Bu ölkədə meşədən meyvə yığdıqları üçün insanlara pul ödəyirlər

Dünyanın bir çox ölkələrində insanlar bəzi ehtiyaclarını pulsuz qarşılamaq üçün bitki və digər qida məhsullarını təbiətdən yığır. Məsələn, göbələk, meyvə, dərman bitkiləri, otlar, ədviyyat, yapışqan, heyvan yemi, qurumuş yarpaqlar və s. Bunların arasında həm insan, həm heyvanlar üçün olan məhsullar var. Hətta bu gün təbiətdən toplanan bitki və heyvan üçün məhsullar yüz minlərlə insanın gəlir mənbəyidir.

Femida.az-ın məlumatına görə, insan üçün toplanılan bitkilərin 80%-i təbiətin payına düşür. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) hesablamalarına görə, dünya əhalisinin 80, Afrika əhalisinin 95 faizi tibbi bitkilərdən hazırlanmış dərmanlarla müalicə alır.

Bu gün dünyada 150 bitki növünün nəsli tükənmək təhlükəsi olduğu üçün toplanması qadağan edilib. Bəzi ölkələrdə bunun üçün dövlətdən rəsmi icazə almaq lazımdır.

Ötən gün Nazirlər Kabinetinin “Meşə təsərrüfatına dəymiş ziyana görə maddi məsuliyyətə cəlb edilmə qaydaları haqqında” qərarı ilə meşələrdən meyvə toplamaq qadağan edildi.

 

Görəsən dünya ölkələrində bu vəziyyət necədir?

Məsələn Finlandiya hökuməti ölkə ərazisindəki meyvələri toplamaq üçün xaricdən işçi qüvvəsi cəlb edir. Yerli əhali bu işlə məşğul olmaq istəmədiyi üçün işçi qüvvə xaricdən gətirilir. Hökumət gətirilən işçilərin bütün xərclərini qarşılayır. Üstəlik onlara topladığı bəzi meyvələrin hər kiloqramına görə 5 avro pul ödəyir. Məsələn bunların arasında, böyürtkən, qaragilə və göbələk var. Bir insanın orta hesabla 60-70 kq meyvə toplaya bildiyini nəzərə alsaq, gündəlik qazanc 300-350 avro aralığındadır. Finlandiyada meyvə toplama mövsümü 2 ay davam edir. 
Üstəlik bu ölkədə məktəblərdə uşaqlara meyvə toplanması üçün dərs keçirlər. Məsələn, hansı göbələklər zəhərlidir, yaxud hansı bitkilərin nəsli tükənmək üzrədir, onları toplamaq olmaz, öyrədilir.



Eləcə də qonşu Türkiyədə yalnız bəzi meyvələrin yığılmasına qadağa var. Məsələn, şabalıd yetişən xüsusi bölgələrdə Türkiyə hökuməti şabalıdın hər kilosuna görə cəmi 17 kuruş (təxminən 6 qəpik) ödəniş alır.

Şimali Hindistan və Pakistanda isə mağazalarda yerli souslar üçün istifadə olunan bitkilər ümumiyyətlə pulsuz paylanılır.

Norveçdə əhalinin yaşadığı ən yaxın binadan minimum 150 metr uzaqlıqda təbiətin bütün imtiyazlarından istifadə etmək olar. Balıq tutmaq, meyvə toplamaq sərbəstdir.



İndoneziya, Malayziya və Qabonda palma yağı son illərədək kortəbii şəkildə yığılırdı. Bu hal həmin meşələrdəki yabanı həyatın məhv olmaslına gətirib çıxarırdı. İnsanlar heyvanların msəkunlaşdığı əraziləri zəbt edir. Onları bölgədən uzaqlaşdırırdılar. Nəticədə dövlət bu dəyərli məhsulun toplanması üçün qanun hazırladı. Bölgə ölkələrinin təməml qidalarından olan yağ indi xüsusi texnika ilə toplanılır.
Almaniya təcrübəsi isə göstərir ki, insanlar yol kənarlarında meyvə ağaclarından yalnız yemək üçün meyvə dərə bilərlər. Toplu şəkildə meyvələri dərib aparmaq təbiətin məhv edilməsi sayılır.

Göründüyü kimi dünyada meşələrdən meyvə toplamaq kütləvi şəkildə qadağan olunmur. Yalnız adı nadir bitkilər siyahısında olan, yaxud toplanması təbiətə ziyan vuran bitki və meyvələrin yığılması ilə bağlı müəyyən məhdudiyyətlər var.