Sergey Markov: Lavrovun açıqlaması Azərbaycanın xeyirinədir

TASS informasiya agentliyinin məlumatına görə, erməni həmkarı Zöhrab Mnatsakanyanla danışıqlardan sonra Rusiya Xarici İşlər naziri Sergey Lavrov bu bölgənin əhalisinin razılığı olmadan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsi ilə bağlı anlaşma əldə olunmasının mümkünsüzlüyünü söyləyib.

Doğrudur, bir neçə KİV, ilk növbədə, erməni mətbuatı bu açıqlamanı S.Lavrovdan sitat gətirərək belə şərh edib:

“Qarabağ xalqının razılığı olmadan heç bir razılaşma əldə etmək mümkün olmayacaq”.

Razılaşın ki, Dağlıq Qarabağ xalqı ilə Dağlıq Qarabağ əhalisi arasında fərq var.

Əslində, S.Lavrovun ifadəsi fərqli səslənib. “Qarabağ xalqı” və “Qarabağ əhalisi” haqqında danışıb. Bunu videoya baxaraq da təsdiqləyə bilərsiniz. Lakin bəzi KİV-lər “insanlara”, digərləri isə “əhaliyə” diqqət ayırıb. Amma bu, çox əhəmiyyətlidir, hər halda Ermənistanda rus nazirin sözləri qəzəbə səbəb olub.

“Sasna Tsrer” erməni partiyasının mətbuat katibi Vaaqn Avaqyanın yazdığına görə, Rusiyanın Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həlli nöqteyi-nəzəri ondan ibarətdir ki, ermənilərarası müxalifətə nail olmaq və Qarabağ bölgəsindən Rusiya-Azərbaycan və ya Rusiya-Türkiyə danışıqlarından öz mənafeyinə istifadə etməkdir.

Erməni politoloq Levon Şirinyan, öz növbəsində, “Lraqir” nəşrinə verdiyi müsahibədə qeyd edib ki, Rusiya özünü Ermənistanın müttəfiqi hesab etməsinə yalnız bir dəlil ola bilər -  Qarabağın Ermənistan olduğunu tanımaq.

Bakı Rusiyanın Xarici İşlər naziri Sergey Lavrovun açıqlamalarına cavab verib.

“Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsinin azərbaycanlı icması Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı təklif olunan istənilən planın tərkib hissəsidir”, - deyə Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Leyla Abdullayeva bildirib.

Şərh üçün Media.Az Rusiyanın tanınmış ictimai xadimi, politoloq, Siyasi Tədqiqatlar İnstitutunun baş direktoru, Rusiya Federasiyasının İctimai Palatasının üzvü və Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin səlahiyyətli nümayəndəsi Sergey Markova müraciət edib.

- Rusiya Xarici İşlər naziri Ermənistana səfəri zamanı Dağlıq Qarabağ sakinlərinə münasibətdə iki mövqedən çıxış etdi: “insanlar” və dərhal sonra “əhali”. Müxtəlif KİV-lər, ilk növbədə, erməni mətbuatı bunu öz mövqeyindən şərh edir. Kimi “xalq”, digəri “əhali” haqqında yazdı...

- Bilirsinizmi, mənə elə gəlir ki, bu, şərh qəbul edən tərəfin bu vəziyyətdə Ermənistanın Dağlıq Qarabağın siyasi subyektivliyini artırmaq cəhdidir. Onlar inanırlar ki, bu danışıqlar erməni mövqeyini gücləndirəcək.

Məlumdur ki, Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan dəfələrlə Dağlıq Qarabağın danışıqlarda iştirak etməsini təklif edib. Lakin o, üçüncü tərəf kimi məhz Dağlıq Qarabağın erməni icmasını nəzərdə tuturdu.

Buna cavab olaraq, Bakı haqlı olaraq qeyd etdi ki, Qarabağın erməni icması ilə yanaşı, bu vəziyyətdə danışıqlarda iştirak etməli olan Azərbaycan da var. Beynəlxalq hüquq prinsipləri bunu tələb edir, çünki danışıqlar prosesi etnik təmizləmənin nəticələrini legitimləşdirməməlidir.

Və Qarabağda yalnız erməni icması qalıb, azərbaycanlılar sadəcə etnik təmizləmə nəticəsində qovulub. Yeri gəlmişkən, bu mənada, Xocalı soyqırımı çox vacib rol oynadı, beləliklə, Azərbaycan əhalisini qorxutdular, onu qaçmağa təhrik etmək istədilər.

Lakin Rusiyanın Xarici İşlər naziri Sergey Lavrov Dağlıq Qarabağın siyasi subyektivliyi rədd edir, deyir ki, müxtəlif əhali qruplarının rəyi nəzərə alınmalıdır. Düşünürəm ki, əgər Sergey Lavrova birbaşa sual verilsəydi, birbaşa da cavab verərdi ki, qaçmaq məcburiyyətində qalan Qarabağın azərbaycanlı icması nümayəndələrinin fikirləri hansısa kompromis həll yolu işləyərkən nəzərə alınmalıdır.

- Hələ maraqlı nüans da var. Yerevanda Rusiya Xarici İşlər naziri həll prinsiplərini açıqlayıb. O, ərazi bütövlüyünü birinci, sonra xalqların öz müqəddəratını təyinetmə hüququnu, üçüncüsü, sülh yolu ilə nizamlamanı adlandırıb. 

- Sergey Lavrovun səsləndirdiyi prinsiplər çoxdan bəllidir. Bu, BMT prinsiplərinin təkrarlanmasıdır. Rusiya Xarici İşlər nazirinin sözləri, fikrimcə, bir az olsa da, Azərbaycanın xeyrinə idi, çünki ilk növbədə ərazi bütövlüyünü müzakirəyə qoyub. Lakin, əlbəttə ki, müzakirələr birlikdə həyata keçiriləcək və yalnız bundan sonra işə başlayacaqlar.

Bundan əlavə, öz müqəddəratını təyinetmə yalnız Dağlıq Qarabağın erməni icması üçün deyil, həm də Azərbaycanın başqa bir hissəsində yaşamağa məcbur olan Azərbaycan icması üçün də həyata keçirilməlidir.

Bu, məcburi bir qərar idi, onlar ölüm təhlükəsi altında qovuldular. Lakin onların həqiqi seçimi birmənalıdır – Dağlıq Qarabağ Azərbaycanın tərkib hissəsi olmalıdır. Beləliklə, öz müqəddəratını təyin etmək Dağlıq Qarabağın müxtəlif icmalarının hüququdur.