeyin bir miqdarını çıxarmaq. * Endirmek, endirilmək, endirilən, aşağı endirmək. *
Quran-ı Kərimin vəhy vasitəsi ilə Peyğəmbərimizə (s.ə.s.) endirilməsi. Tədricən endirmə. (Birdən endirməyə
‘Nazil’, parça -parça endirməyə də ‘Tənzil’ deyilir.)
Təranə – Musiqi, melodiya.
Tərcan – (Tür.) 1.Gənc, təzə, cavan. 2.Qırmızı buğda. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Tərxan – Hakim, basçı, hökmdar.
Tərif – Nadir, qeyri-adi.
Tərlan – (Tür.) Sarı rəngli, böyük pencəli, qartala bənzəyən bir quş.
Təsliyə – (Ər.) Təsəllivermə,qvutma.
Təşkilat – İctimai birlk, dövlət idarəsi.
Təşnə – (Fars.) Susamış, çox istəkli.
Təşnədil – (Fars.) Can və könüldən istəkli.
Təşrifə – (Ər.) Şərəfləndirmə, şərəflənmə.
Təvəkkül – 1.Öz işini Allahın öhdəsinə qoyma, Allaha tapşırma, hər şeyi Allaha buraxaraq, mühakiməyə
boyunəymə..2.Vəkalət, ixtiyar.3.Umma. 4.Güman, təvəkkül.
Tofiq – Uğur, xoşbəxtlik.
Toğrul – Qüdrətli, şahin.
Tokay – Zərbə endirəm, döyüşçü.
Tomris – (Yun.) 1.Tarixdə, Fars kralı II. Keyxosrov ilə döyüşmüş olan Massagetlərin məşhur kraliçası.
2. Dəmir. 3.Həyat verən.
Tovuz – İstənilən gözəl, arzuolunan gözəl.
Tuday – (Monqol.) Göy qovşağı.
Tuğan – Şahin.
Tunay – (Tür.) Gecə görünən ay.
Tuncay – 1.Ucaboy, hündür. 2. Bürünc ay.
Turab – Torpaq.
Tural – Yaşamaq, mövcud olmaq, əbədi, ölməz, qalib gələn.
Turan – 1.Gözəl, incə. 2.Vətən. 3.Türk torpağı.
Turay – Görünən ay.
Tutu – (Fars.) l.Tutuquşu növündən bir quş. 2.Danışmağı sevən, çox danışan. 3.Gözəl, zərif, incə, şirindil.
Tükəzban – Xanım, qadın.
Türfə – 1.Tapılmayan,nadir, misli-bərabəri olmayan. 2.Qəribə əcaib.
Türkan – Türk sözünün farsca cəmi, türklər deməkdir.
Türkay – Türk ayı.
Türkcan – (Tür.) Seviən Türk.
Türkel – Türk torpağı, türk xalqı.
Türkər – Türk igidi, türk əsgəri.
Türksən – (Tür.) Şən və xoşbəxt Türk mənasında.
77
U
Ucal – Ucalmaq, yüksəlmək.
Uğur – Müvəffəqiyyət, uğur.
Uğurcan – (Tür.) Uğurlu, xeyirli kimsə.
Uğurxan – (Tür) Xeyirli lider.
Ulduz – (Tür.) 1.Gecələri göydə çılpaq gözlə işıqlı bir nöqtə olaraq görülən göy cisimi. 2.Bir nöqtədən ətrafa
beş və ya daha çox çıxıntısı olan bucaqlı. 3.Bəxt, taleh. 4.Peşəsində çox parlamış kimsə və daha çox
parlamış kimsə, kino sənətçisi. 5.Şimal (dənizçilik).
Ulduzə – Ulduz.
Ulduzxan – (Tür.) Ulduzların xaqanı.
Ulucan – (Tür.) Ərdəmli, hörmətli, uca insan.
Uluxan – (Tür.) Böyük, hörmətli hökmdar.
Ulus – Millət, xalq.
Uluslu – (Tür.) Uca, müqəddəs su.
Ulusoy – (Tür.) Ulu, uca, soylu.
Umar – (Tür.) 1.Çarə, çıxış yolu. 2.Həyatı. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Umay – (Tür.) 1.Orxun kitabələrində keçən, uşaqları və heyvanları qoruduğuna inanılan Tanrı tərəfindən.
