Hangi besinler uyku yapar?

Yıllardan beri bazı yiyeceklerin uyku yaptığı söylenir. Hatta uykusuzluk problemi yaşayan insanlar için bu besinler önemlidir. Peki, gerçekten bazı besinler uyku yapar mı? Hangi besinler uyku yapar? Gelin birlikte bakalım.

Uykuyla yiyecekler arasındaki ilişki hep merak edilir. Halk arasında ayran, hindi gibi bazı besinlerin uyku getirdiği bilinir. Fırında hindi insanı uyutan yiyeceklerin başında sayılır. Hindi yedikten sonra birçok insan uyku basmasından şikayet eder. Peki bu uykunun kaynağı gerçekten hindi midir? Uyku yapan besinler nelerdir?

BBC'de yer alan habere göre hindinin suçlanmasının nedeni içerdiği L-triptofan maddesindendir. Fakat yumurta beyazı, morina balığı gibi bu maddeyi daha fazla içeren başka yiyecekler de var.

Bazı yiyeceklerin insana uyku verdiği iddiasını anlamak için vücudun ve beynin yemeklerdeki besinleri nasıl emdiğine bakmak gerekir.

L-triptofan vücut için gerekli temel aminoasitlerden biridir. Bu aminoasidi vücut kendiliğinden üretemez, yiyeceklerle alınması gerekir. Halk arasında mutluluk hormonu olarak da bilinen serotonin üretiminde kullanılır. Serotoninin meyve sineklerinde uykuya neden olduğu biliniyor, belki insanlarda da yavaş yavaş ağırlık çökmesine yol açabilir.

Triptofan ilaç olarak alındığında uyuma sorunu olanlara yardımcı olabiliyor. 2002'de yapılan bir araştırmada triptofan seviyesi düşürülenlerde uyku sorunu ortaya çıktığı görüldü. Ancak bu araştırmalarda bu maddenin etkisi ilk göründüğünden daha karmaşıktır. Yemekle alınan triptofan ilaç olarak alınandan farklıdır. Yemekte başka maddelerle bir aradadır.

Yemekteki proteinde büyük nötr aminoasitler de vardır ve bunlar kan-beyin bariyerini aşmak için triptofanla rekabet halindedir. Triptofan içeren yiyeceklerin serotonin üretmesi için diğer yiyeceklerle rekabet etmeyecek şekilde aç karnına yenmesi gerekir. Ama triptofan içeren yiyeceğin başka bir aminoasit de içermemesi gerekir ki bu mümkün değildir.

Fakat triptofanın geçişini sağlayacak bir yöntem olabilir. Uyku sorunu olan insanlarla Kanada'da yapılan bir araştırmada, gönüllü deneklere kabak çekirdeği içeren yiyecekler verildi. Kabak çekirdeği yüksek oranda triptofan içerir. Bu yiyeceklere üzüm şekeri (glikoz) eklendiğinde uykuda ilerleme kaydedildiği görüldü. Çünkü tatlı karbonhidratlar insülin salgılanmasına neden oluyor, bu ise diğer aminoasitlerin dokularda emilmesini, böylece triptofanın kan-beyin bariyerini aşma ihtimalini güçlendiriyordu.

Fakat doğru gıda bileşimini seçseniz bile sizde işe yarayacağı anlamına gelmez. 1982 öncesinde L-triptofan üzerine yapılan 40 araştırmada deneklerin kendilerini daha uykulu hissettiği ve uykuya dalarken daha az zaman harcadığı görülmüş, ancak uyuma süresini artırdığına dair bir veriye rastlanmamıştı. Fakat ağır uykusuzluk hallerinde pek etkisi görülmedi. Böylece triptofanın sadece hafif uykusuzluk durumunda işe yaradığı sonucuna varıldı.

HİNDİ GERÇEKTEN İNSANI UYUTUR MU?

Tek başına değil de başka yemeklerle karıştığında belki. Ama insanın kendisini yorgun ve uykulu hissetmesinin başka nedenleri de olabilir. Güne zaten yorgun başlanmış, bunun üzerine ağır bir yemek yenip biraz da alkol alınmışsa, L-triptofan kana karışmasa bile uykulu hissedecek yeterince neden vardır.

Kaynak:    .aksam.com.tr