Progeriya – erkən qocalma və ölüm

Progeriya uşaqlıq dövründə əmələ gələn, erkən ölümə səbəb olan, nadir, sürətlənmiş qocalma sindromudur. Progeriya yunan dilindən tərcümədə “qoca” deməkdir. Xəstəlik orqanizmin vaxtından əvvəl qocalması ilə gedən dəri və daxili orqanlarda dəyişikliklərlə xarakterizə olunur. Təsnifatına görə uşaq progeriyası - Hatçinson-Gilford sindromu və yaşlıların progeriyası - Verner sindromuna bölünür. Ekspertlər bu xəstəliyi irsi sindrom siyahısına daxil etmirlər. Çünki xəstəlik təsadüfən və çox nadir gen dəyişilməsi nəticəsində yaranır. Dünyada 80-dən çox insanda progeriya xəstəliyi qeydə alınsa da, onlardan biri neqroid irqində rast gəlinib. Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, Azərbaycanda bu xəstəlik qeydə alınmayıb. Progeriya ilə doğulan körpələr tam sağlam görünürlər. Lakin 10-24 aya çatanda onlarda ilk yaşlanma əlamətləri özünü büruzə verir. Progeriyalı uşaqların orta yaşama müddəti 13 yaşdır. Bir çox mənbələr ölüm yaşını 7-27 yaş hesab edirlər. Bu da çox nadir hallarda olur. Yalnız Yaponiyada bir progeriyalı xəstənin 45 yaşadək yaşaması qeydə alınıb.

Bu barədə AZƏRTAC-a Əbülfəz Qarayev adına 2 saylı Klinik Uşaq Xəstəxanasının pediatrı Günay Cavadova məlumat verib.

Pediatr qeyd edib ki, bu xəstəliyin müalicəsi yoxdur. Ölüm səbəbi isə ürək-damar sistemi və beyin toxumasında meydana gələn yaşlanma əlamətləridir.

“Xəstəliyin xarakterik xüsusiyyətləri dərinin qırışlı olması, keçəlləşmə, ürək-damar sistemi xəstəlikləri, yağ mübadiləsinin pozulması, ateroskleroz, oynaq problemləri, boyun kiçilməsi və onda artım olmaması, xarakterik xarici görünüş, böyük baş, balaca sivriləşmiş üz, inkişaf etməmiş alt çənədir.

Yaşlıların progeriyası, yəni Verner sindromu isə böyüklərdə cinsi yetişkənlik dövründə əmələ gəlir. Bu sindromdan əziyyət çəkənlərdə boy qısa olur, Hipoqonadizm simptomlarının, yəni ikincili cinsi əlamətlərin inkişaf etməməsi və ya çox zəif inkişaf etməsi qeydə alınır”, - deyə mütəxəssis bildirib.