2.Dövlət quşu. – Ad olaraq istifadə edilməz.
Umay – Xoşbəxtlik quşu.
Umnisə – Xanim.
Umud – İstək, arzu.
Umur (Tür.) 1.Ədəb. 2. Məlumat. 3.Təcrübə. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Unay – Ayın səsi.
Urman – Yaxşı yarpaqlı və iynəyarpaqlı meşə. ( İran mənşəli sözdür. Slavyan dillərində də var).
Urfan – bilik, sənət, incəsənət.
Uruz – Ən yüksək titul.
Usama – Şir, aslan.
Uzman – (Tür.) Müəyyən bir iş ya da mövzuda məlumat, fikir və bacarığı olan kimsə. – Kişi və qadın adı
olaraq istifadə edilir.
Ü
Übey (Übeydə) – (Ər.) Tanrının xidmətçisi, kiçik kölə, köləcik. Səhabələrin istifadə isimlərdəndir. Ubeydə b.
əl-Cərrah.
Übeydulla – Allahın kiçik qulu.
Ulduz – Məşhur, görünən.
Ülfər – (Ər.) Böyük su, çay. -Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ülfət – (Ər.) 1.Alışma, qaynaşma, ünsiyyət. 2.Görüş, danışmaanlaşm Yaxınlıq. 3.Dostluq, sevgü, yoldaşlıq.
3.Həmrəylik, yekdillik. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir..
Ülkər – (Tür.) Buğa bürcündə yeddi ulduzdan biri, Bəxt ulduzu, Yeddi qardaş ulduzu – Kişi və qadın adı
olaraq istifadə edilir.
78
Ülvi (Ülviyə) – (Ər.) Yüksək, uca, mənəvi quruluşu ön plana çıxa bilən, saf, təmiz, ali, mənəviyyatlı, göylə
bağlı olan, səmavi, əzəmətli.
Ülviyyə – Yüksək, uca, ali; mənəviyyatlı, göylə bağlı olan; ilahi, səmavi.
Ümid – (Tür.) Ummaqdan doğan, güvən duyğusu, ümid. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ümidvar – Anadan doğulan uşaqların ölməməsi ümidlə qoyulan adlardandır.
Ümman – (Ər.) Ulu, böyük, əngin dəniz, okean; məc: geniş, əngin – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ümmət – (Ər.) Bir peyğəmbərə inananların hamısı. İslam dininə bağlı olanların hamısına verilən ad.
Ümmülbanu – Banunun – xanımın anası.
Ümran – 1.Abadlıq, abad. 2.Tərəqqi, mədəniyyət. 3.Xoşbəxtlik, rifah, şenlik, şən həyat.
Ünlü – (Tür.) Tanınmış, adı eşidilmiş, şöhrətli, şanlı. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ünsi – (Ünsiyyə) (Ər.) 1.Alışmış, dost olmuş. 2.Yoldaş, dost.
Ünzilə – (Ər.) Göndərilmiş, endirilmiş, nazil olunmuş.
Üzeyir – Ərəbcə “üzr” sözünün kiçildilmiş biçimidir. Üzr istəmək, üzürlü hesab etmək, bağışlamaq. 2.Nadir,
qiymətli, əziz 3.Quran-ı Kərimdə adı keçən, peyğəmbər olub olmadığı mövzusunda ixtilaflı görüşlər olan
adam. Tövbə surəsi: 30. ayədə adı keçir.
V
Vabil (Vabilə) – (Ər) İri damlalı yağış.
Vacibə – (Ər.) Edilməsi lazım olan.
Vacid (Vacidə) – (Ər.) 1.Meydana gətirən, yaradıcı, çıxaran. 2.Varlı, zəngin.
Vadim – (Köhnə rus adı) İğtişaşçı, mübahisə edən, günahlandıran, böhtançı və höcət adam, sübut edən
Vafi (Vafiyə) – (Ər.) Yetər, tam. Sözündə duran, sözünün ağası.
Vafiq – (Ər.) 1.Elçi, nümayəndə, rəsul. 2.Müvəffəqiyyət qazanan, xoşbəxt olan.
Vafir – (Ər.) Çox, bol.
Vahad – (Ər.) Səhra ortasında suyu və yaşıllığı olan yerlər. Vahalar.
