Karyerada müvəffəqiyyətə gedən yolda 8 maneə

Karyerada yüksəlmək üçün hər şeyi edirsiniz, amma heç bir faydası yoxdur? Deyəsən sadəcə uğursuzsunuz, yaxud da müdiriyyət sizi qiymətləndirmir? İşinizi dəyişdirirsiniz, amma hər şey eyni qaydada davam edir? Niyə belə olur? Psixoloq Mariya Dokuçeva bu məsələyə aydınlıq gətirir.

Əsas bilməli olduğunuz vacib şey: vəziyyət dəfələrlə təkrarlanırsa, xarici şəraitə deyil, psixoloji vəziyyətin daxili faktorlarına diqqət yetirmək lazımdır. Şüurlu və şüursuz proseslər hər birimizdə baş verir. Bəzilərini başa düşüb düzəldə bilirik, bəzilərini isə heç dərk etmirik. Buna görə də vəzifəmiz tam olaraq nəyi düz etmədiyimizi aydınlaşdırmaqdır.

Aşağıdakı səbəblərdən biri karyerada uğur qazanmağınıza mane ola bilər.

1. Mövqe xətası.

Çox vaxt böyüklər iş yerində yeniyetmələr kimi davranırlar: ya müdiriyyətin tənqidinə çox emosional reaksiya verirlər, ya da həmkarlarının peşəkar qeydlərindən inciyirlər. Əgər biz şəxsiyyət olaraq öz bioloji yaşımıza uyğun gəlmiriksə, o zaman xəyallarımızın vəzifəsinə də uyğun gəlməyəcəyik.

Məsələ bundadır ki, rəhbərlik təkcə işçinin vəzifələrini yerinə yetirməsini deyil, həm də onların öhdəsindən necə gəldiyini izləyir: komanda ilə münasibətləri necə qurur, peşəkar iradlara necə reaksiya verir, şərhləri nəzərə alırmı. Buna görə mövqeyiniz vacibdir.

2. Öz inkişafına töhvə verməyə hazır olmamaq.

Karyera yüksəlişini daim aşağıya doğru gedən bir eskalatorla müqayisə etmək olar. Əgər yuxarı qalxmaq istəyiriksə, aşağı enən pilləkənlərdən tez bir zamanda yuxarı qalxmalıyıq. Və yalnız qalxmaq deyil, həm də onların üstündən tullanmağa çalışmaq daha yaxşıdır.

Yüksək ali təhsilimiz olsa belə (və bəlkə də heç lazım deyil), mütəmadi olaraq hazırlıq səviyyəsini artırmaq lazımdır. Bu da ömürlük bir prosesdir. Dünya çox sürətlə dəyişir və bu dəyişikliklərə uyğunlaşmaq üçün çevik olmalıyıq.

3. Resursun olmaması

Bir karyerada həqiqətən ciddi uğurlar qazanmaq üçün, həmişə resurslara malik olmağı, emosional və somatik sağlamlığınızı izləməyi bacarmalısınız (beynimiz və bədənimiz, bildiyiniz kimi, bir-birinə bağlıdır). Bu vacib şərtdir. Əks təqdirdə, karyeranın ən çətin anında peşə ilə bağlı tükənməyə məruz qala bilərsiniz. Sağlamlığı daim izləmək və bədəni yaxşı vəziyyətdə saxlamaq lazımdır.

4. Özünü başqaları ilə müqayisə etmək

Çoxu üçün bu vərdiş uşaqlıqda, valideynlər bizi digər uşaqlar ilə müqayisə etdikdə formalaşmışır. İndi, böyüklər olaraq , biz özümüzü başqaları ilə müqayisə edirik.

Özümüzü müqayisə edə biləcəyimiz yeganə insan- keçmişdəki bizik. Nə etmək olar? Məsələn, nailiyyətlər gündəliyi tutmaq, orada özümüzdə bəyənmədiyimiz şeyləri və onu düzəltmək üçün nə etdiyimizi qeyd edə bilərik. Beləliklə, daxili işinizi qiymətləndirə bilərsiniz.

Qarşınıza məqsədlər qoyun və ətrafınıza baxmayın: başqaları, sizə yad olan həyat və peşə yönümlü ola bilər. Bizə yad olan bir məqsədə çatmaq üçün maksimum səy göstərməyimiz, bizim psixologiyamız üçün ekoloji cəhətdən təmiz deyil.

