Milyonların kumirindən rahibliyə: azərbaycanlı Oneginin inanılmaz taleyi

Bu gün adi bir sakindən Onegin Yusif oğlu Hacıqasimov haqqında nə bildiyini soruşsanız, bunu zarafat kimi qəbul edər (dəfələrlə yoxlanılıb da ).

Amma onun bilavasitə bağlı olduğu hit mahnıların və ya ulduzların adlarını tanımayan bir adam yoxdur. Eyni zamanda, pop musiqisi ustalarının çoxu, məhz "Azərbaycan Onegini"nin yazdığı şeirlərlə bütün Sovetlər Birliyində tanınıb.

Mahnıları Maqomayev, Obodzinskiy, Behbudov, Kobzon, Antonov, Puqaçova, Sençin, Martınov və SSRİ-nin digər ulduzları tərəfindən səsləndirilən bu adam kimdir?

"Alyoşkinin sevgisi" "Şən Uşaqlar" qrupunun sənətə vizit vərəqi olmuşdu. 1970-ci ildə ilk dəfə buraxılan plastinka əsas hitə çevrilmişdi. Əslində bu, onların tamaşaçıların qəlbinə yol açmasına səbəb oldu (plastinka Sovet İttifaqının bütün düşünülən rekordlarını qırdı. Bir neçə gündə mağaza rəflərindən 15 milyondan çox nüsxə silib-süpürüldü!)

"Alyoşkinin sevgisi"nə gəlincə, o, Şən uşaqlar"dan sonra dəfələrlə təzədən oxundu (Markindən İvanuşkiyə qədər) və bu gün də sevilərək dinlənilir.

(Yeri gəlmişkən, "Şən Uşaqlar" ın 6 mahnısının musiqisini başqa bir unudulmağa layiq olmayan həmyerlimiz - Rudolf Kimoviç Manukov yazmışdır. O həmçinin Zıkina, Kobzon, Puqaçova, Maqomayev və b. məşhur ulduzlar üçün də mahnılar bəstələyib). 

Onegin Hacıqasımov

Əvvəlcə adı haqqında.

Onegin, 1937-ci ildə, Puşkinin ölümünün yüzüncü ilində anadan olub, buna görə ona dahi rus şairinin ən məşhur qəhrəmanlarından birinin adı verilib. (Yeri gəlmişkən, kiçik qardaşına da Nizami Gəncəvinin 800 illik yubileyi şərəfinə Nizami adı qoyulmuşdu).

Valideynləri

Yəqin ki, artıq başa düşdüyünüz kimi, Oneginin valideynləri adi insanlar deyildilər.

Valideynləri və kiçik qardaşı ilə

Atası, irsi bir zadəgan, peşəcə hüquqşünas olan Yusif bəy Hacıqasimov sosial demokratiya ideyaları ilə erkən təsirlənmiş, mirasının demək olar ki, hamısını yoxsullara kömək etmək üçün xərcləmişdi. Buna görə də 1917-ci il oktyabr çevrilişini sevinclə qəbul etdi. NKVD-yə, iqtisadi cinayətlərlə məşğul olan şöbəyə işə qəbul olundu.

Müharibədən sonra veteranlara olan münasibət fonunda sovet rejiminə hiddətləndi, orqanlardan ayrıldı və Azərbaycan Dövlət Universitetində latın dilindən dərs deməyə başladı.

Anası - Məhtaban xanım Hacıqasimova da zadəganlardan idi. Gənc yaşlarından rus poeziyası ilə maraqlanır, XIX əsr rus ədəbiyyatının ən yaxşı mütəxəssislərindən biri olur. Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda dərs deyib.

Uşaq psixologiyasına dair namizədlik dossertasiyası müdafiə edən ilk azərbaycanlı qadın idi.

Böyük oğluna Onegin adının verilməsini israr edən də o idi.

Uşaqlıq və gənclik

Oneginin uşaqlığı ağır müharibə illərinə düşdü, buna görə həmin dövr haqqında az şey məlumdur, amma məktəb illəri ilə bağlı sinif yoldaşlarının çoxlu xatirələri var.