Vahid (Vahidə) – (Ər.) Bağışlayan, bağışlayandır.Bir, tək, Yeganə,tənha, yalqız. Allahın sıfətlərındəndır.
Vahiddin – (Ər.) Tək din, dinin təkliyi.
Vaid – (Ər.) Birini yaxşılığa sövq və pislikdən uzaqlaşdırmaq üçün qorxutma, qorxutma.
Vail – (Ər.) Sığınacaq, xilas. – Səhabə adlarındandır: Vail b. Hücr.
Vaiz (Vaizə) – (Ər.) Dini öyüd-nəsihətdə olan kimsə.
Vaqif – (Ər.) 1. Bir şeyi əldə edən, bir işdən xəbərli olan, bilikli, dərin məlumatlı, gözüaçıq, xəbərdar, agah.
2. Duran, ayaq üstə duran.
Valeh – 1.Alişan, yanan, valeh olma. 2.Heyrətə düşmüş, çaşıb qalmış. 3.Vürğün, ehtirasa düşmüş.
Valid – 1.Valideyn, ata. 2.Yeni anadan olan.
Validə – Ana.
Vamiq (Vamiqə) – (Ər.) 1.Sevən, sevgili, aşiq. 2.Vamıq ilə Azra əhvalatının kişi qəhrəmanı.
Varid (varidə) – (Ər.) 1.Gələn, vasil olan, çatan. 2 Bir şey haqqında çıxan, deyilən.
79
Varis – (Ər.) 1.Cənab-ı Haqqın 99 adından biri. Mal və mülkün, bütün dəyərlərin son və gerçək sahibi uca
Allah. 2.Varis sözü, müsəlmanlar nəzərdə tutularaq də istifadə edilmişdir. 3.Varis, özünə miras düşən.
Vasif (Vasifə) – (Ər.) 1.Vəsfedən, izah edən, tərifləyən, vəsfləndırən. Bir kimsə və ya şeyi başqalarından
ayıran özünə xas hal, (təbiəti, xüsusiyyəti). 2.Bir şeyin mahiyyəti, sifəti, təbiəti, xarakteri ilə bunların təsvir və
sayılması.
Vasil (Vasilə) – (Ər.) 1.Çatan, qovuşan, yetişən. Nədən, səbəb. 2.Əlverişli vəziyyət. 3.Qovuşma, yaxınlaşma,
ayrılmaz dostluq. 4. Rəsulullahın cənnətdəki mövqeyi. – Maidə surəsi 57-ci ayədə keçməkdədir
Vasim – Gözəl, qəşəng, nəfis, zərif.
Vazeh – Açıq, aydın, aşkar.
Venera – 1.Planet.
Veysəl – (Ər.) Əslı Üveysdir. Kurd mənasında. Veysel Qarani: Rəşid xəlifələr dövründə Şamdan Mədinəyə
gələrək yaşamış, Mədinə-i Münəvvərədə etibarlı bir həyat sürmüş. Hədis-i şəriflərdə təriflənmiş məşhur vəli.
Siffin döyüşündə şəhid olduğu deyilir.
Veysi – (Ər.) Yoxsul, möhtac. Veysi:- Türk şairi, yazıçı.
Vezimə – (Ər.) Beytullaha göndərilən hədiyyə, ərməğan.
Vəcid – (Ər.) 1. Bir şeyin gözəlliyi qarşısında özünü itirəcək dərəcəyə gəlmək, coşqulanmaq. 2.Allah
sevgisindən ötəri duyulan coşğunluq, sevinc.
Vəcdət – (Ər.) Zənginlik.
Vəch (Vəcihə) – (Ər.) 1.Üz, çöhrə. 2.Tərz, üslub. 3.Səbəb, vəsilə.
Vəcibə – (Ər.) 1.Boyun borcu, vəzifə, borc hökmündə olan vəzifə. -* Qanun və əxlaqın zərurəti, yerinə
yetirilməsi lazım gələn şey.
Vəcid – (Ər.) 1.Bir şeyin gözəlliyi qarşısında özünü itirəcək dərəcəyə gəlmək, coşqulanmaq. 2.Allah
sevgisindən ötəri duyulan coşğunluq, sevinc.
Vəcizə – (Ər.) Dərin mənalı, köklü, gözəl söz.
