Hüseyn Cavid - Ana (IV hissə)

Səlim 

(Qızğın) 

İstəməz başqa laf! 
Söylə, açıq söylə, hər nə var, söylə! 
Doğru söylə, İsmət! Şaşırma böylə. 

İsmət 

(Özü) 

Allah, allah! Bir bəlayə tuş oldum. 

Səlim 

Neçin susdun?
 
İsmət 

Dedim ya! Yerdə buldum. 

Səlim 

O çeynənmiş bir söz, anladıq, pəki 
Kimindir bu xəncər, söylə? 

İsmət 

Tühaf şey! 
Görüb bilmədiyin bir işdən yana, 
Nasıl məlumat verəyim mən sana!? 

Səlim 

Görüb bilmədiyim bir iş, öyləmi? 
Mən inanmam, inandırsan aləmi... 

(Xəncəri göstərərək) 

Məcnunmu böylə bir silah sahibi, 
Atıb getsin bunu bir çocuq kibi? 
Bu bir oyuncaq deyil, unudulsun, 
Sonra İsmət gəlib də yerdə bulsun! 
Bir igid silahdan nasıl ayrılır? 
Silah mərd oğula bir arxadaşdır. 

İsmət 

Bəlkə buraxmış bir divanə sərxoş. 

Səlim 

Xayır, ya burda bir cinayət olmuş, 
Yaxud olmaq üzrə imiş... 

İsmət 

Qardaşım! 
Mən yoruldum, artıq ağrıyır başım. 

(Evə doğru getmək istər) 

Səlim 

(İsməti yaxalayaraq) 

İsmət, inan, qaldım şübhə içində, 
Cavab ver, sonra get, bir iş var səndə. 

İsmət 

Səlim! Vaz keç, burax... 

Səlim 

(İnadlı) 

İsmət, heç olmaz. 

İsmət 

(Sinirli) 

Allah İsməti öldürsün!.. 

(Səlimin əlindən qurtulub düşüncəli bir halda evə doğru gedər.) 


Səlim 

(Özü) 

Ah, qurnaz! 
Bax, nə qədər mahir, nasıl şivəbaz!.. 
Bir iş var, ancaq saqınır qızcığaz; 
Sirr vermək istəməz, açmaz ağzını, 
Xayır, bu halda mən görmədim onu. 
Ah, bu qız bir qız deyil, bir afətdir; 
Hər bir halı insana dəhşət verir. 
Kim bilir! Bəlkə Qanpoladdan yana, 
Tükənmiş səbri, qıymaq istər cana. 
Lakin bu xəncəri o kimdən almış?! 
Bu evdə böylə şey yox , nerdə bulmuş? 
Xayır, xayır, hər an şübhəm artıyor, 
Şimdi mən İsməti eylərəm məcbur; 
Bu sirri açsın, gərək həp söyləsin; 
Ya and içsin, məni rahat eyləsin. 

(İsməti çağıraraq) 

İsmət, İsmət! 

İsmət 

Nə var? 

Səlim 

Sözüm var sana. 

İsmət 

Allahı sevərsən, çıx get bir yana! 

Səlim
 
Gəl bəri, İsmət! Bəri gəl...
 
İsmət 

Səlim, get! 

Səlim 

(İsmətə yaxınlaşaraq) 

Getmək qolay, ancaq sən etiraf et! 
Anlat başından keçəni büsbütün; 
Yoxsa mən sənə rahat verməm bu gün. 
Qıymaqmı istəyirdin sən kəndinə? 
Bu xəncərlə oynamaqdan məqsəd nə? 

İsmət 

Səlim, çıldırdınmı? 

Səlim 

Əvət, çarə bul! 

İsmət 

Məndə bir şey yox, qardaşım, əmin ol! 

Səlim 

Kimin bu xəncər, xəbərin yoxmu? 

İsmət 

Yox... 

Səlim 

Ah, bu yalan bir söz, zəhərli bir ox, 
Ağzından uçub qəlbimə saplanır; 
Vücudumda qan coşur, alovlanır. 
Söylə, İsmət! 

İsmət 

Yox xəbərim, dedim ya! 

Səlim 

Öylə isə, and iç, bitsin bu qovğa. 

İsmət 

Nasıl! And içməkmi? 

Səlim 

(İsmətin yaxasından tutub silkələyərək) 

Şübhəsiz... 

İsmət 

(Özü) 

Eyvah! 

Səlim 

Söylə, İsmət, söylə ki: vallah, billah, 
Bu xəncərdən heç xəbərim yox mənim, 
Həm də kimindir bilməm əsla... 


İsmət 

Səlim! 
Bütün dünya dağılsa mən and içməm. 

Səlim 

(Hiddətli) 

Mən də, inan, israrımdan vaz keçməm, 
Səlim çocuq deyil, hərgiz aldanmaz; 
“Billah” de, qurtul... 

İsmət 

(Özü) 

Ah, inadlı qanmaz! 
And içməsəm susdurmaq olmaz onu, 
And içsəm oluram allah düşmanı; 
Fəqət, xayır, mümkün deyil and içmək, 
Hər nə varsa açıb söyləyim gərək. 

Səlim 

İsmət, söylə neçin susdun? 

İsmət 

Ah, Səlim!.. 

Səlim 

Məndən qorxma, heç qorxma! 

İsmət

Ah, söyləyim, 
Söyləyim, qardaşım, ancaq bu sirri 
Bir sən bilməlisən, bir mən... 

Səlim

(İsməti bir tərəfə çəkərək) 

Gəl bəri!.. 
Heç qəm eyləmə... 

İsmət 

Faş edilsə bu sirr, 
İnan ki, çox böyük fəlakət verir. 

Səlim

Pəki, anladıq, söylə artıq... 

İsmət 

İmdi, 
Bağçaya çıxmışdım, Orxan göründü... 

Səlim 

Nasıl Orxan? Bu kim, bu hansı Orxan? 

İsmət 

Qonşumuz xanzadə, zəngin bir cavan. 

(V hissə)