Heydər Əliyev

Heydər Əlirza oğlu Əliyev (d.10 may 1923, Naxçıvan, ZSFSR, SSRİ — ö. 12 dekabr 2003, Klivlend, Ohayo, ABŞ) — Azərbaycanın görkəmli siyasi və dövlət xadimi, Azərbaycan Respublikasının üçüncü Prezidenti (1993-2003), "Ulu öndər" və "Azərbaycan xalqının ümummilli lideri" titullarının rəsmi daşıyıcısı.

Heydər Əlirza oğlu Əliyev 1923-cü il mayın 10-da Azərbaycanın Naxçıvan şəhərində dəmiryolçu ailəsində dünyaya gəlmişdir. 1939-cu ildə Naxçıvan Pedaqoji Texnikumunu bitirdikdən sonra Azərbaycan Sənaye İnstitutununmemarlıq fakültəsində təhsil almışdır. Başlanan müharibə ona təhsilini başa çatdırmağa imkan verməmişdir.

Heydər Əliyev 1941-1944-cü illərdə Naxçıvan MSSR Xalq Daxili İşlər Komissarlığında və Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları Sovetində müxtəlif məsul vəzifələrdə xidmət etmiş,1944-cü ilin mayında isə Naxçıvan Vilayət Partiya Komitəsi tərəfindən dövlət təhlükəsizliyi orqanlarına işə göndərilmişdir. O, Leninqrad (indiki Sankt-Peterburq) və Moskva şəhərlərində xüsusi ali təhsil almış, 1957-ci ildə isə Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsinibitirmişdir. Dövlət təhlükəsizliyi orqanlarında iyirmi beş il (1944-1969) çalışan Heydər Əliyev 1964-ci ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsi sədrinin müavini, 1967-ci ildə isə sədri vəzifəsinə irəli çəkilmişdir. H.Əliyevə 1967-ci ildə SSRİ Nazirlər Soveti yanında Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsi tərəfindən general-mayor rütbəsi verilmişdir.

Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin 1969-cu il 14 iyul tarixli plenumunda 46 yaşlı Heydər Əliyev Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi seçilərək 1982-ci ilə qədər Azərbaycan SSR-ə rəhbərlik etmişdir. Heydər Əliyevin respublikaya rəhbərlik etdiyi dövrdə (1969-1982) idarəçiliyin möhkəmlənməsi, kadrlara qarşı tələbkarlığın artırılması nəticəsində iqtisadi-sosial sahədə böyük nailiyyətlər əldə edildi. 1982-ci ilin dekabrında Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi Siyasi Bürosunun üzvü seçilən Heydər Əliyev SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini vəzifəsinə təyin edilmiş və SSRİ-nin rəhbərlərindən biri olmuşdur.

Heydər Əliyev SSRİ Ali Sovetinin (8, 9, 10 və 11-ci çağırışlar) deputatı, 9-cu çağırış SSRİ Ali Soveti İttifaq Sovetinin sədr müavini (1974-1979), RSFSR Ali Sovetinin deputatı (XI çağırış, 1985), Azərbaycan SSR Ali Sovetinin (7, 8, 9, 10 və 12-ci çağırışlar) deputatı və Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin üzvü (8, 9 və 10-cu çağırışlar) olmuşdur.

Sov.İKP MK-nın 1987-ci il oktyabr plenumunda Heydər Əliyev Sov.İKP MK Siyasi Bürosunun üzvlüyündən və SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini vəzifəsindən öz ərizəsi ilə istefa verdi.

Heydər Əliyev 1990-cı ilin 20 yanvarında sovet qoşunlarının Bakıda törətdiyi qanlı faciə ilə əlaqədar ertəsi gün (21 yanvar, 1990-cı il) Azərbaycanın Moskvadakı nümayəndəliyində bəyanatla çıxış edərək, Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş cinayətin təşkilatçıları və icraçılarının cəzalandırılmasını tələb etmişdir. O, Dağlıq Qarabağda yaranmış kəskin münaqişəli vəziyyətlə bağlı SSRİ rəhbərliyinin ikiüzlü siyasətinə etiraz əlaməti olaraq, 1991-ci ilin iyulunda Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının sıralarını tərk etmişdir.

