Firidun bəy Köçərli - Qövsi

Azәrbaycan şüәrasından "Qövsi" tәxәllüs zәrif vә xoştәb bir şairin yazma divani-әşar vә qәzәliyyatı әlimizә düşmüşdü. Bu divandan hәkim Qövsi kim vә hansı yerin adamı olduğu anlaşılmadı, vәli şiveyi-lisanından vә üslubi-kәlamından bizim Zaqafqaziya torpağının rayihәsi gәlir, hiss olunur. Belә ki, әgәr bәzi qәzәllәrinin axırıncı fәrdindә Qövsi әvәzinә Qüdsi vә ya Zakir vә ya Seyid yazılsaydı, onlar Qüdsinin, ya Zakirin vә ya Seyidin kәlamı olduğuna kimsә şübhә etmәzdi.
  
Bununla belә nә Şәki vә Şirvanda vә nә Bakı vә Sәlyanda vә nә Gәncә vә Qarabağda vә nә Mavәrayi-Qafqazın sair mütәmәddin mәrkәzlәrindә "Qövsi" tәxәllüslü şairin ism vә nişanәsi guşumuza erişmәyibdir. Onun barәsindә salxürdә әdiblәrimizә rücu etdiksә dә, heç kәsdәn cәvabi-kafi almadıq.
  
Şәmsәddin Sami bәyin "Qamusül-әlam"ına rücu etdik. Onda dәxi "Qövsi" tәxәllüslü türk şairindәn bir әsәr bulmadıq. Onda iki nәfәr "Qövsi" tәxәllüsü ilә zikr olunmuş şәxsә rast gәldik: onlardan birisi mәşahiri-xәttatindәn bağdadlı Qövsidir ki, 999-cu tarixindә vәfat etmişdir, digәri isә İran şüәrasından olub, yazdıqları tamam farsi dilindә olduğu göstәrilmişdir:
 
Cai ke toi nist kәsira anca,
Әz mәn ke tәvanәd ke resanәd xәbәr anca? [1]
 
[1] Tərcüməsi:
Sәnin olduğun yerdә heç kәs yoxdur.
Mәndәn ora kim xәbәr apara bilәr?
 
Qövsinin üslubi-kәlamı Rum şairlәrinin üslubi-kәlamına bir azacıq bәnzәyir isә dә, ona Rum şari dәxi demәk olmaz. Yenә tәxminәn demәk olur ki, Qövsi Azәrbaycanın İran dövlәtinә mütәәlliq mәhәllәrindә, xüsusәn, Tәbrizdә vә ya ona qәrib şәhәrlәrin birisindә vücuda gәlmişdir. Amma övqatını bizim vilayәtdә keçirmişdir.
  
Buna dәlil olaraq bir qәzәlinin axırıncı beytindә Tәbriz şәhәrini Kәbәyә tәşbih qılıb vә ona iqtida etmәsini özünә borc bilmәsidir. Haman qәzәl bu sayaq başlanır:
 
Sәbr eylә, aqibәt mey olur qan dediklәri,
Sübhi-vüsal olur, şәbi-hicran dediklәri.
 
Әrşi-bәrin qubarın onun tutiya qılır,
Hәrçәnd müşti-xakdır insan dediklәri.
 
Lәlindә cami-badә kimi cәmdir sәnin
Abi-hәyatü atәşi-suzan dediklәri.
 
Qövsi gәrәkdi Kәbә deyib iqtida qıla-- 
Tәbriz qüllәsinә Sifahan dediklәri.
  
Vә yenә özgә bir qәzәlindә şair Tәbriz şәhәrini hәsrәtlә yad edib deyir:
 
Gәr yandıra öz varını pәrvanә, rәvadır,
Kimdir ki, qaranlıq gecә cananә yetişmәz?!
 
Tәbriz açar könlümü, Qövsi, gәr açılsa,
Hәrçәnd ki, firdovs Sifahanә yetişmәz.
  
Yәqin ki, Sifahan Tәbrizdә mәhәllә adıdır vә şair haman mәhәllәdәndir. Çox ehtimal var ki, Qövsi bu şerlәri qürbәtdә olduğu әsnada yazmışdır.
 
