Mustafa Kemal Atatürk - Nutuk/11. bölüm

İkinci nokta: Grup, devlet ve milletin teşkilâtını, Teşkilât-ı Esasiye Kanunu dairesinde şimdiden peyderpey tespit ve ihzâra sa’y edecektir. Efendiler, bütün hizipleri ve Meclis’in ekser azasını davet ederek bu iki esas üzerinde birleşmelerini temîn ettim. Bu işaret ettiğim madde-i esasiyeye ve bundan sonra grubun nizamname-i dahilîsine ait olan maddeler, 10 Mayıs 337 günü vuku bulan ictimâda kabul olundu. Grup heyet-i umumiyesinin intihâbıyla, grubun bizzat riyâsetini de deruhde etmiştim.

Efendiler, memleket dahilinde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti mevcut olduğu gibi, onun Meclis’te aynı unvan altında bir de siyasî grubu teşekkül etmiş oldu. İstanbul Meclis-i Mebusanı’nın yapmaktan ictinâb ettiği iş, ancak onların dağılmasından 14 ay sonra Ankara’da yapılmış oldu. Bu grup, Birinci Büyük Millet Meclisi’nin bütün müddet-i devamınca, hükümetin ifa-yı vazife etmesine hâdim olabilmiştir. Fakat grup nizamnamesi madde-i esasiyesinin ihtivâ ettiği ikinci noktayı mânidar bulanlar oldu. Bu gibiler, mahsûsatlarını ifşa etmemekle beraber, bu noktada mündemiç mâna ve maksûdun husûl-pezîr olmaması için derhal faaliyete geçmekte teehhür etmediler. Menfî faaliyet diye tavsif edebileceğimiz bu nev’î teşebbüsât, iki suretle vuku bulmakta idi.

Birincisi; grubun dahilinde efkârı ifsâd ve aleyhte ihzâr tarzında oluyordu.