Bulaşıcı hastalıklara ilişkin alınan tedbirlere uymamanın bedeli nedir?

Türkiye’nin 10 Mart 2020 tarihi itibariyle Covid-19 olarak adlandırılan Koronavirüsün görüldüğü ülkeler arasında adının geçmesi ile birlikte 16 Mart 2020 tarihinde başlayan Karantina tedbirleri ve yeni düzene uyumlama süreci hala gündemdeki yerini koruyor.

Seyahat engelleri yasaklanarak başlayan tedbirler, maske takmadan sokağa çıkmamaya, restoran, cafe ve barların faaliyetlerinin engellenmesine, düğün, nişan, kına gibi toplu organizasyonların yasaklanmasına, aralıklı olarak alınan sokağa çıkma yasaklarına kadar ilerledi.

İçinde bulunduğumuz Eylül ayı itibari ile nispeten hafifleyen tedbirler Covid-19 vaka sayılarında görülen artış ile tekrar sıklaşmaya başladı. Hepimiz, yaşadığımız zor sürecin Sağlık, Ekonomik, Psikolojik bağlamdaki etkilerine alışmaya çalışırken önemli bir hususu atladık.

Cumhurbaşkanlığı, İç İşleri Bakanlığı gibi Kamu kurumları tarafından alınan bu tedbirlere uyum sağlamaz isek ne olur ?

Yüklü para cezaları ile karşılaşabilir, hatta kendimizi bir anda bir Ceza yargılamasının içerisindeki ‘’Şüpheli/Sanık’’ kürsüsünde bulabiliriz.

Abartıyor muyuz ? Asla.

Toplum olarak öncelikle şunu hiç unutmamalıyız ki; İdari olarak yasaklanan menfi ve/veya müspet her tür eylemin mutlaka bir yaptırımı olacaktır. İdare, toplum üzerindeki ‘’söz dinletme’’ gücünü bu yaptırımlarla sağlamaktadır. Nasıl anne çocuğuna yapmaması gereken bir şeyi yaptığında ‘’oyun oynatmama, dışarı çıkarmama, harçlığından kesme’’ gibi bir takım cezalar uyguluyorsa; İdari tedbirlere uymamanın da bir takım ceza ve bedelleri bulunmaktadır.

1627 Sayılı Umumi Hıfzıssıha Kanunu’nun 282. Maddesi’nin Değiştirilmesine ve bu Kanun’a Ek Yapılmasına Dair Kanun Md. 1 hükmü uyarınca;

Covid-19 kapsamında alınan tedbirlere uymamanın örneğin; Maske takmadan sokağa çıkmanın cezası ilk seferde 3,150.00 TL tutarında olmaktadır.

Aynı şekilde, Kabahatler Kanunu’nun 32. maddesi gereğince tedbirlere uymayan kişiler hakkında;

392,00 TL idari para cezası uygulanmasına karar verilebilinecektir.

Tedbirlere uymayan kişi/kişilerin 15 yaşın altındaki çocuklar olması halinde ise, anılan cezalar Kabahatler Kanunu’nun 11. Maddesi uyarınca bu çocukların velisine/vasisine uygulanabilecektir.

Bu cezalar, her ihlalde katlanarak artış gösterecektir.

Peki, tüm yaptırım bununla sınırlı mı ? HAYIR.

Covid-19 olarak adlandırılan Solunum Yolu Enfeksiyonu virüsüne yakalandınız, test yaptırdınız ve test pozitif çıktı ; Sağlık Bakanlığı ilgili personeller tarafından ikametinize gelinerek ilaçlarını teslim edildi, 14 gün süre ile karantina’da olmanız gerektiği iletildi. Siz bu yasağı deldiniz, 14 gün evde karantinada olmanız gerekir iken sokağa çıktınız, topluma karıştınız, işe gittiniz vs...

Bunu farkeden kişi/kurumlar hakkınızda başta 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 195. Maddesi uyarınca : ‘’ Bulaşıcı Hastalıklara ilişkin tedbirlere aykırı davranma suçundan ötürü’’ şikayette bulunabilir. Kanun da bu suçun cezası ‘’ 2 aydan 1 yıla kadar Hapis cezası ‘’ olarak tanımlanmaktadır.

Ayrıca, yine 5237 Sayılı TCK ‘nun 170. Maddesi uyarınca : ‘’ Genel Güvenliği Kasten Tehlikeye Sokma Suçundan’’ yargılanmanız da mümkün. Bu suçun cezası ise, 6 aydan 3 yıla kadar Hapis Cezası olarak tanımlanmakta.

Diyelim ki Karantina’da olmanız gereken süre içerisinde tedbirlere aykırı davrandınız ve kişi/kişilerin de bu hastalığa yakalanmasına sebebiyet verdiniz. Şartlarına göre olası kast / bilinçli taksir kavramları devreye girerek ‘’ Kasten Yaralama, Taksirle Yaralama’’ gibi suçlar da Ceza Soruşturması karnenize eklenebilir. Eğer bulaşmasına sebebiyet verdiğiniz kişi hastalığı atlatamaz ve hayatını kaybederse durum oldukça ciddi bir noktaya ilerleyebilir : ‘’ Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama, Taksirle veya Kasten Öldürme Suçları ‘’ dahi devreye girebilir.

Gördüğünüz gibi durum hafife alınamayacak kadar ciddi.

Başta kendi sağlığımız, 3. Kişilerin sağlığı için dikkat etmemiz gereken tedbirlere uymamanın bedelleri ağır olabilir, bir gün kapımıza gelen Suç Duyurusu yada aleyhimizde başlatılan bir İcra Takibi ile karşılaşmamız mümkün.

Avukat Devrim Nur Kayabalı

Kaynak:            mynet.com