Vədad,Vidad – (Ər.) 1.Sevgi, məhəbbət, dostluq. 2.Hüsni-rəğbət,simpatiya.
Vədid (Vədidə) – (Ər.) Dost, sevgisi çox olan.
Vədud – (Ər.) 1.Çox məhəbbətlə, çox şəfqətli. 2.Allahın adlarındandır. Yaxşı qullarını sevib onlara rəhmət və
razılığını iradə edən uca Allah.
Vəfa – (Ər.) 1.Sözünü yerinə yetirmək, sözündə durma, sədaqət, etibar, inam borcunu ödəmə. 2.Sevgi,
dostluq və bağlılıqda stabillik,çatma yetişmə; ömürü vəfa etmədi. 3.Kafi kifayət.
Vəfai – (Tür.) Vəfa ilə əlaqədar.
Vəfi – (Ər.) 1.Vəfalı, bağlı. 2.Tam, mükəmməl, qüsursuz.
Vəfiə – (Ər.) 1.Vəfalı, sevgisi müvəqqəti olmayan. 2.Tam, əskiksiz.
Vəfiq – (Ər.) Uyğun, müvafiq, yoldaş, arxadaş, eyni fikirdə olan.
Vəfir (Vəfirə) – (Ər.) Çox, bol.
Vəfrət – (Ər.) Çoxluq, bolluq. Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Vəhab (Vəhhab) – (Ər.) Bağışlayan, ehsan edən, saysız nemətlər verən uca Allah. – Bu ad esmaü-l
Hüsnadan-dır. Quran-ı Kərimdə, Al-i İmran, ayə: 8; Sad surəsi ayə: 9 və 35-də keçməkdədir.- Abdulvəhab.
Vəhad – (Ər.) Səhra ortasında suyu və yaşıllığı olan yerlər. Vahalar.
80
Vəhdət – (Ər.) 1.Vahidlik, təklik, birlik. 2.Allahı tək bilmək, Allahın birliyinə inanama, şirkdən uzaqlaşmaq.
3.Yalqızlıq, vahidlik, təklik. 3.Hakimiyyət və Təşri (qanun koyuculuğu) yalnız Allaha aid olaraq görmək.
Vəhdəddin – (Ər.) Dinin təkliyi, birliyi.
Vəkil – (Ər.) 1.Başqasının yerinə və adına hərəkət edən və ya danışan, müttəhimin hüquqlarını qoruyan.
2.Əsl vəzifəliləri yerinə çalışan, bir vəzifəni müvəqqəti olaraq idarə edən. birisinin və ya bir təşkilatın tapşırığı
ilə iş görən adam. 3.Müdafiəçi. 4.Hökumət üzvü olan kimsə, baxan, nazir. 5.Quranda Allahın adı olaraq da
keçir.
Vəladət – (Ər.) Doğuş, dünyaya gəlmək, ortaya çıxmaq.
Vəlayə – (Ər.) Falçı qadınlar.
Vəlayət – (Ər.) l.Vəlilik. Vəliliyə çatmış olan kimsənin halı və sifəti. 2.Başqasına sözünü keçirmə. 3.Dostluq,
sədaqət.
Vəli (Vəliyyə) – (Ər.) 1.Uşağa baxım və idarəsi üzərində olan, hal və hərəkətlərindən məsul olan kimsə,
hami, himayədar, qəyyum . 2.Dost, yaxın. 3.(Farsca) Lakin,ancaq,amma. 4.Ağa. 5.Allahın sevimli qulu,
övliyalığa çatmış. – Allahın adlarındandır.
Vəlimə – (Ər.) Toy ziyafəti, evlənmə, toy.
Vəliuddin – Allaha yaxın adam, mömin, allahdanqorxan, dinin himayəçisi.
Vəcahət – (Ər.) 1.Gözəl üzlülük, göstərişlilik, gözəl üz. 2.Möhtərəmlik, qürur.
Vəli – (Ər.) Bir vilayəti idarə edən ən böyük məmur.
Vəlican – (Ər.) Candan sevən, dost, yakın.
Vəlid (Vəlidə) – (Ər.) Yeni doğulmuş uşaq. Kişi uşaq, kölə. səhabə adlarındandır.
Vəliyəddin – (Ər.) Dinin sahibi. Dinin dostu.
Vənnac – (Ər.) Çox parıltı. Çox alovlu.
