Süni intellekt romantik münasibətlərin keyfiyyətinə ən çox nəyin təsir etdiyini aydınlaşdırdı

Münasibətlər modeli - ümumi normalar, zarafatlar, birgə təcrübədir - deməli onları formalaşdıran insanların özlərindən daha artıq əhəmiyyət kəsb edir.

11 mindən çox cütlüyün məlumatlarına əsaslanan süni intellektdən istifadə edərək romantik münasibətlərə dair ilk tədqiqat, tərəfdaşların bu cür münasibətləri müsbət qiymətləndirmələrinin əsas amillərini aşkar etdi. Ens.az bildirir ki, araşdırma məqaləsi Proceedings of the National Academy of Sciences tərəfindən dərc edilib.

Maşın öyrənmə alqoritmlərinə əsaslanan bir analiz müəyyən etdi ki, münasibətlər ilə əlaqəli göstəricilər, şəxslərin fərdi xüsusiyyətlərinə əsaslanan göstəricilərə nisbətən ümumi əlaqələr keyfiyyətinin daha güclü proqnozlaşdırıcılarıdır. Başqa sözlə, partnyorunuzla inkişaf etdirdiyiniz münasibət növü, həyatdan məmnuniyyət və xoşbəxtlik üçün fərdi xüsusiyyətlərinizdən daha vacib ola bilər. "Təəccüblü məqam,  müəyyən bir əlaqəyə aid konkret məlumatların toplanmasından sonra fərdi fərqlərin arxa plana keçməsi idi" - araşdırmanın aparıcı müəllifi olan Kanadadakı Qərb Universitetindən  Samanta Coel deyib.

Münasibətlər haqqında elm on illərdir ki, mövcuddur. Həmin elm cütləri xoşbəxt edən və buna mane olan şeylər haqqında çox sayda psixoloji nəzəriyyələr ortaya qoyub. Ancaq alimlər bu məlumatların toplanmasının və onların geniş miqyaslı qiymətləndirilməsinin kiçik müstəqil tədqiqatlar zamanı əldə edilən nəticələrin əhəmiyyətini dəstəkləmək üçün zəruri olması fikrində ortaqdırlar.

_{Romantik münasibətlərin keyfiyyətinə təsir edən amillər (diaqramın solundakı iki blokda verilmişdir) və bu keyfiyyətin təsir edə biləcəyi cəhətlər (diaqramdakı sağdakı dairələrdə) / Joel, Visserman et al., Proceedings of the National Academy of Sciences, 2020}

Bunun analitik həll yollarından biri ayrı-ayrı institut və laboratoriyalardan toplanmış çoxlu sayda məlumatları emal edə bilən süni intellekt ola bilər. Bu yeni işdə tətbiq olunan bir yanaşmadır: elm adamları bir çox qərar ağacını birləşdirən random forest ("təsadüfi meşə") adlı bir alqoritmdən istifadə etdilər. 

Bu alqoritmdən istifadə edərək, 43 ayrı məlumat yığınından 11196 cüt üçün göstəricilər təhlil edilmişdir. "Nəticələr göstərdi ki, münasibətlərin öz qavrayışını əks etdirən xüsusiyyətlər (məsələn, münaqişə dərəcəsi, bağlanma dərəcəsi) hər tədqiqatın əvvəlində münasibətlərin keyfiyyətini qiymətləndirməkdə sapmaların 45 faizinə qədər proqnozlaşdırır" deyə müəlliflər məqaləsində yazırlar.

Cütlərin qarşılıqlı əlaqəsinin keyfiyyətini ən etibarlı şəkildə proqnozlaşdıran bu münasibətlərə xas olan dəyişənlər baxımından ən etibarlıları bunlar idi: tərəfdaşın öz öhdəliklərinə sadiqliyi (məsələn, "tərəfdaşım münasibətimizin sonsuz davam etməsini istəyir"); minnətdarlıq ("Həyatımda ortaq olmaqdan çox şanslıyam"); tərəfdaşın qəbul edilmiş məmnuniyyəti (məsələn, "münasibətlərimiz mənim tərəfdaşımı çox xoşbəxt edir"); həmçinin münaqişələrin tezliyi və seksual məmnunluq səviyyəsi.

Fərdi xüsusiyyətlər (yaş, cinsiyyət, respondentlərin şəxsiyyət xüsusiyyətləri) ilə əlaqəli amillər əksər hallarda münasibətlərin keyfiyyətindəki fərqlərin yalnız 21 faizini izah edir. Münasibətlərin keyfiyyətini ən çox proqnozlaşdıran fərdi xüsusiyyətlər arasında bunlar idi: həyatdan məmnunluq, mənfi təsir (məsələn, narahatlıq və ya qıcıqlanma hissi), depresiya; ehtiyatlı qoşma (məsələn, "tərəfdaşımla çox yaxın olmamağı üstün tuturam") və narahat bir bağlılıq (başqaları ilə münasibətlərimdən narahatlıq dərəcəsi).

_{Münasibətlərə xas amillər və onların münasibətlərin keyfiyyətinin proqnozlaşdırılmasının düzgünlüyünə təsiri cədvəli}

"Mənfi təsir, depresiya və ya etibarsız bağlantıların yaşanması, şübhəsiz ki, münasibətlərdə risk faktorudur" deyə müəlliflər vurğulayır. "Ancaq insanlar təqdir etmə, cinsi ləzzət və qarşıdurma olmaması üçün bir əlaqə qurmağa müvəffəq olsalar və tərəfdaşlarını hələ də sadiq və məsuliyyətli görsələr, bu fərdi xüsusiyyətlər çox az təsir göstərə bilər."

Alimlərin ortaya qoyduğu nəticələr, əslində, sadə bir həqiqətə qayıdır: seçdiyimiz adam onunla qurduğumuz münasibət qədər vacib deyildir. "Biri ilə yaratdığınız münasibət modeli - ümumi normalar, zarafatlar ümumi təcrübələr - bu münasibətləri formalaşdıran şəxslərdən daha çox  şey ifadə edir "  həmmüəllif Coel İnvers bildirir.