Ciyərimizi dağıdan viruslar - ikinci dozanı almayanda ömrümüzü yeyir

"Bu əməliyyatı etmək vacib və əhəmiyyətlidir. Bu virusların geri qayıdıb orqanı sıradan çıxarma ehtimalı az da olsa, var"

İnsanların çoxu Hepatit B virusunun qan və cinsi yolla ötürüldüyünü düşünürlər. Əslində belə deyilmiş, yəni bu virus sadə məişət həyatında da yoluxa bilir.

Bu gün Mərkəzi Gömrük Hospitalında Dünya Hepatitlə Mübarizə gününə həsr edilmiş tədbir keçirilib. Sputnik Azərbaycan xəbər verir ki, tədbirdə Hospitalın Cərrahiyyə və orqan transplantasiyası şöbəsinin müdiri, tibb üzrə fəlsəfə doktoru Mircəlal Kazımi də bu günün əhəmiyyətinə toxunub, hepatitin törətdiyi fəsadları, ona qarşı mübarizə yollarını, bu virusun yayılma səbəblərini, həmçinin müalicəsini açıqlayıb.

M.Kazimi bildirib ki, hər il bu günün qeyd olunmasında əsas məqsədlərdən biri hepatit viruslarının bütün dünyada aktual problem olduğunu, xəstələrə, cəmiyyətə nə qədər əngəl yaratdığını ortaya qoymaqdır. Bu gün artıq bütün dünyada olduğu kimi, Azərbaycanda da Dünya Hepatitlə Mübarizə Günü kimi qeyd olunur.

"Təbii ki, hepatitlərlə mübarizə hər zaman, hər gün olmalıdır. Bu işlə təkcə tibb müəssələri deyil, həm də cəmiyyət məşğul olmalıdır. Hər il bu tarixin qeyd olunması sanki xatırlatma xarakteri daşıyır: insanlar bilsinlər ki, bu problem nə qədər aktual və ciddidir", - deyə o, qeyd edib.

Həkimin sözlərinə görə, bütün dünyada olduğu kimi, Azərbaycanda da Hepatit B və Hepatit C virusundan əziyyət çəkən xəstələr çoxdur. Bu xəstələrin böyük bir əksəriyyəti xroniki hepatit virus daşıyıcılarıdır: "Onlar hepatit virus daşıyıcıları olduğu təqdirdə müəyyən zaman çərçivəsində ən ciddi fəsadlarla üz-üzə qalırlar. Belə olan anda həmin xəstələr zamanında müalicə edilib araşdırılmalıdır. Xəstələr də buna biganə yanaşmayıb normal müalicə almalıdırlar. Təbii ki, Hepatit B virusuna qarşı bütün dünyada illərdir artıq istifadə olunan, həmçinin ölkəmizdə də olan peyvəndlər var.

İnsanlar, həmçinin, bütün tibb işçiləri daxil olmaq şərtilə hepatit əleyhinə mütləq peyvənd vurdurmalıdırlar. Çünki Hepatit B əleyhinə peyvənd vurulduğu zaman insanların Hepatit B virusuna yoluxma riski 0-a bərabər olur. Peyvənd vurulmadığı halda bu insanlar hepatit B virusuna yoluxurlar və nəticədə bu, qaraciyər xərçəngi, qaraciyər serrozu kimi ciddi fəsadlara səbəb olur. Hepatit B əleyhinə peyvəndləmə məqsədilə ölkəmizdə uşaqlar doğulduğu zaman doğum evlərində onlara peyvəndin ilk dozası vurulur. Lakin sonrakı dozası bir çox hallarda vurulmur.

Biz görürük ki, valideynlər bu məsələyə qeyri-ciddi yanaşırlar. Yəni növbəti peyvəndləmə prosesinə uşaqları aparmırlar".

M. Kazımi əlavə edib ki, hepatit B virusu nəinki insanların bildiyi qan və cinsi yolla, eyni zamanda ailəiçi münasibətlərdə də yoluxa bilir. Hepatit B virusu adi bədən suları, tər, öpüş və məişətdəki digər ünsiyyət vasitələri ilə yoluxa bilir. Ona görə Hepatit B əleyhinə peyvəndlərin vurulması mütləqdir. Bu peyvəndlər vurulduğu zaman xəstələr özlərini ciddi risklərdən qorumuş olurlar.

"Hazırda isə Hepatit C əleyhinə müalicədə ciddi dəyişikliklər, inkişaf var. Çünki tətbiq olunan dərman preparatları daha keçmişdəki kimi 6 aylıq, 1 illik şəklində deyil, hepatit C-nin 3-6 aylıq dərmanlar vasitəsi ilə tamamilə təmizlənib getmək şansı var. Buna baxmayaraq, Hepatit C Hepatit B virusu kimi ciddi bir virusdur ki, o da qaraciyər serrozu və qaraciyər xərçənginə gətirib çıxarır. Bizim xəstələrin arasında təxminən 750-yə yaxın insan orqan transplantasiyası əməliyyatı olunub. Onların arasında həm böyrək, həm də qaraciyər transplantasiyası etdiyimiz xəstələr var. Qaraciyər transplantasiyası etdiyimiz xəstələrin 52-55 faizi Hepatit B və C virusuna yoluxmuş xəstələrdir. Baxın görün, bu problem nə dərəcədə böyük və aktualdır. Təbii ki, əməliyyatdan sonra xəstələrdə müəyyən suallar yaranır. Xəstələr soruşurlar ki, onlarda bundan sonra hepatit B və C virusuna yoluxma ehtimalı yarana bilərmi? Bu əməliyyatın əhəmiyyəti varmı? Bəli, bu əməliyyatı etmək vacib və əhəmiyyətlidir. Bu virusların geri qayıdıb orqanı sıradan çıxarma ehtimalı az da olsa, var", - deyə həkim vurğulayıb.

Belə ki, Hepatit C virusu ilə bağlı qaraciyər serrozu olan xəstələrə əməliyyatdan qabaqkı müddətdə xüsusi müalicə verilir və bu müalicənin təsiri altında Hepatit C virusu tamamilə təmizləndikdən sonra xəstəyə orqan köçürülür.

Hepatit B virusu ilə qaraciyər serrozu olan xəstələrə də eyni qaydada əməliyyatdan sonra xüsusi dərmanlar verilir. Bu dərmanlar 95-97 faiz hallarda Hepatit B virusunu təmizləyir və bu xəstələr sağlam insana çevrilirlər. Gələcəkdə həmin insanlara bu virus geri qayıtmır.

"Bir qrup xəstələr də var ki, Hepatit B virusundan əziyyət çəkdikləri halda onlara əlavə Hepatit D virusu da qoşulur. Bu halda da xəstələrə orqan köçürülməsi olar. Bizim xəstələrimiz arasında Hepatit D virusuna yoluxmuş insanlar da var. Məsələ burasındadır ki, Hepatit B virusunu təmizlədikdə Hepatit D virusu da avtomatik təmizlənir və xəstələr sağlam həyata qovuşurlar", - deyən həkim bildirib ki, Hepatit B virusuna vurulan peyvəndlər 95% insanların gələcək həyatında onları bu virusdan qorumuş olur.