Aşıq Bəsti

Aşıq Bəsti (1836-1936) XIX əsrin tanınmış qadın aşıqlarındandır. 1836-cı ildə Kəlbəcərin Lev kəndində dünyaya gəlib. Təhsil almasa da ağılı və hazırcavablığı ilə seçilib. Aşıq Ələsgər, Ağdabanlı Aşıq Qurban kimi ustad aşıqların şeir məclislərində tez-tez iştirak edirmiş. Aşıq Bəstinin özünün də çoxlu şagirdləri olub.

Yaradıcılığı

Əsasən bayatı, gəraylı, qoşma və ağılar yazıb. Onun həyatı çətinliklərlə dolu olub. 17-18 yaşlarında bir çobanı sevmiş, amma bəylər çobanı qətlə yetirdiyindən bu sevgi vüsala çatmadan tamamlanmışdır. Bu hadisədən sonra ata-anası onu ərə vermək istəmişlərsə də, o ömrünün sonuna qədər ərə getməmişdir.

Şeirlərinin əsas mövzusunu haqsızlıqlardan şikayət, zülmkarlara üsyan motivləri təşkil edir. Rəvayətə görə ağlamaqdan gözləri tutulan aşığa xalq arasında "Kor Bəsti" deyilirmiş.

Basarkeçər, Daşkəsən, Gədəbəy və başqa yerlərdə aşıqlıq edən Bəsti ömrünün sonuna yaxın doğma kəndinə qayıtmış və 1936-cı ildə burda vəfat etmişdir.

Kitabları

• "Lalə", Bakı, 1969.
• "Bənövşələr", Gəncə, 2013.

Gəraylıları

• Ağladım
• Ayrı 
• Ayrım elindədi
• Ayrımın gözəlləri
• Bəzənir
• Çobandağı
• Dağlar 
• Daş, ay gəlin
• Daşa dəydi
• Düşdü 
• Düşsün
• Gəldi
• Görəydim 
• Heç
• Hicran-qəmdi
• İnanmır
• Kəklik 
• Məni 
• Niyə durnam
• Lalə 
• Löydə qalıb
• Oldum
• Oyan, dağlar
• Öldür məni
• Sənin 
• Yasdı dağlar
• Yeri 

Qoşmaları

• A bəy
• A Qurban
• Ay anam mənim
• Bilginən
• Bilmirəm
• Bu dünya
• Burdadı 
• Dəyməmiş 
• Düşmüşəm 
• Eylər-eylər 
• Ərgünəş
• Gəlibmi
• Getdi 
• Getdi (Köçdü Xançobanım fani dünyadan)
• Gördünmü
• Hanı 
• Kor oldu
• Kimi
• Necoldu 
• Olmaz, ay olmaz
• Soruş 
• Yavaş-yavaş 
• Yerində 
• Tapılmaz 

Bayatıları

• Bayatılar 

Mahnıları

• Ana 
• Sevirəm, axı

Müxtəlif şeirlər

• Bənövşələr
• Əylənməz 
• İnanmır 
• İstərəm 
• Qeyrət eylə
• Qurban olum
• Səni min yaşa, ay Məhəmməd
• Tək bəndlər 

Deyişmələri

• Ərlə arvadın deyişməsi

Rəvayətlər

• Bəsti və çoban