II. Abdülhamid - Adana Katliamı/Adana merkez ve bağlı sancaklardaki son asayiş durumu

Telgrafnâme
An-Adana
Mahalli Numarası: 1642

Huzur-ı Sadâret-penâhî'ye

Merkez-i vilâyetde bugün dört günden beri sükûn, asayiş ber-devam olup hatta bugün mevcud dükkânlar açılarak ahali ve esnaf iş ve güçleriyle meşgul olmakdadır. Şu hâl-i sükûnun idâme ve tahkîmi için elde mevcud kuvve-i askeriye ile her türlü tedâbîr-i ihtiyâtiye ve müessireye tevessül edilmekde bulunmuş ve Muhtelit Hey’et-i Nâsıha dahi başkaca geşt ü güzâr ve şer‘-i şerif ve Kanun-ı Esasî ahkâmına riâyetle Meşrutiyet-i idarenin her sınıf- ı ahalinin hukukunu muhafazaya kâfil olduğu beyânnâmelerle tebliğ ve izbâr olunmuşdur. Mülhakâta gelince; İçel ve Mersin'de vukuât yokdur. Ancak Mersin'e mülhak Tarsus kazasında iki gün evvel zuhur eden galeyan ve iğtişâş bazı gûnâ tecavüzâtı ve harîk vuku‘unu mûcib olmuş ise de emâkin-i ecnebiye taht-ı muhafazada kalmış ve şimdilik orada da sükûn mevcud bulunmuşdur. Cebel-i Bereket Sancağı'nın Dörtyol, Hassa, Osmaniye ve Bahçe Kazalarıyla muhtelif karyelerinde katl-i nüfus ve nehb ü gâret ve yekdiğerine taarruz ve tecavüz gibi hâlâtı bâdî olan galeyan ve iğtişâşın el-ân devam etmekde bulunduğu anlaşılmışdır. Kozan Sancağı'nın Sis ve Kars ve Haçin Kasabaları üzerine etrafdan bir takım Çeçen ve Afşar ve sair aşâ[i]rin yağmacılık fikriyle zaman zaman tecavüzâtda bulundukları ve reh-güzârlarına tesadüf eden kurâyı da tahrib eyledikleri ve hatta Sis ve Kars üzerine aşâir-i merkûmenin memurîn-i mülkiye ve zâbıta ve mevcud bir mikdar efrâd-ı redîfe ahali-i mahalliye tarafından pek çok fedakârlıkla müşkilât-ı azîme içinde silah isti‘mâli suretiyle müdafaa edilmeğe çalışılmakda olduğu şimdi alınan telgrafnâmelerden müstebân olmuşdur. Sivas, Haleb Vilâyetlerinin buraya civar olan aşâiriyle Kürd, Çerkes ve Çeçenleri yerlerinden oynadarak önlerine tesadüf eden köyleri tahrib ve hayvanât ve sair emvâli gasb ve yağma ve hâne ve çiftlikleri ihrâk etmekde ve bu hâl günden güne bir mahalden diğer mahalle sirayetle tevessü‘ eylemekde olduğundan nizâmiye taburlarının ve Haleb'den gönderilecek ve nikât-ı muhtelifeye yetişmek üzere en ziyade işe yarayacak olan süvari bölüklerinin bir an evvel yetişdirilmesi esbâbı neye mütevakkıf ise icrası selâmet-i vatan ve millet nâmına ma‘rûzdur.

7 Nisan sene 325

Adana Valisi
Cevad

Sadâret-i Uzmâ
Mektubî Kalemi
Tarih: 8 Nisan sene 325

Adana Vilâyeti'ne

C. 7 Nisan sene 325. Adana'da hâdis olan vak‘adan dolayı icabı kadar kuvvet ihzâr ve sevk edildiği evvel ve âhir bildirilmişdi. Bu kuvvetin vürûdunda kumandanlıkla bi'l-müzâkere dahil-i vilâyetde iğtişâş devam eden mahallere icabına göre tertib ve sevki tavsiye olunur. Harbiye Nezâreti'nden kumandanlığa da bu yolda emir verilecekdir.