Güneş Sistemindeki Gezegenler Neden Hep Aynı Şekle Sahip?

Bilim insanları, yuvarlak ve çok fazla suya sahip olduğu için Dünya'yı bazen mavi mermer olarak adlandırır. Güneş sistemindeki diğer gezegenlerde su olmadığını veya olsa da buzların altında hapsolduğunu düşünürsek, Dünya'daki okyanuslar oldukça önemli bir yere sahiptir.

Fakat dünyamızın şekli tamamen başka bir hikaye barındırıyor. Güneş'e en yakın gezegen Merkür ile başlayıp Neptün'e kadar bütün gezegenlerin şekli, yuvarlak dev topları andırıyor. Hatta güneş sisteminin ötesinde bile gezegenlerin şekillerinin aynı olduğunu söyleyebiliriz.

Gezegenlerin neden yuvarlak olduğunu anlamamız için yaklaşık 4.5 milyar yıl önceye, yani gezegenlerin oluşma zamanına gitmemiz gerekiyor. Gezegenler yıldızların etrafında dolanan toz bulutlarından oluşur ve bu toz bulutları birbiri ile çarpıştıkça yapışır ve daha büyük kümeleri oluşturur. Dünya gibi bir gezegen büyüdükçe yerçekimi de doğru orantılı bir şekilde artar ve evrendeki her nesne, bu yerçekiminden etkilenir. Eğer bir nesne dünya veya ay gibi çok büyük olursa, bu çekimi daha fazla etkisini gösterir. Gezegenler oluştuğu sırada yerçekimi o kadar büyük oluyor ki yüzeyin ezilmesine sebebiyet veriyor. Bunu bir karton kutunun üzerine oturduğunuzda oluşan çökme gibi düşünebilirsiniz.

Yerçekiminin oluşturduğu bu çökme gezegenin her yerinde oluşuyor, bu yüzden de yuvarlak bir şekil ortaya çıkıyor. Unutulmamalıdır ki, yerçekimi sayesinde çökme oluşabilmesi için o nesnenin gezegenler gibi çok büyük olması gerekiyor. Asteroitler ve kuyruklu yıldızlar gibi daha küçük nesneler, yerçekiminden daha az etkilendikleri için oldukça tuhaf bir şekle sahip olabilirler. Örneğin Satürn'ün Ay'ı olarak adlandırılan Prometheus, şekil olarak bir patatesi andırıyor.

Sonuç olarak gezegenlerin yuvarlak bir şekli andırmasının temel sebebi gezegenlerin büyüklüğü ve yerçekimidir. Ayrıca bir gezegenin dönüş hızı ne kadar fazla olursa, ekvator bölgesi de o kadar şişkin olur, yani dönüş hızının da şekli etkileyen bir yan faktör olduğunu belirtmemiz gerekiyor.

Kaynak : Webtekno