1990-cı ilin iyulunda Azərbaycana qayıdan Heydər Əliyev ilk əvvəl Bakıda, sonra isə Naxçıvanda yaşamış, həmin ildə də Azərbaycan Ali Sovetinə deputat seçilmişdir. O, 1991-1993-cü illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinin sədri, Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədr müavini olmuş, Ali Sovetin sessiyalarında fəal iştirak etmişdir. Heydər Əliyev 1992-ci ildə Yeni Azərbaycan Partiyasının Naxçıvan şəhərində keçirilmiş təsis qurultayında partiyanın sədri seçilmişdir.

Azərbaycan xalqı 1993-cü ilin may-iyununda Gəncə şəhərində Sürət Hüseynovun başçılığı ilə prezident Əbülfəz Elçibəyə qarşı Gəncə qiyamı qaldırılması ilə ölkədə vətəndaş müharibəsi və müstəqilliyin itirilməsi təhlükəsi yarandıqda Heydər Əliyevin hakimiyyətə gətirilməsi ilə ayağa qalxdı, bu, əsl mənada, milli hərəkata çevrildi, Azərbaycanın o zamankı dövlət başçıları onu rəsmən Bakıya dəvət etməyə məcbur oldular. Heydər Əliyev iyunun 15-də Azərbaycan Ali Sovetinin sədri seçildi, iyunun 24-də isə Milli Məclisin qərarı ilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətlərini həyata keçirməyə başladı.

1993-cü il oktyabrın 3-də ümumxalq səsverməsi nəticəsində Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçildi. Onun Azərbaycan rəhbərliyinə qayıdışı ilə ölkənin ictimai-siyasi, sosial, iqtisadi, elmi-mədəni həyatında, beynəlxalq əlaqələrində dönüş yarandı, elmi əsaslara, beynəlxalq norma və prinsiplərə uyğun müstəqil dövlət quruculuğu prosesi başlandı. Azərbaycan dövlətçiliyinin mövcudluğuna böyük təhlükə olan 1994-cü il oktyabr və 1995-ci il mart dövlət çevrilişi cəhdlərinin qarşısı alındı, dövlət müstəqilliyi qorunub saxlandı, silahlı yolla hakimiyyətə gəlmək cəhdlərinə son qoyuldu.

1994-cü il sentyabrın 20-də Bakıda "Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda "Azəri", "Çıraq" yataqlarının dərinlikdə yerləşən hissəsinin birgə işlənməsi və hasil olunan neftin pay şəklində bölüşdürülməsi" haqqında dünyanın 11 ən iri neft şirkəti ilə Əsrin Müqaviləsi imzalandı.

Heydər Əliyevin prezidentliyi zamanında milli ordu quruculuğunda ciddi dəyişikliklər başladı. Təcavüzkar silahlı qüvvələrinin Azərbaycan ərazisindəki azğınlıqlarının qarşısı alındı, qəddar düşmənə əks-zərbələr endirildi və 1994-cü ilin mayında Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində ilk mərhələ kimi cəbhə xəttində atəşkəs elan edilməsinə nail olundu.

1995-ci ilin noyabrında referendum yolu ilə Azərbaycan Respublikasının ümumbəşəri demokratik dəyərləri özündə əks etdirən Konstitusiyasının qəbul edilməsi, 1995 və 2000-ci illərdə çoxpartiyalılıq əsasında demokratik parlament seçkilərinin keçirilməsi, Konstitusiya məhkəməsinin fəaliyyətə başlaması, Azərbaycanda ölüm cəzasının ləğv olunması, "Bələdiyyə seçkiləri haqqında qanun"un və bir sıra digər qanunların qəbulu və əməli surətdə həyata keçirilməsi məhz Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır.

Heydər Əliyev 1998-ci il oktyabrın 11-də xalqın yüksək siyasi fəallığı şəraitində keçirilən seçkilərdə səslərin 76,1 faizini toplayaraq yenidən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilmişdir.

