Alimlərdən açıqlama: immunitet koronavirusa "kömək edir"

Xəstənin orqanizmi qoruyucu interferon zülallarını nə qədər çox istehsal edirsə, onun hüceyrələrində SARS-CoV-2-nin bədənə daxil olmasına imkan verən fermentlərin bir o qədər çox olduğu ortaya çıxıb.

Ens.az bildirir ki, Amerika bioloqları SARS-CoV-2 virusuna cavab olaraq immunitet sisteminin aktivləşməsini və çox miqdarda antivirus interferon zülalının sərbəst buraxılmasının onun qarşısını almaqdansa, əksinə virusun yayılmasını sürətləndirdiyini təsbit ediblər. Bu araşdırmaların ilkin nəticələri Cell elmi jurnalında dərc edilmişdir.

"Virusun ağciyər hüceyrələrinə nüfuz etməsi üçün istifadə etdiyi ACE2 reseptoru onları müxtəlif növ zərərlərdən qorumaqda mühüm rol oynayır. Bir qayda olaraq, onun ayrılması tənəffüs sisteminin vəziyyətini yaxşılaşdırır. Biz güman edirik ki, koronavirus ACE2-lə birləşmək qabiliyyətinin hesabına öz məqsədləri üçün bu reaksiyadan istifadə edə bilər " tədqiqatın müəlliflərindən biri olan Harvard Universitetinin (ABŞ) molekulyar bioloqu Xose Ordovas-Montanes deyib.

Koronavirusun yeni növü SARS-CoV-2, ağciyər hüceyrələrinin növlərindən biri olan pnevmositləri əhatə edən ACE2 reseptorlarından istifadə edərək insanların və digər məməlilərin ağciyər hüceyrələrinə nüfuz edir. Bu reseptorlar, SARS-in törədicisi və yeni növ koronavirusun yaxın qohumu olan SARS-in həyatında mühüm rol oynayır.

Çində koronavirus infeksiyası başlamazdan əvvəl bioloqlar və həkimlər bu reseptorun orqanizmdə hansı rol oynadığını, hansı hüceyrələrdə olduğunu və infeksiyanın inkişafı zamanı onların səthindəki ACE2 miqdarının artması və ya azalması barədə demək olar ki, heç bir şey bilmirdi.

İmmun sisteminin qırılması

Ordovas-Montanes və həmkarları ağciyərlərin, bağırsaqların, udlağın və koronavirusun nüfuz edə biləcəyi digər orqanların ayrı-ayrı hüceyrələrində hansı genlərin aktiv olduğunu araşdıraraq bütün bu suallara cavab tapmağa çalışdılar. Elm adamları, onların hansı nisbətdə ACE2, eyni zamanda virusun hüceyrələrə girməsi üçün vacib olan digər zülal olan TMPRSS2 istehsal edə biləcəyi ilə maraqlandılar.

Hesablamalar SARS-CoV-2 təsir edən bütün bədən toxumalarında, ACE2 və TMPRSS2 olan nisbətən az hüceyrələrin olduğunu göstərdi. Alimlərin qeyd etdiyi kimi, hətta ağciyərlərdə əhəmiyyətli miqdarda bu zülallar yalnız 2-5% pnevmosit istehsal edir.

Onların həyat fəaliyyətinin xüsusiyyətlərini öyrənən bioloqlar qeyri-adi qanunauyğunluğu aşkar etdilər. Məlum olub ki, ACE2 və TMPRSS2-nin hüceyrələrdəki nisbəti orqanizmin interferonların - qoruyucu antivirus zülalların nə qədər istehsalından birbaşa asılıdır. Bu, interferonların hüceyrələri viruslardan qorumaqla yanaşı, həm də ACE2 və TMPRSS2 yeni molekullarını meydana gətirməyə məcbur etdiklərini göstərir.

Belə bir kəşf, elm adamlarının qeyd etdiyi kimi, həm virusun orqanizmə nüfuz etmə prosesini öyrənmək üçün, həm də koronavirus infeksiyası ilə mübarizə baxımından bir sıra vacib nəticələrə səbəb olur. Nəticələr o cümlədən, infeksiya ilə mübarizədə interferonların effektivliyinə şübhə oyadır, çünki bu zülalların inyeksiyaları virusu yatırda bilməz, əksinə xəstənin bədənində çoxalmasını sürətləndirir.

Bundan əlavə, interferonlar və ACE2 arasındakı əlaqə, daha aktiv immun sistemi olan xəstələrin niyə digər xəstələrə nisbətən koronavirus infeksiyasını daha ağır keçirdiyini izah edə bilər. Bunun belə olub-olmaması, alimlərin qənaətinə görə, sonrakı təcrübələr və müşahidələr göstərəcək.

Mənbə: nauka.tass.ru