Divanında yazılmış bir tәrcibәnddәn belә mәlum olur ki, Qövsi Uğurlu xan Ziyad oğlunun әsrindә onun tәhti-himayәsindә mürәffәhhal güzәran edirmiş. Bununla belә vәtәni-mәlufunu unutmayıb, hәr dәm onu yad edәrmiş. Uğurlu xan isә Gәncә xanlarından Şahverdi xanın qardaşı vә mәşhur Cavad xanın әmisi olduğu rәvayәt olunur ki, hicrәtin 1180-1190-cı illәrindә xanlıq edәrmiş. Belә olan surәtdә Qövsi Molla Pәnah Vaqifin müasiri olub onunla bir yerdә bizim türk--Azәrbaycan şairlәrinin babası mәnzәlәsindәdir.
  
Mәzkur tәrcibәnd ki, Qövsinin tәbinin ziyadә sәlis vә mövzun olmağına şәhadәt verir, burada dәrc olunur.
 
Kәlami-Qövsi:
 
Gәtir, saqi, qәdәh kim, novbahari-eyşü işrәtdir.
Bu gündәn böylә cuşi-eşqü tüğyani-mәhәbbәtdir.
Bu gün kim, cami-güldәn banki-nuşa-nuş urar bülbül,
Meyi-gülrәngdәn hәr kim ki, qafil, mәsti-qәflәtdir.
Verir badi-bahar әmvatә әhya sübhdәm, sәn hәm
Oyaq ol, fürsәti fövt etmә kim, fürsәt qәnimәtdir,
Nola gәr cami-minadәn düşәrsә alәmә qovğa
Ki, bu xurşidi-mәhşәr ol qiyam etmiş qiyamәtdir.
Gәtir sәhba ki, baqidir sәlahü tövbәnin çağı,
Bu beş gün kim, qәlәm yoxdur bizә, әyyami-möhlәtdir.
Uğurlu xan Ziyad oğlu Müsahib ruzigarında--
Ki, xaki-rәhgüzarı sürmeyi-çeşmi-bәsirәtdir.
 
Bihәmdillah ki, dudi-ahımız әbri-bahar oldu,
Qaradan çıxdı dağü bağü sәhra, lalәzar oldu.
 
Gәtir, saqi, şәrabı ver mәnә әmvatә әhya tәk,
Lәbi-canәxşini mәndәn diriğb etmә Mәsiha tәk.
Nә xoş güllәr düşübdür çeşmimә gülzardәn sәnsiz,
Әcayib dağlar var lalәdәn sinәmdә sәhra tәk.
Mәni mәzur tut, gәr olmuşam mәst, istәrәm sәndәn
Vәfa kim, adı var, yoxdur özü alәmdә әnqa tәk.
Nola gәr rәşkdәn bülbül töküb göz yaşı, qan ağlar-- 
Ki, mәhv olmuş gülә şәbnәm, bieynih çeşmi-bina tәr.
Mәnim tәk nola gәr mәstanә söylәr bülbülü qumri-- 
Ki, gül cami-meyi-gülgun kimidir sәrvi-mina tәk.
Uğurlu xan Ziyad oğlu Müsahib ruzigarında-- 
Ki, daniş gövhәrilә var malamal dәrya tәk.
 
Bihәmdillah ki, dudi-ahımız әbri-bahar oldu,
Qaradan çıxdı dağ barü sәhra, lalәzar oldu.
 
Gәtir, saqi, qәdәh kim, arizu bağrım kәbab etmiş,
Meyi-gülrәng tәk qeyri, mәni hәsrәt xәrab etmiş.
Mәnim göz yaşımı zinhar ğur et, sәrgiran baxma-- 
Ki, suzi-dil onun hәr qәtrәsin bir lәli-nab etmiş.
Mәnim hәr misrәi-ahım vurar divan ilә pәhlu-- 
Ki, divani-qiyamından mәni eşq intixab etmiş.
O günlәr kim, keçibdir tövbәvü zöhdü vәrә birlә,
Fәğan ki, xameyi-tәqdir ömrümdәn hesab etmiş.
Bahar әyyamı olma naleyi-mәstanәdәn qafil-- 
Ki, rәhmәt nalәsin mәstin duayi-müstәcab etmiş.
Uğurlu xan Ziyad oğlu Musahib ruzigarında-- 
Ki, hәr bir zәrrәni şәfqәt gözilә afitab etmiş.
 
Bihәmdillah ki, dudi-ahımız әbri-bahar oldu,
Qaradan çıxdı dağü bağü sәhra, lalәzar oldu.
  