Heydər Əliyev 15 may 2001-ci il tarixli fərmanı ilə EA-ya Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası statusu vermiş, beləliklə bu nəhəng elm təşkilatının Azərbaycan xalqı qarşısındakı xidmətlərini və akademik elmin ölkənin inkişafının əsas təminatçılarından olduğu faktını bir daha yüksək səviyyədə təsdiqləmişdir. Heydər Əlyevin təşəbbüsü, bilavasitə rəhbərliyi ilə 2001-ci il noyabrın 9-10-da Dünya Azərbaycanlılarının Bakıda keçirilən I qurultayı Azərbaycan diasporunun fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması və gücləndirilməsi sahəsində çox dəyərli tarixi qərarlar qəbul etmişdir.

2003-cü ilin prezident seçkilərində namizədliyinin irəli sürülməsinə razılıq vermiş Heydər Əliyev səhhətində yaranmış problemlərlə əlaqədar seçkilərdə iştirak etməkdən imtina etmiş və öz namizədliyini İlham Əliyevin xeyrinə geri götürmüşdü.

Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyev 2003-cü il dekabrın 12-də müalicə olunduğu Klivlend Klinikasında (ABŞ) vəfat etmiş, dekabrın 15-də Bakıda I Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.

Mükafatları, təltifləri və fəxri adları

1. "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində Almaniya üzərində qələbəyə görə" medalı - 1945
2. "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində rəşadətli əməyə görə" medalı - 1945
3. "Sovet Ordu və Donanmasının 30 illiyi" yubiley medalı - 1948
4. "Əmək igidliyinə görə" medalı - 1949
5. "Döyüş xidmətlərinə görə" medalı - 1954
6. "SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 40 illiyi" yubiley medalı - 1957
7. II dərəcə "Nümunəvi xidmətə görə" medalı - 1959
8. "DTK-nın fəxri əməkdaşı" nişanı - 1960
9. "Qırmızı Ulduz" ordeni - 1962
10. Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanı - 1964
11. I dərəcə "Nümunəvi xidmətə görə" medalı - 1964
12. "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 20 illiyi" yubiley medalı - 1965
13. "Sovet milislərinin 50 illiyi" yubiley medalı - 1967
14. "ÜFK-DTK-nın 50 illiyi" nişanı - 1967
15. "SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 50 illiyi" yubiley medalı - 1967 prezident HEYDER ELIYEV
16. "SSRİ Sərhəd Qoşunlarının 50 illiyi" yubiley nişanı - 1968
17. Vladimir İliç Leninin anadan olmasının 100 illiyi ilə əlaqədar yubiley medalı - 1970
18. 5 dəfə Lenin ordeni (1971, 1973, 1976, 1979, 1983)
19. "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 30 illiyi" yubiley medalı - 1975
20. "SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 60 illiyi" yubiley medalı - 1978
21. İki dəfə Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1979, 1983)
22. "Oktyabr İnqilabı" ordeni - 1982
23. Sov.İKP MK-nın "Политическое самообразование" jurnalı redaksiya heyətinin Fəxri Fərmanı - 1982
24. "Kiyevin 1500 illik xatirəsinə" medalı - 1982
25. "Georgi Dimitrovun anadan olmasının 100 illiyi" yubiley medalı - 1982
26. Georgi Dimitrov ordeni - 1983
27. "Komsomolsk-Amurun 50 illiyi" yubiley nişanı - 1984
28. ÜİLKGİ MK-nın "60 il V.İ.Leninin adı ilə" fəxri nişanı - 1984
29. "Qırğızıstan SSR-in və Qırğızıstan Kommunist Partiyasının 60 illiyi" xatirə medalı - 1984
30. "25 il Patris Lumumba adına Xalqlar Dostluğu Universiteti" medalı - 1985
31. "1941-1945-ci illər Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 40 illiyi" yubiley medalı - 1985
32. I dərəcəli Vətən Müharibəsi Ordeni - 1985
33. "SSRİ Silahlı Qüvvələrinin 70 illiyi" yubiley medalı - 1988