Hacıqasimov 6 nömrəli məktəbdə oxuyub, parlaq şəxsiyyət, qızların sevimlisi olub. Həm romantik şeirlər, həm də müəllimlərə parodiyalar yazıb bütün sinfə oxuyurdu.

Evdə və məktəbdə onu Gena deyə çağırırdılar.

8 və 18 yaşlarında (hər iki fotoda ən solda)

Müəllimlərdən birinə o "Şnobel" deyirdi, evdə də bu "soyad"ı dəfələrlə səsləndirmişdi. Bir gün Oneginin atası məktəbə çağırılır, sözügedən müəllimə müraciət edən valideyn ondan bilmədən soruşur: "Cənab Şnobel sizsiniz?"

"Cənab Şnobel" kinayə ilə gülümsədi və sualına sual ilə cavab verdi: "Oneginin atasısınız?" Bir-birini başa düşdülər ... Sinif yoldaşlarının xatirələrindən

Məktəbi bitirdikdən sonra da sinif yoldaşları ilə əlaqə saxlayırdı. Görüşlər üçün Bakıya gəlirdi, bu cür kampaniyaların ruhu idi, heç vaxt o illərin səhnəsinin kumirləri ilə əlaqələrindən öyünməzdi.

1979-cu ildə sinif yoldaşları ilə görüşdə (alt sırada soldan üçüncü)

Gənclik

Məktəbdən sonra Onegin ilk həyat yoldaşı Valeriya ilə görüşməyə başlayır ( dörd arvadı olub), ancaq ordu sıralarına çağırılır - dörd illik donanmaya xidmətə göndərilir. Bu müddət ərzində sevgilisinə 800-dən çox məktub yazır.

1957-ci il

Ordudan gəldikdən sonra evlənir və 1964-cü ildə məzun olduğu Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutuna (Moskva) daxil olur.

Şanlı yolun başlanğıcı

Artıq tələbə vaxtı Onegin Hacıqasimov xarici mahnıların mətnlərini tərcümə etməyə başlayır və bunu o qədər uğurla edir ki, onun üçün gənc yarımleqal kollektivlər növbəyə durur. 

Elə həmin vaxar "Şən uşaqlar" və hələ lap gənc olan Valeriy Obodzinskiy ilə tanış olur. Oneginin 23, Obodzinskinin 18 yaşı.

Oneginin "uşaqlara" məşhur olmağa necə kömək etdiyini yuxarıda yazdıq, amma 70-ci illərin pop ulduzu Obodzinskiy də şöhrət tapmasına görə ona borcludur.

Obodzinskinin "Şərq nəğməsi" 

60-cı illərin sonlarına doğru Hacıqasimov, gənc olsa da, nəğməkar şair kimi pop mühitində çox populyar idi. Gənc ifaçılar və bəstəkarlar ona müraciət edir və o, heç kimdən imtina etmirdi.

"Şərq nəğməsi" nin musiqisini yazan David Tuxmanovun həmin mahnının ərsəyə gəlməsi barədə dedikləri:

Beynimdə melodiya yarandı. Bəyəndiyim melodiya. Beləliklə, bu melodiyaya şeir yazmaq lazım idi. Onegindən bunu etməsini xahiş etdim. Deməliyəm ki, o dövrdə hamımız kimi, gənc müəlliflər də şlyaqer yaratmaq ideyası ilə məşğul idi.

Bu mahnını müğənnilərdən biri ilə studiyada yazmaq lazım idi. Ağıla Obodzinskiy - yeni başlayan müğənni gəldi. Hamımız onu çox sevirdik, çox gözəl bir səsə sahib idi, sanki qeyri-standart.

Deyim ki, Obodzinskiy mahnını ifa etmək istəmirdi. İnanırdı ki, onun üçün hələ çox gəncdir və bu həyat görmüş bir insanın mahnısıdır. Ancaq Onegin, təkid etdi ki, onu oxumağa məhz "öpülməmiş oğlan" lazımdır, belə bir tipaj üçün yazılıb.

