Gələcəyə hazırlaşmaq üçün bu anda atılacaq 10 addım

Proqramlaşdırmağı öyrənin. Toxum hüceyrələrinizi və ya spermanızı dondurmaq üzərində düşünün. Bu zarafat deyil.

Əgər sizə elə gəlirsə ki, dünya çox tez dəyişir və orada öz yerini tapmaq getdikcə çətinləşir - sizə elə gəlmir.

Məşhur TechCrunch texnoloji bloq saytında yer alan köşə yazısında futurist Ceymi Metsl, sürətlə yaxınlaşan gələcəkdə işini, pulunu, sağlamlığını itirməmək üçün indi nə etməli olduğumuz barədə maraqlı fikirlər səsləndirib. Ens.az saytı onları təqdim edir. 

Ceymi Metsl - Geosiyasət üzrə ekspert, Atlantic Şurasının analitik təşkilatının üzvü, futurist yazar və "Darvin sındırması " bestsellerinin müəllifidir.

1. Gəncliyi qorumaq üçün əlinizdən gələni edin

Bu gün fantastik görünür, amma artıq sabah qocalma "qaçılmaz proses" kateqoriyasından müalicə edilə bilən (qismən olsa da) xəstəliklər kateqoriyasına keçə bilər. Alimlər daxili bioloji saatlarımızın gedişatını yavaşlatmaq üçün getdikcə daha çox yeni yol tapır. Bu o deməkdir ki, tezliklə həkimlər qocalmanı dayandırmağa kömək edəcək həblər, gen terapiyası və digər prosedurlar və manipulyasiyalar təyin etməyə başlayacaqlar.

Ən qorxulu naxoşluqların əksəriyyəti yaşla əlaqədar olduğundan, qocalma müalicəsi bir insanın ürək-damar xəstəlikləri, demensiya və xərçəngi inkişaf etdirə biləcəyi tarixləri əhəmiyyətli dərəcədə təxirə salacaqdır. Uzun müddət qocalmaya bilərik. Ancaq burada vacib bir nüans var.

Söhbət solma prosesini dayandırmaqdan gedir, gəncliyi geri qaytarmaqdan yox . Qocalıq qarşı həblərin meydana gəlməsi zamanı bədəninizin bioloji yaşı 45-dirsə, həblər sizi bu səviyyədə saxlayacaq. Ancaq 25 yaşlı bir insanın qabiliyyətlərini və sağlamlığını vücudunuza qaytara bilmələri ehtimalı azdır. Buna görə də özünüzü qocalıq üzərində qələbə dövrünə qədər mümkün olduqca gənc saxlamaq sizin xeyrinizədir. Pasportda deyil, fizioloji mənada.

Bu o deməkdir ki, bu gün bədəninizə qayğı göstərməlisiniz. Gündə ən az 45 dəqiqə fiziki fəaliyyətlə məşğul olun. Sağlam və əsasən bitki əsaslı qidalar təyin. Gündə ən azı 7 saat yatın. Aktiv günəşdən çəkinin. Siqareti tərgidin. İnsanlarla daha çox ünsiyyət qurun. Bu, gəncliyi qorumağa imkan verəcək.

2. Sağlamlığınıza fikir verin 

Mümkün qədər uzun müddət sağlam qalmaq istəyirsinizsə, düzgün yolda olub olmadığınızı mütəmadi olaraq qiymətləndirmək üçün bir üsula ehtiyacınız var.

İllik qan, sidik və nəcis testlərinin köməyi ilə bədənin vəziyyətini izləmək, fiziki fəaliyyətin və yuxunun təhlili, bütün bədənin MRT-si, kolonoskopiya və digər prosedurlar çoxları üçün artıq görsənir. Ancaq digər tərəfdən, sağlamlığınızla məşğul olmağa başlamaq üçün hansısa xəstəliyin simptomunu gözləmək ona bənzəyir ki, əyləcini yoxlamaq üçün avtomobilinizin təpədən aşağı diyirlənməsini gözləyəsiniz.

Tibbi statistika amansızdır. Hətta ən sağlam insanda belə xəstəlik öz inkişafının erkən mərhələsində ola bilər ki, bu illər ötdükcə və insan yaşlandıqca üzə çıxacaq.

Heç bir şübhə yoxdur ki, gələcəkdə cəmiyyət artıq dara düşmüş, xəstəliyi olan insanlara qayğı modelindən, önləyici səhiyyə xidmətinə keçəcək - bu xəstəliyin aşkar əlamətlərinin başlanmasının qarşısını almağa çalışacaq. Belə bir cəmiyyətdə kim olmaq istəyirsiniz - köhnə modelə görə yaşayan bir "dinozavr" və ya yeni pioner? Özünüz seçməlisiniz.

