Tiflisdə ortaq Azərbaycan - Gürcüstan Universitetinin yaradılmasına mane olan erməni faktoru...

Gürcüstanda yaşayan soydaşlarımızın ali təhsil alması sahəsində ciddi problemlərin mövcud olduğu məlumdur. Uzun illərdir Gürcüstandakı soydaşlarımızın ali təhsil almaları sahəsində mövcud problem Azərbaycan dövlətini ciddi düşündürür.

Bir müddət əvvəl Gürcüstan və Azərbaycan dövlətlərinin ortaq ali məktəb yaradacaqları ilə bağlı fikirlər gündəmə gəlmişdi. Bunun yalnız ictimaiyyət arasında gəzən söz-söhbət olmadığı artıq məlumdur.

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradov bir müddət əvvəl bildirmişdi ki, Azərbaycan-Gürcüstan birgə ali məktəbinin yaradılması ilə bağlı danışıqlar gedir. “Gürcüstandakı azərbaycanlı gənclərin Azərbaycanın ali məktəblərində təhsil almaları üçün kvotaların ayrılması üçün razılıq əldə edilib. Hazırda bu istiqamətdə işlər aparılır. Gələn ildən bu kvotaların ayrılması nəzərdə tutulur”.

Onun sözlərinə görə, Təhsil Nazirliyi və digər qurumlar Gürcüstanda azərbaycanlıların təhsil problemlərinin həlli üçün işlər aparır: "Təhsil Nazirliyi Gürcüstana dərsliklər göndərir. Hər il də bu dərsliklərin sayı artırılır. Azərbaycandilli məktəblərdə müəllim yaşlanması və çatışmazlığı problemi var".

Əldə etdiyimiz məlumata görə, Gürcüstanla Azərbaycanın birgə yaratmaq istədikləri universitetin təşkilinə mane olan qüvvələr var. Bu qüvvələrin Gürcüstan vətəndaşı olan ermənilər olduğu qeyd edilir. Yəni ermənilərin də həmin ali məktəbdə təhsil almaqda israrlı olduğu deyilir.

• Kamran Əsədov: “Düşünürəm ki, Azərbaycanla Gürcüstanın birgə ali məktəb yaratmaq cəhdləri alınacaq və ona heç bir qüvvə mane ola bilməyəcək”

Tanınmış təhsil eksperti, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Kamran Əsədov bizimlə söhbətində bu ali məktəbin yaradılmasının vacibliyini qeyd etdi. O bildirdi ki, ermənilərin bu işə mane olması mümkün deyil. “İlk növbədə qeyd edim ki, azərbaycanlılar 2019-cu ildə Gürcüstanın ali məktəblərinə milli azlıqlar üçün nəzərdə tutulmuş “1+4” proqramı üzrə qəbul olunanlar arasında birinci yerdədirlər. Azərbaycanlı gənclərin 253 nəfəri Gürcüstan Texniki Universitetinin, 235-i İvane Cavaxişvili adına Tbilisi Dövlət Universitetinin, 192-si isə İlya Dövlət Universitetinin hazırlıq kursuna qəbul olunub. Daha 49 gənc soydaşımız Gürcüstan Tibb Universitetinin, 34-ü Suxumi Dövlət Universitetinin, 6-sı İ.Qoqebaşvili adına Telavi Dövlət Universitetinin, 5-i A.Tsereteli adına Kutaisi Dövlət Universitetinin, 5-i D.Ağmaşanebeli adına Gürcüstan Milli Müdafiə Akademiyasının, 3-ü Avroregional Təhsil Universitetinin, 3-ü Ş.Rustaveli adına Batumi Dövlət Universitetinin tələbələridir. Amma bu rəqəmlər olduqca azdır. Nəzərə alsaq ki, Gürcüstanda 500 minə qədər azərbaycanlı yaşayır, bu rəqəmlər Azərbaycandilli kadr probleminin həlli üçün yetərli deyil. Gürcüstandakı azərbaycanlılar - dörd milyondan az əhalisi olan ölkənin 300 minə yaxın sakini. Azərbaycanlı icma əsasən Kvemo Kartli regionunda kompakt şəkildə yaşayır - özlərinə məxsus həyatlarıyla, ölkə əhalisinin böyük hissəsinin diqqətindən kənarda, gürcü cəmiyyətindən faktiki təcrid olunmuş vəziyyətdə yaşayırlar. Apardığımız araşdırmalar göstərir ki yerli məktəblərdə üç əsas çatışmazlıq var: gürcü dili tədrisinin aşağı səviyyədə olması, ümumi təhsilin aşağı səviyyədə olması, gürcü məktəbində təhsil çox vaxt problemin həlli deyil, yeni problemlərin yaradılmasıdır. Misal üçün Kvemo Kartlidə, ümumilikdə, 78 məktəb var. Onlardan 58-i qeyri-gürcü məktəbidir. Uşaqlar burada əsasən Azərbaycan və ya rus dilində təhsil alırlar. Qeyri-gürcü məktəblərində gürcü dili birinci sinifdən tədris olunur. Amma şagirdlərin əksəriyyəti məktəbi gürcü dilində elementar ifadələri öyrənmədən bitirirlər. Birincisi, gürcü dilinə həftədə cəmi beş dərs saatı ayrılıb. Bu informasiya uşaqların niyə məktəbi gürcü dilində kəlmə kəsmədən bitirdiklərini anlamaq üçün yetərli ola bilərdi. Amma ikinci səbəb də var - dərslik problemi. Dərsliklər keyfiyyətsiz hazırlanıb, amma hətta onlar da tapılmır. Araşdırmalarımız göstərir ki, uşaqlar bir neçə il davamlı olaraq kitabları bir-birinə ötürürlər və yeni şagirdlər artıq oxunmaz hala gələn kitablardan istifadə etməli olurlar. Amma hətta bu iki səbəb də ən əsas problem deyil, ən böyük çətinlik yerli spesifik tələblərə cavab verməyən pedaqoqlardır. Belə olan halda, təbii ki, Azərbaycan dilində ayrıca universitetə ehtiyac var”.

O təəssüflə qeyd etdi ki, getdikcə daha çox azərbaycanlı valideyn uşaqlarını gürcü məktəblərinə qoyur. Bunun səbəbinin də gələcəkdə övladı ali təhsil almaq, yaxşı iş tapmaq, siyasətçi, nazir ola bilmək şansı qazanmaq olduğunu deyən K.Əsədov hesab edir ki, bu da doğma dilimizin itib-batması ilə nəticələnir. “Bütün bu problemlərin həlli üçün Gürcüstanda Azərbaycan dilində universitetin olması olduqca müsbət addımdır. Bu, Azərbaycandilli kadrların yetişməsinə, Azərbaycan məktəblərinin kadra olan ehtiyacının aradan qalxmasına gətirib çıxaracaq. Düşünürəm ki, Azərbaycanla Gürcüstanın birgə ali məktəb yaratmaq cəhdləri alınacaq və ona heç bir qüvvə mane ola bilməyəcək” - deyə mütəxəssis qeyd etdi.

İradə SARIYEVA