Qövsinin bu kәlamından belә anlaşılır ki, mәrhum Uğurlu xan ürәfa vә şüәra silkinә hörmәt vә riayәt göstәrmәklә özü dәxi әhli-hal vә sahibi-kәmal bir şәxs imiş. Necә ki, şair deyir:
 
Uğurlu xan Ziyad oğlu Müsahib rüzigarında-- 
Ki, daniş gövhәrilә var malamal dәrya tәk.
 
Şairin dәxi zәrif, әhli-hal vә sahibi-mәna bir vücud olduğu öz kәlamından anlaşılır. Necә ki, bir qәzәlindә demişdir:
 
Nüktә tutmaq bülbülә, Qövsi, nә lazımdır sәnә,
Hәr kimin mәnidә miqdarı sözündәn bәllidir.
 
Qövsinin sözündә olan lәtafәt vә mühәssәnatı hәr bir әrbabi-zövq anlaya bilir. Şair bu babda demişdir:
 
Gәrçi Qövsi xuni-dildәn öz sözün rәngin edәr,
Söz bilәn aşiq bilir göftar onun göftarıdır.
  
Qövsinin hәqiqәtdә şirin göftarı, zәrif vә dilpәsәnd әşarı ilә oxucularımızı tanış etmәk üçün bir neçә nümunәlәr göstәrilir.
 
Qәzәli-Qövsi:
 
Hәrçәnd gül lәtif olar, ruxsarın özgәdir,
Nәrgis nә olsa, çeşmi-füsunkarın özgәdir.
 
Mәn qönçәyә yaman demәrәm, nüktә tutmaram,
Söz bundadı kim, lәli-göhәrbarın özgәdir.
 
Tubadә var rәunztü әndam sәrvdә,
Amma xürami-nәxli-bәlabarın özgәdir.
 
Yox vaizin sözünә sözüm kim kim, behişt var,
Kuyin bir özgә cәnnәtü didarın özgәdir.
 
Qövsi, әgәrçi var cәfapişә dustlar,
Amma sәnin hәrifi-sitәmkarın özgәdir.
 
       * * * * *
 
Heç şәm ilә ram olmaz pәrvanәlәriz bizlәr,
Zәncirә baş endirmәz divanәlәriz bizlәr.
 
Dünya ilә surәtdә var ülfәtimiz, amma
Mәnidә bu alәmdәn biganәlәriz bizlәr.
 
Seylabi-hәvadisdәn neylәr biza gәrdun kim,
Tuyrani-keşakeşdәn viranәlәriz bizlәr.
 
Hәrgiz sәsimiz çıxmaz, heç kәs dilimiz bilmәz,
Hәrçәnd ki, dillәrdә әfsanalәriz bizlәr,
 
Yox taәtimiz, amma fariq deyilik, Qövsi,
Ol mah büti-Çindir, bütxanәlәriz bizlәr,
  
Qövsinin bu qәzәlindәn onun movlәvilәr silkindәn vә hәqiqәt әhlindәn olduğu zahir olur. Necә ki, şair deyir: Surәtdә bu dünya ilә ülfәtimiz var isә dә, mәnidә bu alәmdәn biganәlәriz. Başqa bir mәnәviyyat alәmlәrinin mәxluquyuz. Ona binaәn seylabi-hәvadisdәn bizim bakımız yoxdur, zira birdәfәlik tufan keşakeşindәn biz mәxrub vә viran olmuşuz. Bu alәmi-zahirdә bizim sәs vә sәdamız dillәrdә әfsanә olubsa da, özümüzdәn bir sәs çıxmaz vә bir alamәt vә nişan görünmәz. Zahirdә taat vә ibadәtimiz gözә gәlirsә dә, batindә cümlәmiz taәt әhliyiz vә ol mahi-büti-Çin, yәni xudavәndi-alәmin bizim mәbud bәhrәqqimizdir.
  
Özgә bir qәzәlindә Qövsi yenә bu mәnadan danışıb, alәmi vәhdәt meyini çeşid edәnlәr üçün bir meyxanaya tәşbih qılıb deyir:
 
Badeyi-vәhdәt içәn alәmi meyxanә bilir,
Fәlәyin gәrdişini gәrdişi-peymanә bilir.
 
Tifli-әşkim qәrәzin aqil olan fәhm etmәz,
Bu uşaqlar dilini aşiqi-divanә bilir.
 
Doludur bәs ki, nifaq ilә cahan, sahibi-dil,
Aşina surәtini mәniyi-biganә bilir.
 
Xәttü xal seyrinә, zinhar, könül bağlama kim.
Damdır ol ki, onu әhli-hәvәs danә bilir.
  