"Şərq nəğməsi" məni qəfildən sadəcə populyar müğənni etdi. Budur səhər “Sabahın xeyir” proqramında bu mahnını səsləndirdim, axşam isə bilmədən və hiss etmədən konsertlərimdə izdihamlı, gur həyəcanların olacağını bilmirdim. Yəni dəhşətli şeylər baş verirdi. Valeriy Obodzinskinin xatirələrindən.

Sonralar mahnı dəfələrlə səsləndi.

Onu indi də ulduzlar oxuyur: İqor Nikolayev, Layma Vaykule, Leonid Aqutin, Valeriya, Valeriy Meladze.

Şöhrət

Sonrakı 20 il ərzində, 80-ci illərə qədər Onegin Hacıqasimov SSRİ-də ən populyar nəğməkar şair idi.

Bütün məşhur bəstəkarlar və ifaçılar onunla birlikdə işləyir və özü də bir anda iki yaradıcı "birlik" üzvü olur: "Yazıçılar Birliyi" və "Bəstəkarlar İttifaqı"na. Partiyaya daxil olur.

O dövr üçün görünməmiş pullar qazanır. Jurnalist Mixayil Buzukaşvili həmin dövrə aid bunları xatırladır:

O vaxt bütün ölkə Oneginin mahnılarını oxuyurdu. O günlərdə, yeri gəlmişkən, tamamilə varlı bir adam idi. Moskvadan ən ucqarlara qədər olan bütün restoranlarda onun mahnıları oxunurdu, hər bir ifaya görə qəpiklər tutulurdu, sonradan coşqun pul axınına tökülürdü. Efirdə onun mahnıları tez-tez səslənirdi, çünki Onegin Ümumittifaq Radiosunun sifarişi ilə konsert şöbəsinə rəhbərlik edirdi. Televiziyada səhnələşdirilən seriallara ssenarilər yazırdı, həmişə hər yerdə çatdırırdı. Heç vaxt belə həyatsevər, yemək və içki aşiqi ilə qarşılaşmamışam. Qadınlara pərəstiş edirdi, ona müqavimət göstərmək mümkün deyildi. Nəhəng, xeyirxah, çox cazibədar, inanılmaz dərəcədə iradəli və yumşaq idi. Onun səxavəti sözlə təsvir olunmazdır, Moskvada yer üzünün gözəl bir guşəsindən olan insanlar üçün xarakterik gözəl ənənələri qoruyan əsl Qafqaz kişisi idi. Növbəti həyat yoldaşını tərk edərkən mənzili və bağ evini ona buraxdı və dostları ilə yaşamağa başladı, ancaq heç vaxt nikbinliyi itirmirdi, heç kimə yük deyildi, hamı onu sevirdi. Mənim üçün o, səndən heç nəyini əsirgəməyən, sonuncu tikəsini də bölüşən xeyirxah və etibarlı Portos idi.

Qardaşı Nizami ilə, Bakıda

Və sonra hər şey birdən-birə dəyişdi. Yazmağı, kef etməyi dayandırır, birliklər və partiyalardan ayrılır və dinə vurulur.

İerosixmonax Simon

Sonralar qardaşı qızı əmisinin Bakıya son səfərini belə xatırladırdı.

Əlində bir İncil kitabıyla gəlmişdi. Heç özünə bənzəmirdi. Qardaşı Nizami şokda idi. Onun üçün Onegin həmişə kumir və nümunə olmuşdu.

Az qala ümidsizlikdən ağlayan Nizami, qardaşının hansısa təriqətin təsirinə düşdüyünü fikirləşirdi. Ona özünə gəlməsinə yalvarırdı. O isə çox sakit və mehriban tövr sərgiləyirdi.

Sonda qohumlar bu halla barışdılar

Onegin gedəndə kiçik qardaşı vidalaşarkən ona dedi: "Təəssüf edirəm". O isə cavabında: "Mən təəssüf edirəm ki, heç nə başa düşmədiniz".

