Əliqulu Qəmküsar - Gücsüz edir ümumən hər güclüdən gilayə

Gücsüz edir ümumen hər güclüdən güayə,
Heç vaxt olmamışdı bu narazılıq bu payə.

Melum, güclü kəster xalqın qanın İçirlər,
Hər ı'şdə, fiirsət oldu, insafdan keçirter.
Bu binəva rəiyyet, her cür kəsib-biçirlor,
Məcbur olurlar axır hər yerde xan seçirtər,
Onlar özün hər işdə çünki soxur arayə.

Ərzaq komitəsində bir şəxs edır sədarət,
Bais odur ki, orda hər gün qopur qiyamət,
Üç ayda yeddi yüz pud qənd cləyiblər sirqət,
Bir kəsdə yoxdur əsla diilənmeyə cəsarət,
Heyran qalıbdır alem yeksər bu macərayə.

Bu işləri görən yox, kordrır tamam gozlər,
Əntiqə bir vücuduq dünya üzündə bizlər,
Meydanda əyrilərdir, çıxmış kənara düzlər.
Cürətlənib deyən yox, çoxdursa gərçİ sözlər,
Bir beş nəfər tapılmır versin səda sədayə.

Mən bilmirəm ki, bais kimdİr bi qilü qalə,
Kımdir edir ümuri naehlinə hevalə,
Zalimlərə bu əmrt kim eyləyib qəbalə?
Aya tapılmayırmı, bir şəxs laməhalə,
Izhari-metləb etsin bir mətleb-aşinayə.

Yoxsa, bu vəzilən çox müşküldü gün keçirmək,
Lazımdı himmət etmək, ziddiyyəti götürmək,
Hürrİyyətin, çalışmaq, hər hökmünü yetirmək,
Hər emri layiqincə əncamına yetirmək,
Ta qoymamaq xana, bəyə, gədayə.

Aldanmayın bir növi, insaf edin, cəmaət,
Huşyar olun, amandır, bəsdir bu qədər qəflət.
Bir kəs ki İrticaya qırx il edibdi xidmət,
Aya, olurmu onda hürriyyətə sedaqet?
Etdikləri məzalim, yoxsa deyİl kifayət?

Hər kəs açırsa ağzm, qövlü qərəzdi yeksər,
Bir mətləb üstə hər ay bəhsi-ləcacət eylər,
Hər bir yetən qoyar boş əngini, nitq söylər,
Axır qalar yanmçıq hər meselə, hər işlər.
Biganələr olar cəm bu dadə, bu harayə.

Dünya olubdu yanğın, bir qetre su tapılmır,
Un yox, qehətdi buğda, xalis çörək tapılmır,
Kimdir desin soyulmur, kimdir desin çapılmır,
Kİmdİr desin söyülmür, kimdir desin qapıfmtr?
Məzlum olursa aclar, çox xoşdur əğniyayə.

Naəhlinə hər işlər çünki olub mühəwəl,
lş başına keçibdir, hər yerdə kəcröv işlər,
Tovlid edir ədavet, hər anda bu gedişier,
Her yerdə qanmayan var, kəndin araya peşlər,
Cahildi çün ehali, vermiş qəza rizayə.

İndi keçibdır onlar, lazımdı diqqət etmək,
Zİddiyyəti buraxmaq, haqqın dalınca getmək,
Bu seçki işlərində düz məsleki yeritmək,
Candan yanan adamlar İş başına keçirmək,
Bir növ sədd çəkmek bu nagehan bolayə,

Düşmənler eyləyir bu işİerden İstifadə,
Sey eyleyirlər olsun fitnə-fəsad arade,
Şərh eylemok gərəkməz bu mətlebi ziyadə,
Mən olmuşam bu günlər qail bu etiqadə,
Hər yerde var müfəttin çatsm gərək cozayə.

• “Molla Nəsrəddin", 12 iyul 1917, N 16