Aşağıda yazılan qәzәl hәmçinin Qövsinin әhli-hәqq vә sahibi-dil vә mәnipәrәst olmağına şәhadәt edir. Şair dünyanın malü mәnalına vә cahü calalına könül bağlamır. Zahiri hüsnü cәmal vә xәttü xal ilә onun işi yoxdur. Aradığı sahibi-dil vә hüsni-mәnadır:
 
Aşiqәm mәn, dövlәtü malü mәnalı neylәrәm,
Bәrkü bәrdәn yummuşam göz, şaxu balı neylәrәm?!
 
Yek gәlir bir qönçeyi-mәstur yüz güldәn mәnә,
Yar sahibdil gәrәk, sahibcәmalı neylәrәm?!
 
Handa olsam buyi-gül tәk rövzeyi-kuyindәyәm,
Namәvu peyğam üçün badi-şimalı neylәrәm?!
 
İstәrәm vәslin ki, yarın, aşina olmaz mәnә,
Gәr xәyalın ram ola, bәzmi-vüsalı neylәrәm?!
 
Sәn nәfәs çağ eylә, ey ney, gәr usandın nalәdәn,
Mәn hәvayi-kuyi-eşqәm, etidalı neylәrәm?!
 
Gәr verirsәn, dövlәti-didari-canan ver, fәlәk,
Yoxsa mәn mehmani-fәqrәm, mülkü malı neylәrәm?!
 
Tarü pudi alәmin әfsanәvü niyrәng imiş,
Mәn bu batil xabü bihasil xәyalı neylәrәm?!
 
Lәzzәti-didardәn, Qövsi, mәnә heyrәt yetәr,
Әldә ta ayinә var, abi-zülalı neylәrәm?!
 
Necә ki, zikr olundu, Qövsi dünyanın malına vә cah-cәlalına qәdrü qiymәt qoymayıb, әsl sәadәt vә insaniyyәti istiqamәt vә sәdaqәtdә görür. Haqqı tanıyıb insaniyyәt dәrәcәsinә vә mәnәviyyat alәminә vasil olmaq üçün, Qövsinin әqidәsincә, başqa bir dәlil vә rәhbәr lazım deyil, beqeyrәz "sidqi-niyyәt".
 
Fәxr etmә malü cahә ki, iqlimi-fәqrdә
Dövlәt şikәstәbalü huma hiçkarәdir.
 
Ta Xızri-rahın olmaya öz sidqi-niyyәtin,
Qövsi, bu yolda rahnüma hiçkarәdir.... 
 
Mәrd ilә namәrd vә fürumayә ilә alitәb vә dünyayi-dunun qәddar vә gәcrәftarlığı babında demişdir:
 
Nola gәr fәrq ola namәrdlәrdәn mәrd dünyadә,
Әgәrçi bәllidir hәr mәrdü hәr namәrd dünyadә.
 
Edәrdim nikü bәd fәrqin, bilәrdim yaxşılar qәdrin,
Fәğan kim, açmadım göz bir nәfәs namәrd dünyadә.
 
İçәrlәr xәlqi-alәm sağәri-zәrrin ilә sәhba,
Mәnә qalmışmı әşki-sürxü rәngi-zәrd dünyadә?!
 
Betәrdir tiğdәn biabrulәr surәtin görmәk-- 
Ki, olsun tömeyi-şәmşir hәr namәrd dünyada.
 
Cahanda buyi-dәrdü dağ heç bir kimsәdәn gәlmәz,
Onunçün gün görәrlәr mәrdümi-bidәrd dünyadә.
 
Olar kim, ol tәbibin hikmәtindәn qafil olmuşlar,
Nә bilsinlәr ki, eyni-afiyәtdir dәrd dünyadә.
 
Neçә mәn bilmәyim, Qövsi, bu viran olmuşun qәdrin--
Ki, öz könlümdәn ayrı bulmadım hәmdәrd dünyadә.
  
Zәmanәnin әdәmi-sәbatından vә daima tәğyir vә tәbdil etmәsindәn vә әhli-zәmanәnin bir haldan qeyri bir hala dәyişirilmәsindәn, fәqirin qәni vә qәninin fәqir vә bәsirәt әhlinin mәyus vә xunincigәr olmasından bәhs edib deyir:
 
Әsasi-tövbeyi-mey üstüvar böylә qalırmı?
Bizә müdam südayi-xumar böylә qalırmı?
 