Hacıqasimov

Səbəbləri

Dünyəvi həyatından belə kəskin uzaqlaşmağın bəzi səbəblərindən bəhs olunur. Hamısı bir şeyə əsaslanır - Onegin Hacıqasimov patoloji baxımdan ədəbli adam idi. Atası kimi, əgər səhv etmişdisə, bu ona görə baş verirdi ki, öz haqlılığını müqəddəs tutaraq inandığı üçün olurdu. 

1-ci versiya

Dörd dəfə evləndi:

Birinci həyat yoldaşı haqqında yuxarıda yazılıb. İkincisi generalın qızı idi, evlilikləri uzun sürmədi. Üçüncüsü, Mayak radio ansamblının dirijoru Boris Karamışevin qızı Tatyana idi.

Hər üçü nikah dövründə əldə edilən bütün əmlak və əmanətləri aldı.

Birinci və üçüncü evliliyindən Oneginin gedişinə qədər dəstəklədiyi oğulları var.

Dördüncü həyat yoldaşı Tatyana, şairə uşaq doğmadı, amma bu evliliyi ən uzun oldu- 14 il.

Onegin və Tatyana

Şahidlərin dediyinə görə, Onegin Tatyanaya dəlicəsinə aşiq idi ( düz Puşkinin yazdığı kimi ). Evləndikdən 10 il keçməsinə baxmayaraq, yenə eyni cür onu sevirdi. Ancaq eyni zamanda həmin qadının onunla maddi rifah səbəbiylə birgə olduğunu başa düşdü.

Artıq dünya həyatından çəkilib rahibliyə gedən Hacıqasimov kiməsə yuxusunu söylədi. Sanki yuxuda qayıqda çayın üstündə üzdüyünü və arvadının yaxınlıqda boğulduğunu görüb. Ona bütün gücü ilə kömək etməyə çalışır, o isə ağır xəz şubasını belə atmaq istəmir. Ona kömək edə bilməyəcəyini anlayaraq gücü tükənir. Onegin üz çevirir və üzür.

Eyni şey real həyatda da baş verdi. Bir gün Onegin sadəcə evə qayıtmadı.

2-ci versiya

İkinci versiyaya görə, Onegin partiya və sovet həyat tərzindən məyus oldu. Bundan sonra o, əvvəlki həyat şəraitində artıq mövcud ola bilmirdi. Hətta mühacirət etməyə çalışdı, amma sənədlərini geri götürdü, çünki varlığını rusdilli mühit xaricində təsəvvür etmirdi.

Əslində, Onegin həmişə Sovet hakimiyyəti ilə problemlər yaşayırdı. Siyasi mövzularda mətnlər yazmırdı və bəlkə də buna görə mətnləri partiya nəşrləri tərəfindən tənqid olunurdu.

İlk hitlərindən biri olan "Şərq nəğməsi"nin ümumiyyətlə televiziya və radioda yayımına aşağıdakı sətrlərə görə qadağa qoyuldu:

Hər sətirdə yalnız "El" hərfindən sonra nöqtələr var.

Yuxarıda kimsə bunu Brejnevin “Leonid” adına eyham kimi görmüşdü.

Ancaq Onegin, Partiyaya və Hökumətə sona qədər inanmağa davam etdi. Yalnız 80-ci illərin əvvəllərində, nəhayət, hakimiyyətin xalqın kommunist ideallarından uzaq olduğu aydın olduqda, O, Sov.İKP sıralarını tərk etdi. Lakin son damla Qorbaçov, onun durğunluqla bağlı çıxışları oldu.

Elə həmin il, 1985-ci ildə Onegin xaç suyundan keçir və Oleq olur.

Andlar

Hacıqasimov yalnız dini yol seçmədi. O, asketizmi - dünya nemətlərindən tamamilə imtina etmə yolunu tutdu - burada çox az adam sona qədər getmək qərarına gəlir.

1989-cu ildə artıq Oleq, Kozelskdən (Kaluqa) uzaq olmayan Çöllərin Vvedenskaya Optina Monastırına zəvvar kimi gəldi. Heç kim onu tanımasın deyə soyadını dəyişdirmək üçün qeydiyyatdan keçdi.