3. Əsas bioloji materialları dondurun

Bədənimizdə gələcəkdə bizi xilas edə biləcək bir çox şey var ... Ancaq təəssüf ki, hər səhər bəzilərini unitaza axıdırıq. Heç olmasa nəcis götürək. Potensial olaraq, öz bağırsaq mikrobiomumuz antibiotiklər və ya xəstəliklər nəticəsində zədələnmişsə, "doğma" bağırsaq bakteriyalarını bizə qaytarmaq üçün o dondurula bilər.

Dəri hüceyrələri də vacibdir. Onlar kök hüceyrələrə çevrilə bilər ki, bu da sonrakı yaşlanmış orqanları və toxumaları cavanlaşdırmağa kömək edəcək.

Gələcəkdə müalicə fərdiləşərsə - yəni öz biomateriallarımızdan istifadə edilərsə, bu materialları daha gənc yaşda fiksə etmək (məsələn, dondurmaq) daha arzu olunandır.

Gələcək maliyyə təhlükəsizliyimizi təmin etmək üçün banka sərmayə qoyuruq. Məhz eyni iş biomateriallarla edilməlidir. Bunlar tibbi sığortamızdır.

4. Gələcəkdə uşaq sahibi olmaq istəyirsinizsə yumurta hüceyrələrini və ya spermani dondurun

İnsanlar tədricən seks yolu ilə mayalanmadan EKO və embrion seçimi yolu ilə mayalanmaya keçəcəklər. Bu, əlbəttə ki, maşının arxa oturacağında "uşaq əkməkdən" daha az həyəcanlandırıcıdır. Ancaq faydaları danılmazdır: embrion seçimi genetik və ya sağlamlıq problemləri olan körpələrin olma riskini azaltmağa kömək edəcək.

Gələcəkdə valideyn olma fürsətini saxlamaq üçün sperma və ya yumurta heceyrəsini dondurub saxlamaq lazımdır

5. İctimai imicə nəzarət edin

İnsanların özlərini gizli saxlaya biləcəyi dövrlər arxada qaldı. Hər birimiz (hətta bunun qarşısını almaq üçün mübarizə aparanlar da) təsirli rəqəmsal iz buraxırıq. Və o, şəxsiyyətimizin və həyatımızın ayrılmaz hissəsinə çevrilir. Məsələn, Çin hökuməti sosial kredit reytinqi sistemini tətbiq edir, bu sistemdə hər bir vətəndaş rəqəmsal izlərindən - İnternetdəki davranışlardan və rəqəmsal cihazların qeyd etdiyi real həyatdan asılı olaraq qiymətləndirmə alır. Bu göstərici nə qədər aşağı olarsa, sosial müavinət əldə etmək bir o qədər çətindir.

Artıq hətta liberal cəmiyyətlərdə belə bizi daha çox "rəqəmsal şəxsiyyətimiz" əsasında qiymətləndirirlər. Sosial şəbəkələrdə paylaşdıqlarımız, onlayn mağazalarda aldıqlarımız, axtarış sistemlərində nə axtardığımız, internetdə kimlərlə və necə əlaqə qurduğumuz - bütün bunlardan işə qəbul edilməyimiz, bizə kredit verilməsi və bəyəndiyimiz şəxsin bizə qarşılıqlı münasibət bəsləyib-bəsləməyəcəyi asılı ola bilər.

İnsanları qorumaq üçün fərdi məlumatların toplanması və istifadəsinə nəzarətin qurulması üçün bu gün aktiv müzakirələr aparılır. Ancaq belə bir nəzarət həyata keçirilməsə belə, yeni reallığı dəyişməyəcəkdir: rəqəmsal izimiz əbədi olaraq sabit qalacaq, həyatımıza əhəmiyyətli dərəcədə təsir edəcək və hətta ölümdən sonra da bizi təmsil edəcəkdir.

Buna əsaslanaraq, hər bir insan özü barədə imicinin hər şeydən üstün olduğu bir brend kimi düşünməyə başlamalıdır. Rəqəmsal izinizin sizi məhz görünmək istədiyiniz şəxs kimi təqdim etməsi üçün hər şeyi etməyə çalışın.

6. Proqramlaşdırmağı öyrənin

Və ya heç olmasa ümumi mənada kod dilinin necə işlədiyini anlayın. Həyatımızı hər keçən gün daha artıq, çoxlarımızın anlamadığı müxtəlif alqoritmlər idarə edir. Sadə bir misal: əvvələr insanlar hansısa bir yolu tapmaqdan ötrü hafizələrindən və ya xəritələrdən istifadə edərdilər. İndi GPS naviqatorları olan smartfonlardan istifadə edirlər.

Həyatımızın müxtəlif sahələrinə təsir göstərən alqoritmlər getdikcə yaxşılaşır. Buna uyğun olaraq onlara daha çox güvənməklə planlar hazırlayır və hətta ciddi həyati qərarlar qəbul edirik.