5. Müsbət qiyməti gözləmək.

Rəhbərliyin və ya həmkarların tərifinə kökləndikdə, biz kənardan dəstək axtarırıq. İstədiyimizi əldə edə bilmədikdə tez-tez incikliyə və ya məyusluğa düçar oluruq.

Bu uşaqcasına bir yanaşmadır : biz, kiçik uşaqlar kimi, liderimizdən (valideyn fiquru) sevginin və diqqətin təsdiqlənməsini gözləyirik. Bunu əldə etmiriksə, deməli peşəkar qələbələrə layiq deyilik. Həmkarlarımızla rəhbərliyin diqqəti uğrunda mübarizə aparanda aramızda bacı-qardaş qısqanclığı kimi bir şey yaranır.

Peşəkar və şəxsi anlamda yüksəlişə köklənmək və istənilən müvəffəqiyyət əldə edərkən alternativ valideynə çevrilib özünüzü dəstəkləməyiniz və tərifləməyiniz vacibdir.

6. Özünə və peşə bacarıqlarına güvənməmək.

Bu vəziyyətdə, "ağıldan dərdə düşmək" adlandırılan Danninq-Krüger effekti tez-tez özünü göstərir: bunun mahiyyəri odur ki,  aşağı ixtisaslı insanlar yanlış nəticələr çıxarır və uğursuz qərarlar qəbul edirlər. Mütəxəssis nə qədər axmaqdırsa, bir o qədər də özündən əmindir və əksinə. Hətta öz sahənizdə tamamilə hər şeyi bilməyin mümkün olmadığını başa düşməlisiniz: peşəkar məlumatlar daim yenilənir. Bizim vəzifəmiz bu dəyişiklikləri izləməyə çalışmaqdır. Bu, peşəkar etimadımızın təminatıdır.

Əlbətdə ki, peşəkar hazırlığımızdan əmin olsaq, bütövlükdə özümüzdən daha əmin olarıq.

7. Şəxsi maraqları güdmək.

Bir müştəri mənə aşağıdakı sorğu ilə müraciət etdi: o, heç bir təşkilatda bir ildən çox işləyə bilməyib. İşlədikdən bir il sonra müxtəlif səbəblərdən işdən çıxarılıb. Vəziyyəti təhlil etdikdən sonra belə bir qənaətə gəldik ki, o, hər iş yerində şəxsi maraqlarını peşə maraqlarından üstün tuturmuş. Təbii ki, bu müdiriyyətin xoşuna gəlməyib və onunla vidalaşıb.

Rəhbərlər hər bir işçini iş sisteminin bir hissəsi hesab edir və şəxsi səbəblərə əsaslanaraq vəzifələrini yerinə yetirmədikdə, artıq onlara ehtiyac duyulmur. Buna görə şəxsi və peşə həyatı arasında bir balans yaratmaq çox vacibdir.

8. Yanlış peşə.

Peşə oriyentasiyanın xüsusilə yeniyetmələr üçün aktual olduğu hesab edilir , lakin bu belə deyil: böyüklər də tez-tez belə sorğu ilə çıxış edirlər: avtoritar valideynlərin təkidi ilə , dostların təsiriylə və ya sadəcə dəbə uyğun olaraq peşə seçənlər belə hallarla daha tez-tez üzləşırlər. Ancaq yanlış peşə daxili qarşıdurmaya və işdə müvəffəqiyyətsizliyə səbəb olur. Bunun ardınca həvəssizliyə, depressiyaya qapılırıq, öz yerimizdə olmadığımızı və öz işimizi etmədiyimizi, özümüzə və imkanlarımıza qarşı məyusluq və inamsızlıq hiss edirik.

Seçdiyiniz peşə haqqında yaxşıca düşünün. Bu düşünülmüş qərardırmı? Bunu həqiqətən istəmisiniz , yoxsa kimsə sizə təsir edib?.

Yanlış seçim etdiyinizi başa düşsəniz, bu heç nəyin sonu deyil - hər şeyi düzəltmək üçün heç vaxt gec deyil. Əsas odur ki, vəziyyəti dərk edin və dəyişikliklər barədə qərar verin. Bundan sonra hesab etmək olar ki, siz artıq xəyallarınızdakı peşəyə gedən yoldasınız.

Mənbə: www.psychologies.ru