Vəsahəddin – (Ər.) Dinin ucalığı, qüruru.
Vəsamət – (Ər.) Gözəllik, gözəlolma. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Vəsilə – 1.Ayrılmaz, qovuşmuş. 2.Vasitə. 3.)Səbəb 4)Bəhanə. 5.Fürsət.
Vəssaf – (Ər.) Xüsusiyyətlərini bildirərək izah edən ya da tərifləyən.
Vəssal – (Ər.) 1.Vəsledən, çatdıran, birləşdirən. 2.Köhnə yazılı bir kitabın səhifələrini ayıran sənətkar.
Vəssalə – (Ər.) Köhnə yazma əsərlərin kənar qisiminə kağız əlavəsi ilə edilən təmir şəkli
Vəzir – (Ər.) Osmanlı dövlətində ən yüksək dərəcə olan vəzirlik rütbəsində olan kimsə, dövlət işlərində
yüksək vəzifəli adam, nazir. 2.Şahmatda şahın yanındakı baş fiqurlardan biri.
Vidadi – Məhəbbət, rəğbət, sevgi.
Vildan – (Ər.) 1.Yeni doğulmuş uşaqlar. 2.Qullar, kölələr. Quranda zikr edilmişdir.
Vurğun – (Tür.) 1.Birinə aşiq, vurulmuş. 2.Allaha, peyğəmbərə vurğun olmaq.
Vüqar – Qürur, itaətkar.
Vüsal – Murada catmaq,vəfalı.
Vüsalə – (Ər.) 1.Qovuşma, çatma ilə əlaqədar. 2.Sevgi, məhəbbət, səadət.
Y
81
Yadigar – Yada salan, xatırlayan. 2.Yadda saxlamaq üçün verilən hədiyyə. 3.Heykəl,büst,abidə
Yağmur – (Tür.) Göydən damlalar halında düşən su.
Yaxşıxan – (Tür.) Gənc, gözəl hökmdar.
Yaqub – (Ər.) 1.Vəfalı ata. 2.İzi ilə gedən. 3.Erkək kəklik. 4.”Təqib edən, izləyən”. – Hz. Yusif (ə.s.) -ın atası
ve Qur’an-ı Kərimdə iadı keçən 25 peygəmbərdən (Hz. Yaqub). Hz. İshaq (ə.s.) -ın oğlu.
Yaqut – (Ər.) 1.Parlaq qırmızı, şəffaf qiymətli daş. 2.Sibirin şimal hissəsində yaşayan bir Türk qövmü. – Kişi
və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Yalçın – (Tür.) 1.Dik. 2.Hamar, sürüşkən. 3.Parlaq, cilalı. 4.Igid, üsyançı. 5.Böyük, əzəmətli.
Yalçınər – (Tür) Çətin, sərt igid.
Yaman – Pis, yaxşı olmayan.
Yanıq – (Tür.) 1.Yanmış olan, əsmər. 2.Duyğulu, toxunaqlı. 3.Qovrulmuş, inkişaf etməmiş. 4.Aşıq.
Yardil – (Fars.) Gönül dostu, sevimli. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Yarəli – (Fars.) Əlinin dostu.
Yarqaya – (Tür.) Dik, uçurumlu qaya.
Yasəf – (Ər.) Hz. Nuh (ə.s.) – ın üçüncü oğlu. Tufandan sonra Xəzər dənizinin şimalına yerləşmişdir. Türk
soyunun atası olduğu deyilər.
Yasəmən – (Fars.) Yazin əvvəlində ağ,qırmızı və bənövşəyi rəngdə ətirli slxımvari çiçək açan ağacın gülü,
gözəl qoxulu və əksərən ağ və ya sarı çiçək açan. (jasminum).
Yasin – (Ər.) Quran-ı Kərimin 36 -cı surəsinin başlanğıcı. Əsl mənası bilinməməklə birlikdə, “Ey insan, Ey
Seyid” kimi müxtəlif mənalar çıxarılmışdır. 3.Məhəmməd peyğəmbərin adlarından biri
Yasir – Yüngül, sərbəst.
Yasirə – Mərhəmətli.
Yaşar – (Tür.) 1.Doğulan uşağın uzun ömürlü olması diləyiylə qoyulan addır. – Kişi və qadın adı olaraq
istifadə edilir. 2.Yaşamaq, mövcud olmaq, yaşayan
Yaşanur – (Tür.) Yaşamaq və nur sozlərindən birləşmiş ad.