Əlbəttə ki, hər bir proqramın necə işlədiyini anlamaq elə də mümkün deyil. Ancaq kimsə tərəfindən yazılmış bir alqoritmə güvənməzdən öncə kodun nə olduğunu və onun necə işlədiyini başa düşməlisiniz.

7. Multikultural olun

XVIII əsrdə uğur qazanmaq üçün Avropanın mentalitetini bilmək və anlamaq kifayət idi - çünki o dövrdə dünyanı idarə edən Avropa gücləri idi. XX əsrdə ABŞ lider yerini tutdu: bəşəriyyətin həyatını əsasən müəyyənləşdirən məhz bunlar idi. Ancaq bu gün belə regionlar daha çoxdur.

Çinin yüksəlməsi və hakimiyyətin yenidən bölgüsünə olan ümumi meyl nəzərə alınmaqla, Səma İmperiyası, Hindistan və digər "güc mərkəzləri", əhalisi, mədəniyyəti, adət-ənənələri haqqında daha çox məlumat almalıyıq. Bu yalnız daha çox yönlü bir insan olmağınıza kömək etməyəcək, həm də iş və şəxsi uğur şansınızı artıracaqdır.

Yaxşı xəbər budur ki, bu gün başqa cəmiyyətləri araşdırmaqda maraqlı olan insanların bunu etmək üçün həmişəkindən daha çox resurslara malik olmalarıdır. Çoxmillətli bir gələcəyə uyğunlaşmaq istəyirsinizsə, bu anda digər mədəniyyətlər haqqında biliklərinizi genişləndirməyə başlayın.

8. Öyrənməyi sevin 

İnsanlığın mövcud olduğu bütün tarix boyunca dünya dəyişib, lakin əvvəllər bu dəyişikliklər belə sürətli olmayıb. Bu gün əldə etdiyimiz biliklərin çoxu köhnəlir. Dəyişən dünya ilə ayaqlaşmaq üçün həyatınızı yeni biliklərin davamlı, tükənməz və yaradıcı əldə edilməsinə həsr etməli olacaqsınız.

Gələcək reallığında yaşamağa ümid edən hər kəsin zəruri olan əsas bacarıq, dayanmadan, ilham vermək və öyrənmək bacarığıdır.

9. Özünüzü virtual deyil, həqiqi dostlarla əhatə edin

İnsanlıq sosial bir növdür. Qida zəncirinin zirvəsinə qalxa bildik və sivilizasiya yarada bilməməyiz daha çox beynimizin başqaları ilə əməkdaşlıq üçün optimallaşdırıldığına görə baş verib. Və bu qarşılıqlı əlaqə beyin üçün çox vacibdir: həbsxanada tək olan insanların tez-tez dəli olmaları əbəs yerə olmur.

Bu gün ünsiyyət getdikcə daha çox virtual müstəvidə qurulur. Bizim üçün həmsöhbətləri çatbotlar və rəqəmsal köməkçilər əvəz edir, dostlarımızla sosial şəbəkələrdə əlaqə qururuq və orada eşitmək ehtiyacımızı ödəyirik. Ancaq ətdən və qandan olan biz insanlara hələ də yaxınlıqda özümüz kimi insanların cəmiyyətinə ehtiyac duyuruq. Yalnız bir söz demək üçün deyil, qucaqlamaq, çiynində bir əl hiss etmək, bir-birinizə, o cümlədən fiziki cəhətdən dəstək olmaq üçün.

Dostlarımız da özümüz kimi canlı və həqiqi ünsiyyətə ehtiyac duyur. Belə dostlar və dairə yaratmaq üçün vaxt və səy sərf edin. Beyniniz üçün də dəstək olacaq.

10. Keçmişə yapışmayın

Təbii ki, əvvəllər ağaclar daha yaşıl idi, dostluqlar, münasibətlər daha möhkəm, təmənna güdülmədən quruluşu. Bəli, biz hər gün müasir korlanmış uşaqlardan fərqli olaraq, hər gün 15 kilometr məktəbə gedirdik!

Söz yox ki, keçmişlə fəxr etmək olar. Dayaq axtarmaq lazımdır. Ancaq eyni zamanda, başa düşmək önəmlidir: bu gün indiki vəziyyətdə yaşayırıq və qaçılmaz olaraq gələcək dünyaya giririk. Baxışımız sabit olmalıdır. Çox güman ki, elmi fantastika kimi görünəcək. Gələcək texnologiyalar kökündən yeni olacaq və kəşflərdən ağıllı istifadə etmək üçün keçmiş dəyərlərimizin ən yaxşısını tələb edəcəyik.

Bu, gələcəklə maraqlanan bir baxışın və geridə qalan zamanla sınanmış dəyərlərin birləşməsi - möhkəm zəmində möhkəm dayanmaq üçün lazım olanlardır. Hətta sürətlə yaxınlaşan gələcəyin özünün də deyəsən tezcə yıxıldığı görünür.

Mənbə: lifehacker.ru