Gәlir bir özgә zәmanә, dönәr fәlәk, dolanar gün,
Rәqibә bu şәrәfi-etibar böylә qalırmı?
 
Şәrab nirxinә, ey bağban ki, sirkә satırsan,
Çәmәn hәmişә baharü bahar böylә qalırmı?
 
Dönә-dönә içirirsә bәsirәt әhlinә qanlar,
Sipәhrә hәm bu qәrarü mәdar böylә qalırmı?
 
Keçәr tәğafül edib yar naz ilә sәnә, Qövsi,
Keçәr bu bir neçә gün, ruzigar böylә qalırmı?
  
Hәqiqәtdә gözәl sözlәr vә hәkimanә suallardır: Ey malü dövlәtә faxir libas vә hüsni-surәtә fәxr edәn qafillәr, bu qәdәr mәğrur olmayın. Bu dövlәt vә bu hüsni-cәmal әbәdi vә daimi deyil; beş günlükdür; gәlib keçәsidir vә ey әhli-hal vә bәsirәt, sizә zәmanә dönә-dönә qan içirirsә, ondan siz mәyus vә pәrişan olmayın. Sipәhrә hәm bu qәrarü mәdar belә qalmaz vә sizin dә axırınız xeyrә mübәddәl olar. Vә, ey Qövsi, әgәr yari-cәfakar tәğafül edib, sәnin yanından keçib sәnә iltifat vә etina etmәzsә, sәn dә ondan mükәddәr olma. Bu bir neçә gün gәlib keçәr, nә sәndәn bir әsәr vә nә sәnә nazü işvә satan yardan bir әlamәt qalar.
 
Әşarın qәzәliyyat növündәn maәda Qövsinin xeyli dilpәsәnd vә mövzun bahariyyatı, saqinamәsi, tәrkibbәnd vә tәrcibәndlәri vә qәsidәlәri vardır ki, cümlәsinin buraya küncayişi yoxdur. Vәli onlardan nümunә üçün bir neçә bәndlәr göstәrilir.
 
Tәrkibbәnddәn bir bәnd:
 
Qurbanın olum, Qövsi, mәhcur sәnindir,
Şirin söz ilә xalqa salan şur sәnindir.
Aşiq ki, zәif olsa, onu yazıya salma,
Hәrçәnd Süleyman olasan, mur sәnindir.
Mәst olsamü dursam, dolanıb başına ölsәm,
Tәqsirimә qalma, meyi-pürzur sәnindir.
Gәr öldürәr olsan, әgәr әhya verәr olsan,
Öz istәdiyin eylә ki, dәstur sönindir.
Yandırsan әgәr cismimi, yandır, nә sözüm var,
Didar sәnin, şölә sәnin, Tür sәnindir.
Yadınla gözüm mәrdümüdür qәtreyi-әşkim,
Gәr var çırağımda mәnim nur, sәnindir.
Ey gәnci-rәvan, guşeyi-bituşәdәn ötmә,
Gәl-gәl ki, bu gәncinәvü gәncur sәnindir.
Hәrçәnd ki, hәr guşәdә, hәr bağdә, ey gül,
Bülbül mәnimü qençeyi-mәstur sәnindir.
 
Mәn eylәmәnәm әrzi-tәmәnna, sözüm anla,
Dindirmә mәni, dilsizәm, amma sözüm anla!
 
Qövsinin tәrcibәndindәn bir bәnd:
 
Üşşaqә vaizin nәfәsindәn nә faidә?!
Mәnzildә karvan çәrәsindәn nә faidә?!
İkki cahanda vaizә çün mey haram imiş,
Cәnnәt hәvasinin hәvәsindәn nә faidә?!
Naseh müdam tövbәyә tәrğib edәr mәni,
Ya rәb, ona bu mültәmәsindәn nә faidә?!
Bikardır bәdәn dili-pürşur olmasa,
Çün әndәlib yox, qәfәsindәn nә faidә?!
Zülfün nә lazım eylәyә zәncir könlümü,
Ol seyd bәslәmәn mәrәsindәn nә faidә?!
Ey hәmsәfәr, mәnim kimi bir tifli-mәşrәbә
Bidәrd tәbli-köç sәsindәn nә faidә?!
 