Yavər – (Fars.) 1.Köməkçi, yardımçı. 2.Adyudrant. 3.Keçmş İran ordusunda və polisində; mayor.
Yavuz – (Tür.) 1.Yaman güclü, gözəl. 2.Sərt, şiddətli, çətin, iti. 3.Fövqəladə, müthiş, müstəsna. 4.Səhv, pis
azğın. Yavuz Sultan Səlim. Xilafətin Osmanlılara keçməsini təmin edən doqquzuncu Osmanlı padşahı.
Yavuzcan – (Tür.) Güclü şəxsiyyəti olan, kimsə.
Yavuzər – (Tür.) Cəsur, güclü kişi.
Yavuzxan – (Tür.) Güclü hökmdar.
Yayla – Səmimi.
Yazgülü – (Tür.) Yazda açan gül.
Yeganə – 1.Tək, səmimi. 2.Birinci,birinci olaraq. 3.Yalnız tək, vahid, tək, bir dənə. 4.Nadir, çətin ələ düşən.
Yekdanə – (Fars.) 1.Həyat yoldaşının bənzəri olmayan, tək. 2.Bir növ boyunbağı.
Yekparə – (Fars.) Tək parça, bir parça.
Yenisu – (Tür.) Yeni su. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Yesarət – (Ər.) 1.Asanlıq. 2.Zənginlik.
82
Yetər – (Tür.) Sonuncu olması istənən uşaqlara verilən adlar. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Yezid – Hz. Müaviyənin ( r.a.) oğlu və Əməvilər dövlətinin ikinci xəlifəsi. Şamda doğulub. Zamanında
Kərbəla hadisəsi meydana gəldi. – O zamandan bu adın istifadəsinə son qoyuldu.
Yəhya – (İbr.) “Allah lütfkardır” mənasında. Quran-ı Kərimdə 5 yerdə adı keçən və Zəkəriyyə (əs) -ın oğlu
olan peyğəmbər.
Yəmən – Xoşbəxtlik, səadət.
Yılmaz – (Tür.) Qorxmayan, qoçaq bezməyən, əzmli, təmkinli.
Yusif – 1.Artım, gəlir. 2.Gözəlliyi ilə məşhur olub Misirdə qul kimi satılmış və sonradan peyğəmbər olan
adam.
Yunis – (Ər.) 1.İlıq və isti dənizlərdə yaşayan, məməli heyvan. 2.Bir sıra ulduzun adı. 3.Uzun müddət bir
balığın qarınında qaldığı rəvayət edilən və Quran-ı Kərimdə adı keçən 25 peyğəmbərdən biri.
Yunus – Göyərçin.
Yurdagül – (Tür.) Ölkənə gül. Qanun üçün faydalı ol.
Yurdanur – (Tür.) Yurduna, ölkənə işıq saç, işıqlandır.
Yurdcan – (Tür Vətənə canlılıq verən.
Yurdsevən (Yurdsevər) – (Tür.) Yurdunu, millətini sevən. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Yüksəl – Yüksəlmək.
Yümni (Yümniyə) – (Ər.) 1.Uğurlu, bacarıqlı. İşi sağ əli ilə görən. Qiyamət günündə kitabını sağ tərəfindən
alacaq olan. 2.Uğura aid, uğurla əlaqədar.
Z
Zabil – 2.Qısa boylu. 2.Zabit, əsgərə əmr edən rütbəli əsgər.
Zabir (Zabirə) – (Ər.) Möhkəm, güclü.
Zabit – (Ər.) 1.Əsgərə əmr edən rütbəli əsgər, əmr edən, hökm edən, 2.Hərb və polis sistemində komanda
heyətində olan şəxs. 2.Ticarət gəmilərində gəminin hərəkətini idarə edən idarəçi, nizamlayan. 3.İdarəetmə
gücü olan. (məcazi): tutduğunu qoparan, dediyini etdirən kimsə.
Zabitə – 1.Qayda, ümumi qayda. 2.İntizam.
Zafir – (Ər.) Zəfər qazanan, üstün gələn.
Zahib – 1.Gedən, gedici. 2. Bir zənnə qapılan, bir fikrə uyğun gələn.