Müstəqillik dövrü

1. Tbilisi Dövlət Universitetinin fəxri doktoru - 1996
2. Kiyev şəhərinin fəxri qonağı - 1997
3. Türkiyə-Azərbaycan Dostluğu Vəqfinin fəxri sədri - 1997
4. Hyuston-Bakı Assosiasiyasının fəxri üzvü - 1997
5. Amerika-Avrasiya Sənaye-Ticarət Palatasının "1997-ci ilin adamı" mükafatı - 1997
6. Milli Olimpiya Komitələri Assosiasiyasının "Ləyaqət" mükafatı - 1997
7. "Ankara iş qadınları" cəmiyyətinin "1997-ci ilin görkəmli dövlət adamı" mükafatı - 1997
8. "Ankara iş qadınları" cəmiyyətinin "1998-ci ilin dövlət adamı" mükafatı - 1998
9. "Ankara iş qadınları" cəmiyyətinin "2001-ci ilin müdrik dövlət adamı" mükafatı - 2001
10. "Ankara iş qadınları" cəmiyyətinin "2002-ci ilin dövlət adamı" mükafatı - 2002
11. Kırkpınar yağlı güləş yarışlarının "Baş Ağası" - 1998
12. Qars şəhər bələdiyyəsinin "1997-ci ilin insan haqları" mükafatı - 1998
13. Türk Sənayeçiləri və İş adamları vəqfinin "İlin dövlət adamı" mükafatı - 1998
14. Türk Sənayeçiləri və İş adamları vəqfinin "İlin dövlət adamı" mükafatı - 1999
15. Türk Sənayeçiləri və İş adamları vəqfinin "Üstün xidmət və başarı mükafatı" - 2002
16. Türk Sənayeçiləri və İş adamları vəqfinin fəxri sədri - 2002
17. Türk Dünyası Yazıçılar və Sənətçilər Vəqfinin "Türk dünyasına xidmət" mükafatı- 1998
18. Türk Dünyası Yazıçılar və Sənətçilər Vəqfinin "Türk dünyasının 2001-ci il xüsusi mükafatı" - 2002
19. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin fəxri üzvü - 1998
20. Rusiyanın Saratov vilayətindəki "Yurd" Cəmiyyətinin fəxri üzvü - 1998
21. Türkiyə Qəzetəçilər və Yazarlar Vəqfinin "Beynəlxalq türk dünyası qohum millətlərin yaxınlaşması mükafatı" - 1998
22. Türkiyə Qəzetəçilər və Yazarlar Vəqfinin "Türk dünyası qardaşlıq və dostluq mükafatı" - 2000
23. Türkiyənin Bayburt diyarının "Dədə Qorqud" mükafatı - 1998
24. Türkiyənin İzmir şəhərinin Qarşıyaka bələdiyyəsinin "İnsan haqları" beynəlxalq mükafatı - 1998
25. Türkiyənin İpək Yolu Vaqfının fəxri üzvü və mükafatı - 1998
26. Türkiyənin İpək Yolu Vaqfının 1998-ci il "Böyük lider" mükafatı və vəqfin fəxri sədri - 1999
27. Türkiyənin İpək Yolu Vaqfının " 1999-cu ilin dövlət adamı" mükafatı - 2000
28. Türkiyənin İpək Yolu Vaqfının "2001-ci ilin dövlət adamı" mükafatı - 2001
29. Türkiyənin İpək Yolu Vaqfının "2002-ci ilin siyasət adamı" mükafatı - 2003
30. Türkiyənin "Siyasət" jurnalının "İlin şərəf mükafatı" - 1998
31. Türkiyənin "Siyasət" jurnalının "İlin dövlət adamı mükafatı" - 2003
32. Türkiyənin Mərmərə Qrupu Strateji və Sosial Araşdırmalar Vəqfinin fəxri sədri - 1998
33. Türkiyənin Mərmərə Qrupu Strateji və Sosial Araşdırmalar Vəqfinin "Günümüzün ən dözümlü adamı" mükafatı - 1999
34. Türkiyənin Mərmərə Qrupu Strateji və Sosial Araşdırmalar Vəqfinin 2002-ci ilin "Baş müəllim Atatürk" mükafatı - 2002
35. Beynəlxalq Bioqrafiya Mərkəzinin (İngiltərə, Kembric) "Dünyanın XX əsrdə görkəmli xadimi" mükafatı - 1999
36. Azərbaycan Respublikası Əsilzadələr Məclisinin 1 nömrəli şəhadətnaməsi - 1999
37. İ.Y.Yakovlev adına Ümumçuvaşiya Milli Mükafatı - 2000
38. Rusiya Kinematoqrafiya Sənəti Akademiyasının "Nika" mükafatı - 2000
39. Beynəlxalq Həvəskar Boks Assosiasiyasının fəxri mükafatı - 2001
40. "Ruh" Azərbaycan Jurnalistləri Müdafiə Komitəsinin "Jurnalistlərin dostu" mükafatı - 2002