Aşağıda yazılan müsәddәs-tәrcibәnd--ki, Füzuliyi-Bağdadinin kәlamına nәzirә sәbkindә inşad olunubdur,--Qövsinin gözәl vә mövzun kәlamlarından birisidir:
 
Gәlin, ey әhli-vәrә, aşiqü xummar olalım!
Hamı bir müğbәçә yanında giriftar olalım!
Ney kimi nalә çәkib, çәng kimi zar olalım!
Necә bir böylә gözәl fәsldә huşyar olalım!
İçәlim bir neçә gün badәvü sәrşar oladım!
Bizә yar olmasa saqi, biz ona yar olalım!
 
Camlәr zәhr ilә mәmlüv şәbi-hicran içdik,
Eylәdik tövbә әgәr göz görә, pünhan içdik.
Hәr nә kim verdi bizә saqiyi-dövran, içdik,
Bu fәna dәhrdә bәsdir bu qәdәr qan içdik!
İçәlim bir neçә gün badәvü sәrşar olalım!
Bizә yar olmasa saqi, biz ona yar olalım!
 
Necә bir şamü sәhәr xabü xәyal ilәn ötә,
Necә bir әxtәri-mәsud zәval ilәn ötә,
Yüz nişat ilә gәlib ömr, mәlal ilәn ötә,
Heyfdir böylә bahar ayı bu hal ilәn ötә,
İçәlim bir neçә gün badәvü sәrşar olalım!
Bizә yar olmasa saqi, biz ona yar olalım!
 
Xublar vardı çәmәn seyrinә zinhar, gәlin!
Cәm olun qönçә kimi, gül kimi bir dәm açılın!
Eşidin bülbülün ahәngini, qәdrini bilin,
Dustlar, mövsümi-gül getmәdәn әldәn yığılın--
İçәlim bir neçә gün badәvü sәrşar olalım!
Bizә yar olmasa saqi, biz ona yar olalım!
 
Yarә can eylәrik isar, budur niyyәtimiz,
Tutarıq damәnini yar ola gәr dövlәtimiz.
Biz onun bәndәsiyik, sәcdәsidir taәtimiz,
Ömr әgәr möhlәtimiz versә, fәlәk fürsәtimiz,
İçәlim bir neçә gün badәvü sәrşar olalım!
Bizә yar olmasa saqi, biz ona yar olalım!
 
Fariq olmun fәlәki-mübrimin ibramından,
Hiç kim sәy ilә qurtulmaz onun damından,
Dustlar, dövri-zaman gәrdişi-әyyamından
Etmәmişkәn bizi bihuş әcәl camından,
İçәlim bir neçә gün badәvü sәrşar olalım!
Bizә yar olmasa saqi, biz onna yar olalım!
 
Nola gәr çәrx ilә yekru qılıram mәn, Qövsi!
Dust gәr yar ola, neylәr mәnә düşmәn, Qövsi!
Büt ilә xәlvәt edәn yerdә brәhman, Qövsi,
Gәl ki, bir guşәdә saqiyyü mәnü sәn, Qövsi,
İçәlim bir neçә gün badәvü sәrşar olalım!
Bizә yar olmasa saqi, biz ona yar olalım!
 
Atidә dәrc olunan münacat ilә--ki, Qövsinin әn xoşmәzmun vә sәfabәxş kәlamlarından birisidir vә mәnәn Füzulinin kәlamına bәnzәyir,--xәtmi-kәlam edәlim. Onun әşari-lәtifәlәrindәn ittixaz olunan nümunәlәrә iktifa olunur.
 
Münacati-Qövsi:
 
İlahi, könlümü qurtar bu alәm macәrasından,
Mәni döndәr onun biganәsindәn, aşinasından!
İlahi, könlüm et rövşәn, mәni göstәr mәnә ,ya rәb,
Onun ayineyi-dәryadili-alәmnümasından!
İlahi, könlümü öz eşqin ilә et lәbalәb kim,
Usandım qәdrbilmәzlәr qәmü dәrdü bәlasından!
İlahi, rövşәn eylә çeşmimi öz xaki-rahından-- 
Ki, yekdir zülfü xәttin sürmәsindәn, tutiyasından!
Havalandır mәni әrbabi-dil övci-mәqamında,
Bu duni-fitrәtin qurtar sәri-kuyi-hәvasından!
Mükәddәr eylәdi ayinәmi qәflәt tozu, ya rәb,
Xәbәrdar et mәni öz Kәbeyi-kuyin sәfasından!
İlahi, bir mәqam et Qövsiyi-biçarәyә rüzi-- 
Ki, yek gәlsin ona dәrdin sәnin qeyrin dәvasından.