Zahid (Zahidə) – (Ər.) 1.Şübhəli şeyləri belə tərk edərək günahdan qaçan. 2.Allahın adamı, mömin, dünya
malından imtina edib Allaha ibadətlə məşğuı olan. 3.Pəhriz adən.
Zahir (Zahirə) – (Ər.) 1.Aşkar,açıq aydın. 2.Parlaq, parlaq ulduz. 3.Xarici görünüş, bayır tərəf. – Allahın
adlarındandır. Quran-ı Kərimdə Hədid surəsi 3 -cü ayədə keçir.
Zaim – 1.Zamin. 2.Şahzadə.3.Şef, lider.
Zaki – (Ər.) 1.Qabiliyyətli, qadir. 2. Təmiz, ismətli.
Zakir, (Zakirə) – (Ər.) 1.Zikr, zikr edən, yada salan, təsbeh çevirən, xatırladan, qeyd edən, təkyədə zikr
oxuyan, anan. 2.Allahı lazım olduğu kimi təşbeh və tehmid edən, Quranı öyüd-nəsihət verici, gerçək bir zikr
olaraq görən.
Zaqir – (Ər.) Köməkçi.
Zaliyə – (Ər.) Açıq rəngıi saçları oln qız.
83
Zaman – Vaxt, dövran, cağ.
Zambaq – (Ər.) Gözəl və iri çiçəkli bir bəzək bitkisi.
Zamiq – Etibarlı, məntiqli.
Zamin (Zaminə) – Zəmanət verən.
Zamir (Zamirə) – (Ər.) 1.Daxili, üz. 2.Ürək, vicdan. 3.Könüldə gizli olan sirr. 4.Ağıl, əsrarəngizlik. 5.Adın
yerini tutan söz.
Zanbaq – Gözəl qoxulu bir çiçək.
Zaur – (Ər.) Ərəbcə “Zühur” sözündən – Görünmək, tanınmaq, məşhur olmaq, meydana çıxmaq.
Zehni (Zehniyə) – (Ər.) Zehinlə, ağılla əlaqədar.
Zeycan – (Fars.) Candan, cana yaxın.
Zeyd – 1.Əlavə edən, böyüdən. 2.Bolluq.
Zeynal – (Ər.) Bəzək.
Zeynəb – (Ər.) 1.Qiymətli daşlar, ləl-cəvahiratlar. 2.Gözəl, yaraşıqlı.
Zeynəddin – (Ər.) Dinin zinəti, bəzəyi.
Zeynəl – (Tür.) (Bax. Zeynəlabidin) Zeynəlabidin adından qısaldılmış ad.
Zeynəlabidin – (Ər.) İbadət edənlərin bəzəyi.
Zeyni (Zeyniyə) – (Ər.) Bəzəklə əlaqədar.
Zeynulla – (Ər.) Allahın zinəti.
Zeyrək – (Tür.) 1.Maraqlı. 2.Cəlb edici. 3.Ağıllı, ağıllı.
Zeytunə – (Ər.) Zeytun, həmişəyaşıl ağac.
Zəfər – (Ər.) l.Məqsədəçatma, məqsədə yetişmə, nail olma, uğur. 2.Qalib, düşməni məğlubetmə,
üstüngəlmə. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Zəfirə – (Ər.) 1. Nəzakətli və xoş danışan, incə və xoş rəftarlı olan kimsə, nəzakətli. 2.Incəliyi, lətifliyi ilə
xoşuna gələn.
Zəhra – (Ər.) Ay üzlü, ay kimi parlaq və saf olan. Çox parlaq və safı, aydın. – Hz. Məhəmmədin qızı
Hz. Fatimənin ləqəbi.
Zəka – Saflıq, xalislik.
Zəkavət – (Ər.) Zəka, ağıllılıq.
Zəkəriyyə – (Tür.)1.Agıllı, düşüncəli. 2.Quran-ı Kərimdə adı keçən peyğəmbərlərdən biri.
Zəki (Zəkiyə) – (Ər.) 1.Zəkalı tez anlayan və qavrayan. 2.Zəka ifadə edən. 3.Saf, xalis,təmiz, yaxşı.
Zəkirə – (Ər.) Yaddaşı güclü olan, unutmayan.