Qapının itaəti ilə başladı.

Şəyird - rahib olmağa hazırlaşan insandır. Onlar hələ monax andları vermirlər, ancaq monastır qardaşlıq mənsubiyyətinə aiddirlər, keşiş cübbələri geyinmirlər, xüsusi paltar daşımağa icazə verilir.

Şəyirdlər monastrda fərqli itaətlər edir, monastır həyatına, gündəlik iş qaydalarına öyrəşirlər.

Elə həmin 1989-cu ildə monastırın komendantı oldu və Afanasiy adı ilə yeni saç düzümünə keçdi.

1991-ci ildə keşiş stilində saç düzümünə keçdi və Simon adı ilə rahib oldu.

Xristian dininin müvafiq təriqətinə görə kiçik sxima- mantiya monastizmi də deyilən - anlayış var. Kiçik sximanın and və nəzirlərini qəbul edərək insan dünya həyatından tamamilə imtina edir və rahib olur.

O, yeni bir ad alır (sanki yenidən doğulur) və üç monastik (asketik) andı qəbul edir:

- itaət (şəxsi iradəsindən imtina və etirafçıya itaət etmək);

- Cibilik (və ya iffət);

- Mülkiyyət (yoxsulluq və ya şəxsi əmlaka sahib olmaqdan imtina).

Xüsusi rahib cübbəsində

Maraqlıdır ki, belə bir mühitdə belə, Hacıqasimov öz keyfiyyətləri ilə seçilirdi. İnsanları özünə cəlb edirdi, onun haqqında müxtəlif heyrətamiz hekayələr danışılırdı və heç kim, hətta monastırın özündə də dünyəvi həyatında kim olduğunu bilmirdi.

Ancaq yuxarıda qeyd olunan Monastrda çox qalmadı. Qoca keşiş baş yepiskop təyin edildikdə, 1990-cı ildə yeni bir arximandrit gəldi. Yeni qaydalar və monastik həyata yeni ticarət münasibəti ilə. Hacıqasimovu öz tərəfinə çəkməyə çalışdı, amma bu baş tutmadı. 

Ömrünün həmin dövrünün şahidləri bu barədə yazdıqları:

O çox parlaq bir şəxsiyyət idi, "köhnə Optina" simvollarından biri idi - və təbii ki, yeni nizama "uyğun gəlmədi". Bundan əlavə, monastırın tədarük şöbəsinə rəhbərlik etmiş və ətrafındakıların hiyləgərliyini görərək bu barədə susmamışdı. Nəticədə, 1992-ci ilin payızında rahib Simon monastrdan qovuldu. Bundan sonra, Podmoskovyada məskunlaşaraq rahib oldu və böyük sximanı qəbul etdi 

Rahib Simonu Moskva ətrafında sevir və hörmət edirdilər. İnternetdə kifayət qədər foto və video materiallar var, burada həm adi insanların, həm də din xadimlərinin ona necə hörmətlə yanaşdıqlarını görmək mümkündür.

Rahib Simon

Ata Simon, dünyəvi adı Onegin Hacıqasimov, 30 iyun 2002-ci ildə vəfat etdi. Onu tanıyan insanların əksəriyyəti yalnız ölümündən sonra əvvəllər kim olduğunu öyrəndi.

Ətrafdakı kənd kənd qəbiristanlığında dəfn edildi.

Ata Simonun qəbri

Ölümündən sonra da unudulmadı. Onun qəbri həmişə baxımlıdır, burada Ata Simonu tanıyan insanlarla tez-tez rastlaşa bilərsiniz. "Россия" kanalında, "Onegin üçün Məbəd. Şöhrətdən sonra" filmi çəkilib. Onun xatirəsinə həsr olunmuş gecələr keçirilir.

Bu yaxınlarda "Mahnı duaya çevrildi" kitabı nəşr olundu. Vətənində isə Onegin Hacıqasimovun unudulduğu görünür.

Mənbə: Визит в Азербайджан