Mustafa Kemal Atatürk - Nutuk/15. bölüm

Kuponlar ve imtiyâzat hakkında aralarında geçen bir muha-bere yeniden tarafeyni asabiyete sevk etmiş...

İsmet Paşa’nın 26 Haziran 1923 tarihinde Rauf Bey’in bir iş’ârına verdiği cevapta şu cümleler vardı:

Kuponlar hallolunmadan imtiyâzat mesâilinin halline girmeyeceğiz. Zaten vaz’ ettiğimiz sual, kuponlar hallolunduktan sonra ittihâz edeceğimiz hatt-ı hareket hakkında talimat almak zemininde idi. Hükümet bu ciheti meskût bırakıyor. Konferans müzâkerâtında Heyet-i Murahhasa’nın talimat-ı esasiyeler kuyûdundan başka olarak bütün hatt-ı hareketinin bütün teferruatıyla Ankara’dan idâresi arzu ve temâyülü, müzâkerâtın memleket için en faideli bir surette idâresini ve hayırlı sulha varmak iktidarını Heyet-i Murahhasa’dan selb etmektedir. Hükümetçe tercih buyurulan bu şeklin 93 Seferi’nin saraydan idâresinden farkı yoktur.

Bize karşı adem-i itimat ve adem-i kifayetimiz hakkında mütemâdiyen izhâr buyurulan kanaat devam ettikçe bizim vasıtamızla sulh akdi ihtimal haricindedir.

Hükümetin nikat-ı nazarını aynen İtilâf Devletleri’ne kabul ettirmek kanaatinde olan bir heyetin ve bi’t-tabi zât-ı vâlâlarıyla hasbe’t-taalluk Maliye Vekili Beyefendi’nin bizzat deruhde-i mes’ûliyet ve konferansa hareket buyurmalarını ricâ ediyoruz.

Maliye Vekili, Hasan Fehmi Bey idi. Bu telgrafa muttali oldum ve Rauf Bey tarafından cevap verdirdim. İsmet Paşa’ya da bunu yazdım:

26.6.1923 cevabî telgrafnamenizi okudum. Çok asabî bir halde yazılmıştır. Bunu istilzam edecek hiçbir his, fikir ve muamele yoktur. Sizi haksız buldum. İçinde bulunduğunuz müşkilât ve mihnet takdir edilmektedir. Bundan sonra, ihtimal, daha da tezayüd edecektir. Ankara’da değil orada her gün bir hile ihdâs edenler âmil-i infialdir. Metânetle ve çok soğukkanlılıkla mesâinizi hüsn-i intâca himmet buyurunuz. Arada su-i tefehhümü mûcib hiçbir husus görmüyorum. Saha-i faaliyetiniz mahdûd değildir. Fakat mesâi dairesi mahdûd ve en mühim mesâile inhisar ettiği için tâbiaten vaziyet sıkıntılı olmuştur. Gözlerinizden öperim..