Zəkiyə (Zəkiyyə) – (Ər.) Anlayışlı, qavrayışlı, zəka sahibi, alicənab, gözəl, cazibədar, agıllı, təmiz, suçsuz.
Zəlikə – (Ər.) Şirindilli.
Zəlimxan – (Tür.) “Zalım xan” – sözündən…
Zəminə – (Fars.) 1.Yer, yer üzü, torpaq, quru sərhi. 1.Zəmanət, təminat. 3.İlk şərt, ilkin şərait.
2.Əsas, dayaq. mövzu, tema.
Zərnigar – (Fars.) Qızılla işlənmiş, zərli.
84
Zənnişan – (Fars.Ər.İbr.) Məşhur, tanınmış qadın.
Zərəfşan – (Fars.) 1.Altın saçan, altın saçıcı, qızıl saçan, qızılı. 2.Bir lalə növü.
Zərgül – (Fars.) Qızıl kimi.
Zərif – (Ər.) Mehriban, gözəl, əzizim.
Zərifə – Zərif, yumşaq, incə hərəkət etmək.
Zərin – (Fars.) Altından olan, qızıl kimi parlaq olan, sarı olan. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Zərinə – Qızılı.
Zərqələm – 1.Qiymətli, dəyərli. 2.Qızıl qələm.
Zərnişan – (Fars.) Qılınc kimi şeylərin üzərinə qızılla edilən mozaika, bəzək.
Zərarə – (Fars.) Saçıntı, saçılan şey. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Zərrin – (Fars.) 1.Qızıldan məmulat. 2.Qızıl rəngində, sarı. 3.Parlaq. 4.Gözəl qoxulu bir cins çiçək.
Zərvər – (Fars.) Qızıl zərli olan. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Zəvahir – (Ər.) 1.Parlaq ulduzlar. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ziba – (Fars.) 1.Yaraşıqlı, gözəl. 2.Bəzəkli, zinətli. 3.Fars dilində “gözəllik” mənasını daşıyır.
Zihiccə – Ərəblərin on ikinci ayı. Qurban bayramı, bu ayın onuncu gününə təsadüf edir.
Zinət – (Ər.) Bəzək, yaraşıq.
Zinnur (Zinnurə) – (Ər.) Nurlu, işıqlı, aydın.
Zirba – Uca, hündür.
Zivər – (Fars.) Bəzək, daş-qaş. – Kişi və qadın adı olaraq istifadə edilir.
Ziya – (Ər.) Işıqlı, İşıqlıq, parlaqlıq, nur, nurlu, işıq.
Ziyad – (Tür.) 1.Üstün, artıq. 2.Lazım olandan çox, bolluq, çoxluq.
Ziyəddin – (Ər.) Dinin işığı, nuru.
Zoya – Həyat (Yunancadan).
Zöhrab – Parlaq, aydın.
Zöhrə – (Ər.) 1.Çoban ulduzu, venera. 1.Karvanqıran. 2.Eşq ilahəsi.
Zübeydə – (Ər.) 1.Öz, əsl, cövhər. 2.Çiçək, gül.
Zühdiyə – (Ər.) Hər cür zövqə qarşı olaraq özünü ibadətə verən.
Zülal – (Ər.) 1.Yüngül, saf və şirin su.
Züleyxa – (Ər.) 1.Su pərisi. 2.Hz. Yusifin xanımı, gözəlliyi ilə tanınmışdır.
Zülfət – (Ər.) Qıvrımsaç.
Zülfi – (Ər.) Qılıncın qəbzəsınə vurulan bəzək.
Zülfibar – (Fars.) Dağılmış, saçılmış saç.
Zülfiqar – (Ər.) 1.Qilinc adı. 2.Hz. Peyğəmbərin Hz. Əliyə hədiyyə etdiyi çəngəl ağızlı qılınc.
Züfiyar – (Fars.) Sevgilinin zülflü saçı.
Zülfizar – (Fars.) Ağlayan, inləyən saç.
Zümrə – (Ər) 1.Gözəl, yaxşı əxlaqlı. 2.Cəsur, igid, ürəkli. 3.Ağıllı, savadlı qadın.
85
Zümrüd – (Ər.) 1.Parlaq yaşıl rəngli qiymətli daş. 2.Dəyərli, qiymətli.
Zürrarə – (Ər.) Saçıntı, saçılan şey

Mənbə: Aztoday.az