41. "Rusiyanın Milli Şöhrəti Mərkəzi"nin "Sivilizasiyaların dialoqu" beynəlxalq Andrey Pervozvannı mükafatı - 2002
42. Avrasiya teleforumunun mükafatı və diplomu - 2002
43. Türkiyənin "Samanyolu" televiziya kanalının "Medianın dostu" mükafatı - 2002
44. Məmməd Araz mükafatı - 2003
45. Türkiyənin "Zaman" qəzetinin "Avrasiyada sülh və dialoq" beynəlxalq mükafatı - 2003
46. Moskva Hüquq Akademiyasının fəxri doktoru - 1997
47. İzmir şəhərindəki "Doqquz Eylül" Universitetinin fəxri doktoru - 1997
48. İstanbul şəhərindəki "Fatih" Universitetinin fəxri doktoru - 1997
49. Əl-Fərabi adına Qazax Milli Dövlət Universitetinin fəxri doktoru - 1997
50. Daşkənd Dövlət Universitetinin fəxri doktoru - 1997
51. Türkiyə Respublikasının ən yüksək mükafatı - "Dövlət nişanı" - 1997
52. Ukraynanın ali mükafatı "Yaroslav Mudrı" ordeni - 1997
53. İzmir şəhərindəki Egey Universitetinin fəxri doktoru - 1998
54. Atatürk adına Ərzurum Universitetinin fəxri doktoru - 1998
55. İsgəndərin şəhərindəki Universitetin fəxri doktoru - 1999
56. İsparta Universitetinin fəxri doktoru - 1999
57. Beynəlxalq Kadr Akademiyasının "Elm və təhsilin inkişafına görə" beynəlxalq ordeni - 1998
58. Türkiyənin ən nüfuzlu mükafatı "Atatürk Beynəlxalq Sülh Mükafatı" - 1999
59. Osmanqazi Universitetinin fəxri doktoru - 2000
60. Rusiya Rəssamlıq Akademiyasının "Ləyaqət" qızıl medalı - 2000
61. Ankara Universitetinin fəxri doktoru - 2001
62. Beynəlxalq Mühəndislik Akademiyasının "Böyük qızıl medalı" - 2001
63. Ukraynanın "Qızıl tale" Beynəlxalq Açıq Məşhurluq Reytinqinin "Qloriya Populi" qızıl ulduzu - 2001
64. Rus Pravoslav Kilsəsinin (RPK) I dərəcəli "Müqəddəs mömin Moskva knyazı Daniil" ordeni - 2001
65. Gürcüstanın ali mükafatı - "Qızıl runo" ordeni - 2001
66. Bursa şəhərindəki Uludağ Universitetinin fəxri doktoru - 2002
67. Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının fəxri akademiki - 2002
68. Qars şəhərindəki Qafqaz Universitetinin fəxri doktoru - 2002
69. Beynəlxalq Üzümçülük və Şərabçılıq Akademiyasının fəxri üzvü - 2002
70. Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun fəxri doktoru - 2002
71. Kırıkqala Universitetinin fəxri doktoru - 2003
72. Rusiya Federasiyasının Təhlükəsizlik, Müdafiə və Hüquq Qaydası Problemləri Akademiyasının professoru və həqiqi üzvü, Y.V.Andropov adına mükafat - 2003
73. ABŞ-ın Linkoln Universitetinin fəxri doktoru - 2003
74. Ukrayna Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının fəxri doktoru - 2003
75. Avropa Güləş Federasiyasının "Qızıl boyunbağı" fərqlənmə nişanı - 2002
76. Beynəlxalq İhsan Doğramacı Fondunun qızıl medalı - 2002
77. Fransa Respublikasının "Fəxri Legion" ordeninin Böyük Xaçı - 2003
78. Rusiyanın ən yüksək mükafatı - "Müqəddəs Apostol Andrey Pervozvannı" ordeni - 2003
79. Uşaq Fondları Beynəlxalq Assosiasiyasının Lev Tolstoy adına beynəlxalq qızıl medalı - 2003
80. Ukraynanın mədəniyyət ictimaiyyətinin "Şərəf"' ordeni - 2003
81. Ankara şəhərindəki Hacəttəpə Universitetinin fəxri doktoru - 1994
82. Bakı Dövlət Universitetinin fəxri doktoru - 2000
83. Moskva Dövlət Universitetinin fəxri professoru - 2002
84. Texas ştatının fəxri vətəndaşı - 1997
85. Türkiyənin "Nərgiz TV" kanalının 1997-ci il üçün "Dünyada ilin adamı" mükafatı - 1998
86. Azərbaycanda ilin adamı mükafatı (2002, 2003)
87. Şeyxülislam Ordeni - 2005 (vəfatından sonra)

