SOCAR və BP Türkiyədə yeni birgə neft-kimya müəssisəsi yaratmağı planlaşdırırlar

BP və “SOCAR-Türkiyə” bu gün Türkiyədə dünya miqyaslı neft-kimya kompleksinin tikilməsi və onun idarəçiliyinin həyata keçirilməsi üçün birgə müəssisə yaradılması planlarının dəyərləndirilməsinə dair saziş prinsiplərini imzalayıblar.

SOCAR-dan verilən məlumata görə, Türkiyənin qərbində, Aliağa bölgəsində tikiləcək müəssisədə ildə 1,25 milyon ton təmizlənmiş tereftal turşusu (PTA), 840 min ton paraksilol (PX) və 340 min ton benzol istehsalı nəzərdə tutulur. PTA poliester istehsalında əsas xammaldır.

Poliesterlərdən ərzaq və içki konteynerlərinin, qablaşdırma materiallarının, materiyaların, foto və kinoplyonkaların, digər istehlak və sənaye əhəmiyyətli məhsulların istehsalında istifadə olunur.

Saziş prinsipləri imzalandıqdan sonra, BP və “SOCAR-Türkiyə” planlaşdırılan müəssisənin yanında yer alan və hər ikisi “SOCAR Türkiyə” şirkətinə məxsus olan STAR zavodunun və Petkim neft-kimya kompleksinin xammal tədarükünün inteqrasiyasına imkan verəcək müəssisənin layihəsi üzərində işləməyə başlayacaqlar.

“SOCAR-Türkiyə”nin direktorlar şurasının sədri Vaqif Əliyev deyib: “Biz 2008-ci ildə Petkimi alaraq Türkiyə bazarına daxil olmuşuq və o vaxtdan etibarən STAR zavodu, TANAP, Petlim konteyner termnalı, Petkim külək enerjisi stansiyası kimi nəhəng layihələri reallaşdırmışıq. “SOCAR-Türkiyə”nin Aliağadakı bütün layihələrini əhatə edən ərazi Türkiyədə ilk Xüsusi Sənaye Zonası olmuşdur. SOCAR-ın digər müəssisələri tərəfindən təmin olunan xammal və infrastrukturun yaxında olması yeni müəssisənin rəqabət gücünə əhəmiyyətli töhfə verəcəkdir. Egey dənizi sahillərində, dünya bazarının astanasında emal və neft-kimya kompleksini genişləndirməkdə məqsədimiz iki qardaş ölkənin – Türkiyə və Azərbaycanın iqtisadiyyatlarına töhfələrimizi davam etdirməkdir.”

BP qlobal aromatik karbohidrogen bölməsinin baş icraçı direktoru Luis Sierra deyib: “Layihə irəliləyərsə, bu Qərb yarımkürəsində ən böyük inteqrə olunmuş PTA, PX və aromatik karbohidrogen kompleksi və BP-nin 20 il əvvəl Çində açdığı Zhuhai müəssisəsindən sonra ilk ən böyük aromatik karbohidrogen platforması olacaq. BP-nin ən son texnologiyaları və SOCAR-ın yeni emal zavodunun kombinasiyası Türkiyənin artmaqda olan poliester qablaşdrıma və tekstil sənayesinə xidmət edəcək görkəmli bir platformanın yaranmasına şərait yaradacaqdır. Biz yüksək rəqabət qabiliyyətinə malik obyektin tikilib istifadəyə verilməsində BP və SOCAR-ın potensialından istifadə etməyi planlaşdırırıq”.

BP və SOCAR 2019-cu ildə yekun investisiya qərarını qəbul etməyi və 2023-cü ildə yeni zavodu istifadəyə verməyi düşünür.

BP-nin ən son PTA texnologiyası digər PTA texnologiyaları ilə müqayisədə daha aşağı kapital və istismar xərclərinə malikdir. Bu texnologiya bazarda mövcud olan oxşar texnologiyalara nisbətən enerjiyə qənaət edir, daha az su işlədir və daha az bərk tullantı çıxarır.

BP və SOCAR Azərbaycanda, Türkiyədə və regionun digər yerlərində neft-qaz istehsalı və nəqli üzrə həyata keçirilən bir sıra layihələrdə uzun müddət tərəfdaşlıq edirlər. Bu il Azərbaycanda hasilata başlamış, Türkiyə və digər ölkələrə təbii qaz ixracına imkan yaratmış Sahdəniz-2 layihəsi də bu siyahıya daxildir.

“Nəzərdə tutulan yeni investisiya həm SOCAR üçün, həm də Türkiyə üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu, Türkiyənin neft-kimya bazarında bizim payımızı artırmaqla yanaşı Türkiyəyə həmin məhsulların idxalını azaltmağa imkan verəcək və nəticədə xarici ticarət kəsiri azalacaq. Bizim Türkiyədəki bütün layihələrimiz bu məqsədlə planlaşdırılıb”, - “SOCAR Türkiyə”nin baş icraçı direktoru Zaur Qəhrəmanov deyib.

“Bu potensial yeni bribaşa investisiya Türkiyənin neft-kimya sənayesində ilk pay investisyamızdır. BP 100 ildən çoxdur ki Türkiyədə fəaliyyət göstərir. Türkiyə Şərq və Qərb, istehsalçı və istehlakçılar arasında körpü rolunu oynayır və onun sürətlə böyüyən iqtisadiyyatı cəlbedici investisiya imkanları təklif edir”, - BP Turkey-nin prezidenti Mik Stamp deyir.

SOCAR-ın törəməsi olan “SOCAR TURKEY ENERJI A.Ş” (“SOCAR-Türkiyə”) Türkiyənin ən böyük beynəlxalq investorudur. Şirkət bu ölkədə həyata keçirilən enerji layihələrinə 14,2 milyard dollar sərmayə yatırmışdır. “SOCAR-Türkiyə”nin investisiya layihələrinə Türkiyənin lider neft-kimya istehsalçısı Petkim, 2018-ci ildə istismara verilmiş STAR emal zavodu, Xəzər qazını Türkiyə vasitəsilə Avropaya ötürən TANAP boru kəməri, Türkiyənin Egey sahillərində ən böyük konteyner limanı Petlim daxildir.

BP və SOCAR Azərbaycanın neft-qaz sənayesində uzunmüddətli əməkdaşlığa malikdir. Bu əməkdaşlığa Xəzər dənizində Azəri-Çıraq-Günəşli neft, “Şahdəniz” qaz yataqlarının işlənməsi, BTC neft kəməri, Cənubi Qafqaz, TANAP və TAP qaz kəmərləri aiddir. BP və SOCAR Xəzərdə Şəfəq-Asiman yatağının kəşfiyyatı, D230 perspektivli kəşfiyyat bloku, Abşeron şelfinin dayaz hissəsi və Qobustan hasilat bölgü sazişləri üzrə də birgə işləyirlər.

BP-nin hesablamalarına görə, ən son PTA texnologiyası 1990-cı illərin adi texnologiyalarına nisbətən 65% az parnik qazı emissiyasına, 75% az su itkisinə və 95% az bərk tullantıya səbəb olur.

Mənbə: Moneta.az