Qida zəhərlənməsi: təhlükəli simptomları necə bilməli və belə hallar üçün dərman qutusunda nə olmalıdır

Əksər hallarda zəhərlənməni lazımınca qiymətləndirmirik, düşünürük ki, qarın nahiyəmizdə yəqin nəsə əhəmiyyətsiz narahatlıq var, vəssalam. Yəqin yeməyi qarışdırmışam! Məlumdur ki, yayda zəhərlənmək daha asandır: yuyulmamış giləmeyvə, təbiətdə pik-nik zamanı  tam bişməmiş ət, açıq şüşədəki bayat su. İsti vaxtda bədən kifayət qədər zəif olur, intoksikasiya daha asan baş verir. Orqanizmi susuzlaşdırmaqla hədələyir, bu da təyinatına görə təhlükəlidir. 

Ens.az saytı zəhərlənmənin əlamətlərini və dostlar, yaxınlarla birgə təbiət qoynuna, gəzməyə getdiyiniz təqdirdə dərman qutusunda nələr vacib olmalıdrsa, onlarla sizi tanış edir.

Bağırsaq infeksiyası nə ilə fərqlənir

Yay aylarında, istidə, bağırsaq infeksiyası ilə yoluxma riski dəfələrlə artır. Bakteriyalar istilik və rütubətdə çoxalır. Qaynadılmamış suda hazırlanan qidalardan, yetərli termik işləmlərdən keçməyən məhsullardan və ya qabığında bakteriyaların yığıldığı yuyulmamış meyvələri yeyərək zəhərlənə bilərsiniz. Zəhərlənmə mənbəyi xəstə bir şəxslə kontakt da ola bilər.  

 Bağırsaq pozuntusunu tanımaq olduqca asandır: ishal, qarın ağrısı, ürək bulanması, zəiflik, qızdırma, iştahsızlıq. Adi zəhərlənmə olduqca tez keçir, sadəcə mədəni yuyur, bol maye içir və hər bir evdə dərman qutusunda olmalı enterosorbent içməklə. Bağırsaq infeksiyası nəticəsində zəhərlənmə daha şiddətlidir və tibbi yardım tələb edir. Əlamətləri aşağıdakılardır:

qarın ağrısının uzanması (ehtimal ki, qan qatışıqları ilə);

əzələ zəifliyi, nəfəs darlığı;

temperaturun kəskin artması, qıcolmalar;

orqanizmin susuzlaşdırılması.

Risk altında hamilə qadınlar və uşaqlardır. Kədərli statistika: beş yaşınadək uşaqlarda ishaldan ölüm ən çox görülən üç səbəbdən biridir. Həm də valideynlər, uşaqların mədəsini manqan kristallarının məhluluyla yuyaraq, selikli qişanın yanmasına risk yaradırlar. Odur ki, öz yanından uşağın mədəsini yumaqdansa, təcili yardım çağırılması daha yaxşıdır.

Tez-tez olur ki, kompaniyada bir neçə nəfər eyni yemək yeyir, ancaq bir nəfərdə qida zəhərlənməsi olur. Niyə bu cür olur? Bu, bir neçə amildən asılıdır: bədənə daxil olan patogenin miqdarı, bədənin vəziyyəti və immunitet sistemi. Kimdəsə daha güclüdür.

Qida zəhərlənməsini virus və bakterialdan necə ayırd etmək olar

Qida zəhərlənməsi bədənə toksinlər düşdükdən dərhal sonra - təxminən bir saatdan sonra özünü simptomlarla göstərir. Bağırsaq infeksiyasının inkişafı sərt müvəqqəti çərçivələrə malik deyil. Bir həftə və ya hətta bir aydan sonra başlaya bilər (belə hallar məlumdur), yəni inkubasiya müddəti daha uzun olur, xəstəliyin özü isə  daha təhlükəlidir və tibbi yardım tələb edir.

Zəhərləndikdə özünüzə necə kömək etməlisiniz?

Yetkin adamlar mədələrini müstəqil yuya bilər: mümkün qədər su içmək və dilin kökünə basaraq (məsələn, barmaqlarınızla) qusmağa səbəb olmaq lazımdır. Mədəyə qida ilə düşmüş toksinlər çıxmalıdır. Bu lazımdır ki, qana sormalar olmasın. 

Orqanizmdə susuzlaşma olmaması üçün maye itkisini ödəmək lazımdır. Bu məqsədlə yenidən su içmək lazımdır, ona  duz əlavə edə bilərsiniz. Zəhərlənmədən sonra instinktiv olaraq çox yemək istəmirsiniz. Belə hallarda terapevtik pəhriz təyin edilir: süd məhsulları, ət, hisə verilmiş qida, xəmir, şirniyyat istisna edilməlidir. Sıyıq, bulyon, suxarı, meyvə içkilərinə keçməyə dəyər.

Ən çox rast gəlinən bağırsaq infeksiyalarından biri salmonellyozdur (antibiotiklərlə müalicə olunur). Salmonella infeksiyası qida yolu ilə baş verir. Məsələn, toyuq və yumurtanın salmonellyozun mənbəyidir. Bu o deməkdir ki, toyuq həmişə yaxşı termal işlənməlidir, eyni şey yumurtalara da aiddir - tavaya qoymazdan əvvəl yuyulmalıdır. Soyuducuda məhsulların xarab olmasını da unutmamalıyıq: salatlar 12 saatdan, bişmiş ev yeməyi - 24-36 saatdan çox saxlanmamalıdır. Öz aktuallığını itirməyən məsləhət: əllərinizi daha tez-tez yuyun və görünüşü və ya qoxusu şübhəli olan yemək yeməyin.

Mənbə: passion.ru