Heydər Əliyevin heykəl və büstləri

• Naxçıvan şəhərində Heydər Əliyevin büstü (1983-cü il, heykəltaraş - Ömər Eldarov)
• Heydər Əliyevin heykəli (Bakı, 2005-ci il).
• Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyevin qəbirüstü abidəsi (Bakı, 2004-cü il)
• Misirin Qəlyubiyyə vilayətinin Qanatır şəhərində ümummilli lider Heydər Əliyevin abidəsi və Azərbaycan-Misir dostluq parkı - 2008.
• Türkiyənin İstanbul şəhərinin Sarıyer rayonunda Heydər Əliyev parkı və heykəli - 2006.
• Serbiyanın Belqrad şəhərinin Taşmaydan parkında Heydər Əliyevin heykəli - 2011.

"Heydər Əliyev" ordeni

Əsas məqalə: "Heydər Əliyev" ordeni

"Heydər Əliyev" ordeni Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, müstəqil Azərbaycan dövlətinin memarı və qurucusu Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqı və dövləti qarşısında müstəsna tarixi xidmətlərini nəzərə alaraq və onun xatirəsini əbədiləşdirmək məqsədilə Azərbaycan Respublikasının 22 aprel 2005-ci il tarixli, 896-IIQ nömrəli Qanunu ilə təsis edilmişdir.

İrsi

Azərbaycanda Heydər Əliyevin xatirəsini əbədiləşdirmək üçün aşağıdakılar onun şərəfinə adlandırılmışdır:

1. Heydər Əliyev Fondu
2. Azərbaycan Respublikasının Heydər Əliyev Mükafatı
3. Azərbaycan Respublikasının "Heydər Əliyev" ordeni
4. Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbi
5. Bakı Beynəlxalq Hava Limanı
6. Bakı Dərin Özüllər Zavodu
7. Bakı Neft Emalı Zavodu
8. Respublika sarayı
9. Bakı şəhərində İdman-Konsert Kompleksi
10. Bakı şəhərində Heydər Əliyev prospekti
11. Azərbaycanın şəhər və rayonlarında küçə və meydanlar
12. Platin, qızıl və gümüş xatirə sikkələri